Terzinin Bunyonu (Bunyonet) Nedir?

Bunyon, ayağın kenarı boyunca oluşan kemikli bir yumrudur. Terzi bunyonu ise, bu yumru ayağın dışında ve küçük parmağın dibinde oluşur. Ayrıca bu ayak hastalığına bunyonet de denir ve normal bunyonlardan daha az yaygın bir durumdur. Adından da anlaşılacağı gibi, terzi bunyonları, daha verimli çalışabilmeleri için genellikle sert yüzeylerde bağdaş kurup oturan terzilerde yaygındır. Günümüzde terzi bunyonları çoğunlukla ayağa tam oturmayan ayakkabılardan ve yapısal problemlerden etkilenmektedir. Bu ayak deformetisi için bazı tedavi seçenekleri ve semptomları hafifletmeye yardımcı olabilecek evde yapılacak bazı uygulamalar vardır. Ayrıca bazı durumlarda, bunyoneti çıkarmak için ameliyat en iyi seçenektir.

Bunyonet veya Terzi Bunyonu Nedir?

Terzi bunyonu olarak da bilinen bunyonet, küçük ayak parmağındaki beşinci metatarsın tabanındaki kemikli bir deformitedir. Ayak başparmağının dibinde gelişen bir kemik deformitesi olan bunyon ile bazı benzerlikler taşır. Deformite, özellikle iltihaplanırsa hasta için ağrılı olabilir. Bunyonet ayaktan dışarı doğru çıkarak hastanın normal ayakkabı boyutlarını giymesini zorlaştırır. Bu deformite ayağın boyutunu genişletir ve küçük parmağın dördüncü parmağa doğru işaret etmesine neden olur. Hastanın durumun bir sonucu olarak giydiği ayakkabıların genişliğini değiştirme ihtiyacı duyması muhtemeldir. Deformitenin alternatif adı olan terzi bunyonu, küçük ayak parmakları yere sürtünerek sert zeminlerde bağdaş kurarak oturan terzilerden kaynaklanmaktadır. Ayak ve yer arasındaki sürtünmenin onlara bunyonet problemleri verdiğine ve beşinci ayak parmağının içe doğru eğilmektedir.
Terzinin bunyonu, benzer nedenlere ve semptomlara sahip olmasına rağmen bunyon kadar yaygın değildir. Durumun, diğerlerinden daha çok Batı ülkelerindeki kadınlar tarafından yaşandığı düşünülmektedir. Bunun farklı ülkelerde kullanılan ayakkabı türlerinden kaynaklandığına inanılır. Batı ülkelerinde kişiler, ayakkabıların kemiğe sürtünmesi ve beşinci parmağı içe doğru itmesi nedeniyle durumu kötüleştirebilecek dar ayakkabı giyme eğilimindedir. Beşinci ayak parmağındaki metatarsal çıkıntıya yatkın olabilir. Terzi bunyonuna sahip kişinin ayaktaki kemik yapısını etkileyen belirli biyomekanik özelliklere sahip olma olasılığı daha yüksek olabilir. Durum geliştikçe, beşinci parmaktaki bağlar, parmağı dördüncü parmağa yaklaştırmak için gerilir. Bazı hastalar, yere dokunduklarında ayakları yayılma eğiliminde olduğu için bunu deneyimler. Bazıları ise sorunu, başarısız bitişik metatarsal cerrahi veya arka ayak ameliyatı gibi bir ayak ameliyatının beklenmedik bir sonucu olarak yaşayabilir. Ek olarak, eklem iltihabı olan artropatiler durumu teşvik edebilir.

Terzi Bunyon Semptomları

Terzi bunyon şişkinlikleri ayağın dış tarafında, küçük parmağa yakın bir yerde belirir. Bu bunyonunun tanımlayıcı semptomu, ayak parmağının yakınında, ayağın dışında şişmiş, sert bir şişliktir. Bu yumru zamanla büyür, kırmızı ve ağrılı bir durum haline gelir. bunun yanında ayak gün boyunca ayakkabıya sürtünürken şişme, kızarıklık ve ağrı daha da kötüleşebilir. Terzinin bunyonları her iki ayağı da etkileyebilen bir problemdir. Aynı anda her iki ayakta bunyon oluşması, yürüme şeklini oldukça olumsuz yönde etkiler. Bunun yanında hem terzi bunyonlarına hem de normal bunyonlara sahip olmak mümkündür ve bu durumda, ayağın her iki tarafında da kemikli bir çıkıntılar meydana gelir.

Terzi Bunyon Nedenleri

Ayak karmaşık bir yapıya sahiptir ve maalesef birçok ayakkabı üreticisi bunu hesaba katmaz. genellikle bunyon oluşumu ayağı garip bir açıyla yerleştiren, tam oturmayan, dar veya yüksek topuklu ayakkabılar giyildiğinde meydana gelir. Bunun yanında ayak ve ayak bileği koşulları da terzi bunyonunu etkileyebilir. Ayrıca ayak bileği kuvveti zayıf veya baldır kasları sıkı olan biri bunyonlara daha yatkındır ve bu bunyonlarının gelişimi genetik de olabilmektedir. Terzinin bunyonları tipik olarak yavaş yavaş gelişir ve çoğunlukla genç yaşlarda oluşmaya başlayabilir, ancak ileri yaşlarda semptomlar daha fazla ağrıya neden olur.

