Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Dalıcı Memelilerde Özel Uyumlar

0 373

Dalıcı Memelilerde Özel Uyumlarİnsanlar, aslında birkaç düzine metre gibi orta derinliklere bile dalsalar, çeşitli sorunları (en iyi bilineni “vurgun” dur) önlemek için önlemler almak zorundadırlar. Bir dalgıcın kat ettiği her 10 metrede, vücut üzerine binen basınç bir atmosfer (deniz düzeyinde havada hissedilen basınç) yükselir. Bu yüksek basınç, vücudu sıkıştırır ve sonuçta sıkışabilir ve kapanabilir dokulardaki (daha da derinlerde sinüsler bile kapanabilir) havayı kana ve dokulara geçmeye zorlar. Sıkıştırılmış hava, akciğerlere basınç sağlar, göğüs kafesinin genişlemesine yardımcı olur ve sürekli solumaya izin verir. Fakat bu fazla basınç aynı zamanda dokulara daha fazla gaz molekülünün geçmesine yol açar. Dalıcı Memelilerde Özel UyumlarDalgıç su yüzeyine geri döndüğünde, vücut üzerindeki alçak basınç, azot gazının dokularda habbecikler oluşturmasına yol açar. Bu durum ise, vurgunun özelliği olarak, kaslarda acı veren kramplara neden olur.
Dalıcı memeliler, yüksek basıncın tehlikelerini en aza indiren bir dizi uyuma sahiptirler. Bunlardan biri davranışsaldır. Dalmadan önce derin nefes verirler ve böylece dokulara geçmeye zorlanan hava hacmini en aza indirirler. Hatta bazıları akciğerlerini tamamen söndürürler. Bu, hayvanın dalış süresince metabolize edebileceği yeterli oksijeni sağlamak zorunda olması demektir. Örneğin Weddell ayıbalığı, 500 m. derinliğe bir saatten daha uzun sürede dalabilir. Bu süre içerisinde kendisine oksijen sağlamak için özel uyumlar kombinasyonundan yararlanır. Bir uyum biçimi, kaslarında iki misli fazla miyoglobin (dokulardaki oksijen depolayıcı protein) bulundurmaktır. Bir başka özelleşmiş uyum, artan kan hacmidir. Ayıbalıkları, dolaşımda birim kütle başına, insanlarınkinin yaklaşık iki katı fazla kana sahiptirler. Bir bu kadar kan da dalakta depo edilmiştir. Bir başka uyum da kırmızı kürecik sayısını arttırmaktır; ayıbalıkları, birim kan hacmi başına, karasal memelilerinkinden iki kat fazla alyuvara sahiptirler.Dalıcı Memelilerde Özel Uyumlar
Oksijen desteğini arttıran bu yollarla birlikte, dalıcı memeliler, av arama sırasındaki derin dalışlarda, oksijen tüketimini azaltan bir dizi stratejiye de sahiptirler. Gerekli olmayan organlar ve dokular kapatılır ve diğer birçoğu (uzun dalışlar sırasında kaslar da dahil) anaerobik çalışmaya sevk edilerek, oksijen, beyin için (ve gebe dişilerde plasenta için) korunur. Bu kadar yüksek verimdeki dalış mekanizmasının tamamen karasal bir atadan evrimleşmiş olması, doğal seçilimin gücünün ve potansiyelinin bir göstergesidir.

Kaynakça:
https://www.sciencedirect.com

Yazar: Taner Tunç

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku