Siyah küfler; özellikle rutubetli olan evler ve diğer binalarda ürerler. Siyah küfe uzun süre maruz kalmak ise, sağlık açısından tehlikelidir ve çeşitli belirtilere neden olabilir.
Siyah küf; koyu yeşil ya da siyah renkli bir mantar türüdür ve bilinen küf kokusuna neden olur. Karşılaşılan bir siyah küf; Stachybotrys chartum dahil birkaç mantar türünden biri olabilir. Fiber levha, ahşap, alçı levhası ya da kağıt gibi selüloz yüzeylerde çoğalma eğilimi gösterir. Üremek için rutubetli, ılık çevreleri seçer ve koşulların uygun olduğu herhangi bir yerde çoğalabilir.
Siyah küfler sıklıkla; banyolar, çamaşır odaları ve duş kabinleri gibi nemli ortamlarda büyür. Bir boru patlaması sonucu akıntının olduğu ortamda da görülebilir. Duvar tabakaları arasında, döşeme tahtalarının altı ya da halıların altı gibi kişilerin kolaylıkla göremeyeceği yerlerde de çoğalabilir.
Bu küfler tek başına tehlikeli olmasa da, çevreye, zararlı toksinler salgılar. Bu toksinleri solumanın sağlığa belirli etkileri vardır. Akciğer hastalıklarına ya da zayıf bağışıklık sistemine sahip kişiler, bu tür etkilere maruz kalma açısından daha yüksek risk altındadırlar.
Siyah Küf Zehirlenmesi
Siyah küf zehirlenmesi; kişi, belirli bir zaman dilimi içerisinde içerisinde fazla miktarda mikotoksin soluduğunda ortaya çıkabilen mikotoksikozisin bir türüdür. Mikotoksinler ise, bazı küflerin salgıladığı toksinlerdir. Siyah küf zehirlenmesinin belirtileri; grip ya da soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu hastalıkların belirtilerine benzerdir. Başka sağlık sorunlarına ya da zayıf bağışıklık sistemine sahip kişiler, daha ciddi belirtiler tecrübe edebilir.
Siyah küfe maruz kalmanın belirtileri; öksürme, hırıltılı solunum, tıkalı burun, burun akıntısı, kızarmış gözler, deride ya da gözde kaşıntı, boğazda ağrı ya da kaşıntı ve burun kanamasıdır. Ayrıca, var olan solunum yolu hastalıklarının belirtilerini de kötüleştirebilir. Örneğin astımı ya da solunum yolunda alerjisi olan bir kişinin belirtileri daha da ciddileşebilir ya da yeni belirtiler ortaya çıkabilir. Yeni belirtiler; sürekli öksürme, baş ağrısı, sıklıkla soğuk algınlığı, solunumda güçlük, alerjik reaksiyonlar, sinüslerin iltihabı ve bitkinliktir.
Nadir vakalarda toksinlere, yüksek seviyede ve uzun süre maruz kalmak, daha ciddi 
belirtilere yol açabilir. Bunlar; hafıza kaybı, konsantrasyon güçlüğü, ışığa duyarlılık, kaygı bozukluğu, ellerde ve ayaklarda hissizlik gibi sinirsel bozukluklar, kramplar ve açıklanamayan kilo artışıdır.
Risk Grupları
Bazı kişiler, belirti gösterme açısından diğerlerine göre daha fazla risk altındadır. Yüksek risk grubu; astım, bahar nezlesi gibi mevsimsel alerji, küf alerjisi ve kronik akciğer hastası olan kişilerdir. Zayıf bağışıklık sistemine sahip kişiler de yüksek risk grubu içerisindedir.
Siyah küfe maruz kalma, çocuklar için de daha zararlı olabilir. Hastalık önleme ve kontrol merkezine göre, küf toksinlerini soluyan yaşı küçük çocukların astım geliştirme riski daha fazladır. Aile geçmişinde astım olan çocuklar, bu konuda daha fazla risk altındadır.
Mikotoksinlere kısa süreli olarak maruz kalan sağlıklı insanların zarar görme olasılığı düşüktür. Genellikle belirtilerin ortaya çıkması için, siyah küfe uzun süre ve sürekli maruz kalmak gerekir.
Tanı
Küf zehirlenmesinin ana belirtilerinin diğer solunum sistemi hastalıklarına benzer olması, tanısını zorlaştırmaktadır. Eğer doktor, kişideki belirtilerin küf solumasından kaynaklı olduğunu düşünüyorsa, evdeki küf seviyesinin kontrolü için bir test yapılmasını önerebilir. Ayrıca küf alerjisi ihtimaline karşı, alerji testi ya da kan testi yapılabilir. Kan testinde, bağışıklık sisteminin küf toksinlerine karşı ürettiği belirli antikorların ve küf toksinlerinin varlığı incelenir.
Alerji testinde hastanın koluna, küf içeren bir sıvı damlatılır. Damlatılan yer bir iğne yardımıyla hafifçe delinir. Eğer kişi küfe alerjik ise, ciltte kısa zamanda değişim görülür.
Tedavi
Eğer kişide küf alerjisi varsa uygulanacak tedaviler:
1) Antihistaminler: Tabletler, burun spreyleri ve göz damlaları olarak çeşitli şekillerde bulunurlar. Belirtileri tedavi etmek ve alerjik reaksiyonları önlemek için kullanılır.
2) Dekonjestanlar: Burundan soluk almayı kolaylaştırmak için kullanılır.
3) Steroidler: Solunum yollarındaki iltihabı ve kızarıklıkları azaltmak için kullanılır. Sprey, damlalık, krem ya da tablet formunda bulunur.
4) İmmünoterapi: Hastayı alerjene kademeli olarak daha fazla maruz bırakarak, kişinin toleransını arttırır. Birkaç ay düzenli enjeksiyon gerektiren, uzun süreli bir tedavidir.
Küflerden Kurtulmak
Küf alerjileri ya da zehirlenme belirtilerinden uzun süreli olarak kurtulmak için, siyah küfe maruz kalmanın azaltılması gerekir. Bunun için, küflerin üreyebileceği bütün yüzeylerin temizlenmesi ve tekrar küf üremesinin engellenmesi gerekir.
Küfleri öldürebilen ve tekrar üremesini engelleyen çok sayıda ticari temizleme ürünü vardır. Buna alternatif olarak, sulandırılmış çamaşır suyu da küf temizliği için kullanılabilir. Filtreler ve klima sisteminin temizliği de küflerin yayılmaması için önemlidir.
Küflenmenin Önlenmesi
1) Banyo ve nemli odalar gibi küflerin üreyebileceği yerler düzenli olarak temizlenmelidir.
2) Rutubetli odalarda, nem giderici bir cihaz kullanılarak, küflerin üremesi önlenebilir.
3) Tüm duvarlar ve yüzeyler kuru tutulmalıdır.
4) Üzerinde küf üreyebileceği için, nemli odalara halı yerleştirilmemelidir.
5) Su sızıntılarını önlemek için, borular, oluklar ve klimalar düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Yaşanılan ortamın kuru ve temiz tutulması küf üremesini önleyecektir. Bu sayede de siyah küf toksinlerine maruz kalma ve belirtiler gösterme olasılığı azalacaktır.
Kaynakça:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/323419.php
Yazar: Ayça Olcay
Çok güzel bilgiler 🙏🌹