Terzi Bunyon Tedavi Seçenekleri

Ayağın kemiklerinde başka sorun olmadığından emin olmak için ilk olarak röntgen çekilmesi gerekir. Genellikle görünür olsa da, ayak kemikleriyle ilgili altta yatan sorunları kontrol etmek için bir X-ışını görüntüsü yapılır. Daha sonra terzi bunyonunun varlığı onayladıktan sonra, tedavi seçenekleri belirlenir. Bu rahatsızlığın tedavisindeki yollarilaçlı tedaviden ameliyata kadar değişmektedir.
Uygulanan tedaviler arasında şişliği azaltmak için küçük parmağın eklemi etrafındaki alana kortikosteroid enjekte edebilir. Ayrıca, bunyonu yumuşatmak ve zararlı sürtünmeyi önlemek için ayakkabıların değiştirilmesi veya ortepetik ayakkabı kullanımları gerekmektedir. Bununla birlikte semptomları hafifletmeye yardımcı olmak için genellikle evde tedavi seçenekleri bulunur. Bu ev tedavi seçenekleri aşağıdaki gibidir:

Buz paketleri ve Yükseklik

Etkilenen ayağın günde üç ila dört kez, bir seferde 10 dakika buz uygulaması yapılmalıdır ve ayakları kaldırmak da şişmeyi azaltmaya yardımcı olabilir.
Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ibuprofen ya da Naproksen benzeri bazı reçetesiz ilaçlar şişme ve ağrının hafifletilmesinde faydalı olmaktadır.

Güç ve Esnekliği Artırmak

Her gün ayağı ve baldırı esnetmek veya güçlendirmek için egzersiz yapılmalıdır, bu ayağı doğru yürümeye teşvik ederek bunyon üzerindeki baskıyı azaltmaya yardımcı olabilir.

Ayakkabı Değişimi

Geniş burunlu, rahat, esnek ayakkabılar giymek bunyon üzerindeki baskıyı hafifletmeye yardımcı olur. Dar, sert veya yüksek topuklu ayakkabılar semptomları daha da kötüleştirebilir. Bazı durumlarda, belirli bir ayağa uyacak şekilde özel sipariş ayakkabılar yapılabilir.

Kemer Destek Kullanmak

Ayak kemerlerinin desteklemesine yönelik üretilen ayakkabı tabanları, bunyonet üzerindeki baskıyı azaltmaktadır. Ayak sağlığı uzmanları kişinin durumuna göre ne kadarlık ir destek ihtiyacının belirlenmesinde yardımcı olmaktadırlar.

Yastıklama

Pek çok ayağa destek sağlayan yastıklama pedi yerel medikal mağazalarda bulunmaktadır. Bunlar, bunyonun etrafını sürtünmeden korunmasına yardımcı olacak şekilde silikon benzeri bir maddeden yapılmış olan halka şeklindeki ürünlerdir. Bu, bunyonetin tahriş olmasını önlemeye yardımcı olur.

Ayak Ayırıcılar

Uyurken parmak ayırıcılar veya bunyon ara parçaları takmak, zamanla bunyon veya bunyonetin ilerlemesini durdurmaya yardımcı olabilir.

Ameliyat

Terzinin bunyonu için ameliyat nispeten basittir. Genellikle bu işlem hastanede kalmayı gerektirmez ve çoğu kişi tedaviden hemen sonra taburcu olur. Bununla birlikte, ihtiyaç duyulan ameliyat türü kişiden kişiye değişir. Bazı cerrahi işlemlerle ayakta hissedilen baskının hafifletilmesinde bunyon tıraş edilmektedir.

Terzi Bunyonun İyileşme Süresi

Terzi bunyonun iyileşme süresi örneğin ameliyat gerekliyse tedaviye bağlı değişmektedir. Çoğu kişi, iyileşmenin ilk aşamalarında ayağı korumak için çizme veya atel gibi bir tür ayakkabıya ihtiyaç duyulur. Ayrıca ameliyat uygulanan ayağa ağırlık verilmemesi gerekir ve bu yüzden aktivite seviyelerine bağlı olarak koltuk değneği veya yürüteç kullanılır.
Ameliyattan kurtulmak için genellikle kişi, özellikle de ayakları üzerinde zaman geçiriyorsa bir süre evde kalması gerekir. Tedaviden birkaç hafta sonra dikişler alınır, ancak ayaktaki şişlik aylarca tamamen inmeyebilir. Bu süre zarfında, fizyoterapiste gidilmesi gerekebilir veya bölgedeki kasları güçlendirmeye yardımcı olmak için özel ayak ve ayak bileği egzersizleri yapılmalıdır.
Birçok kişi, ayaktaki bu rahatsızlığın şikâyetlerini evde uyguladıkları bazı tedaviler ve reçetesiz ilaçlar ile hafifletebildiklerini bilirler. Cerrahi genellikle bunyonu tedavi edebilir ve diğer tedavileri kullanarak rahatlama bulamayan kişilerde semptomları tamamen hafifletebilir. Ameliyattan sonra iyileşme zaman alır ve kişinin iyileşme aşamalarında hareketlerinin daha fazla kısıtlaması gerekir. Bu, işten izin almayı ve bol bol dinlenmeyi içerir. ayrıca sorunlu ayakkabılardan kaçınmak ve ayakları doğru yürümek için eğitmek semptomların geri gelmesini engellemeye yardımcı olabilir.

Kaynakça:
aofas.org/footcaremd/treatments/Pages/Bunionette-Deformity-Correction.aspx
sciencedirect.com/science/article/pii/S1877056815000420

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu