Yoğurt, sütün yoğurt kültürü ile fermente edilmesiyle (mayalanmasıyla) elde edilen bir süt ürünüdür. Probiyotikler olarak bilinen aktif ve canlı bakteriler içeren yoğurt vitamin, mineral ve protein de sağlar, sağlıklı bağırsak bakterilerini artırır. Osteoporoza karşı korumak, irritabl bağırsak hastalığını hafifletmek ve sindirime yardımcı olmak gibi birçok fayda sağlar ancak bunlar tüketilen yoğurt tipine göre değişir. İlave edilmiş olan şeker, yoğurt elde edilmesi sırasındaki işlemler yoğurdun yararlarını azaltabilir. Yoğurda özel lezzetini veren içerdiği laktik asittir. Laktik asit sütteki laktoz şekerinin fermentasyonu sırasında ortaya çıkar.
Yoğurdun Besin Değerleri
Farklı Sağlık açısından farklı yararları olan değişik yoğurt türleri bulunmaktadır. Yoğurdun sağlık için iyi bir seçim olup olmaması onu tüketen kişilere ve yoğurdun türüne göre değişir. Yoğurt bağırsak 
mikrobiyotasını artırabilen protein, kalsiyum, vitamin ve canlı kültür veya probiyotik bakımından zengindir. Bunlar kemikler ve dişler için koruma sağlar ve sindirimle ilgili sorunları önler. Az yağlı yoğurt kilo verme diyeti için faydalı olan protein kaynağıdır. İçerdiği probiyotikler ise bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlar.
Araştırmacılar 2014 yılında yoğurt tüketmenin tip 2 diyabetten korunmaya yardım ettiğini ortaya çıkarmıştır. Diğer süt ürünü çeşitlerinin diyabet gelişme olasılığını etkilemediği görülmüştür. Bazı bilim insanları yoğurttaki probiyotiklerin halime kadınları ve çocukları ağır metallerin zararlı etkilerinden başarıyla koruduğunu öne sürmektedir. Süt içermeyen yoğurtlar, süt ürünlerini veya hayvansal ürünleri tüketemeyen veya alerjisi, intoleransı olan kişiler için bir alternatif sunar. Fermentasyon sürecinde kullanıldığı için yoğurttaki laktoz oranı süttekinden daha azdır.
Yoğurt Sizin İçin Ne Zaman Kötüdür?
Bütün yoğurt çeşitlerinin sağlıklı olmadığı söylenebilir. Gereksiz katkılar ve şeker içermeyen yoğurtların beslenmedeki katkıları güçlüdür. Doğal yoğurt düşük kalorili, protein içeren besleyici değeri yüksek bir besin maddesidir. Üreticilerin çoğu yoğurt üretimi sırasında şeker, yapay tatlandırıcı gibi sağlıksız olan maddeler ekler. Tüm yoğurtlarda doğal olarak bazı şekerler 
bulunabilir ancak bir porsiyon yoğurttaki şeker 15 gramı geçmemelidir.
Gerçek yoğurtla yapıldığı iddia edilen tahıllar ve barlar gibi paketlenmiş ürünler ve yoğurt kapsayan diğer ürünler sadece az miktarda yoğurt tozu içerir. Yoğurt tozu ısıl işlem görmüştür ve ısı yararlı bakterileri öldürür. Yoğurt kapsayan bu tarz ürünler şeker, yağ, peynir altı suyu ve yoğurt tozundan yapılır.
Bazı araştırmalar yoğurt tüketiminin sağlıkla ilgili olduğu görüşünü reddetmiş ve yetkililerin sağlıkla ilgili iddiaların ticari amaçlarla yapılıp yapılmadığının sorgulamasına yol açmıştır ancak muhtemelen yoğurt yiyenler daha sağlıklı beslenmektedir.
Yoğurt Türleri
Farklı yoğurt türleri vardır.
Düşük yağlı veya yağsız yoğurtlar
Az veya düşük yağlı yoğurt yağı yüzde 2 olan sütle (tam yağlı yoğurtlar % 3,8, yağlı olanlar % 3, yarım yağlılar % 1,5 oranında yağ içeren sütle), yağsız yoğurt ise yağsız veya % 0,15 yağ içeren sütle yapılır.
Kefir: Kefir, içilebilecek sıvı bir yoğurttur. Probiyotikler içerir ve süte kefir taneleri eklenip 12 ila 24 saat bekletilerek üretilir.
Süzme (torba) yoğurt: Süzme yoğurt kıvamlı ve kremsidir. Isıya normal yoğurttan daha iyi dayanabilir ve genellikle Akdeniz tarzı yemeklerde ve soslarda kullanılır. Uzun süre ( 30–40 gün) dayanan ve kolay sürülebilen süzme yoğurt normal yoğurdun sıvı peynir altı suyunun giderilmesiyle yapılır. Son ürün daha yoğun konsantrasyonundan dolayı daha yüksek protein (23’e karşı 12 gram) içerir ancak ekstra süzme kalsiyumun daha düşük olmasına neden olur. Süzme yoğurdun tam yağlı, azaltılmış, az yağlı, yağsız veya sıfır yağlı çeşitleri bulunur.
Kurut ya da toz yoğurt: Halk arasında kurut, katık gibi adlarla da bilinen toz yoğurt makarna, cips, salata ve çorba yapımında kullanılabilen daha çok dayanması için yoğurdun kurutulması ile elde edilmiş olan bir yoğurt tipidir. Bazı yörelerde topaklar halinde getirilmiş olanları da mevcuttur. Yoğurt makinelerde, belirli bir sıcaklıkta kurutulur ve öğütülür. Bu şekilde üretilen granül yoğurtlar daha da öğütüldüğünde toz yoğurt haline gelir.
Skyr: Süzme yoğurda benzeyen, lezzeti hafif olan skyr yoğun, yağı az, kremsi ve protein oranı yüksek olan İzlanda usulü bir yoğurttur. Skyr yapılırken normal yoğurt için gerekenden 4 kat fazla süt gerekir ama skyr normal yoğurttan 2–3 kat daha fazla protein içerir.
Dondurulmuş yoğurt: Dondurulan yoğurtlar genel anlamda dondurmalara iyi ve sağlıklı bir alternatiftir. Birçok dondurulmuş yoğurt normal dondurma ile aynı miktarda veya daha fazla şeker içerir. Ayrıca, Ulusal Yoğurt Birliği’ne göre, donmuş yoğurtların tümü canlı ve aktif kültürleri içermez. Bazılarında aktif, canlı kültürlerin ölmesine yol açan ısıl işlemden geçen yoğurtlar kullanılmaktadır.
Süt içermeyen yoğurt: Süt içermeyen yoğurt alternatifleri arasında soya yoğurdu ve hindistancevizi sütlü yoğurt bulunur. Soya sütü inek sütüne göre daha fazla protein, daha az yağ ve karbonhidrat içerir. Bu yönüyle inek sütüne benzer.
Yoğurdun Yararları
Yoğurt içeriğinden dolayı tüketenlere birçok fayda sağlar.
Probiyotikler: Bazı yoğurtlara probiyotikler eklenir. Probiyotikler bağırsaklara yarar sağlayan bir tür sağlıklı bakteri türüdür. Probiyotikler sindirim sisteminin düzenlenmesine, kabızlık, ishal, şişkinlik ve gaz gibi sorunların azalmasına yardımcı olur. Bazı araştırmalar probiyotiklerin bağışıklık sistemini güçlendirdiğini, kilo yönetimine yardımcı olduğunu ve kanser riskini azalttığını öne sürmektedir. Yoğurt ve diğer probiyotik yiyecekleri tüketmek vitamin ve mineral emilimini artırabilir.
Sütün mayalanıp yoğurt haline gelmesi için kullanılan iki yaygın bakteri Lactobacillus bulgaricus (L. bulgaricus) ve Streptococcus thermophiles(S. thermophiles)’dir ancak çoğu yoğurt başka bakteri suşları içerir. Çoğu durumda ürün ne kadar taze olursa, o kadar fazla canlı bakteri içerir.
Kalsiyum: Yoğurt ciddi anlamda iyi bir kalsiyum kaynağıdır. Kalsiyum dişlerin ve kemiklerin gelişmesi, korunması için çok gereklidir. Ayrıca kanın pıhtılaşmasında, yaraların iyileşmesinde ve normal kan basıncının 
korunmasında da rol oynamaktadır. Güneş gören ciltte üretilen, az miktarda besinlerle de alınan D vitamini kalsiyumun bağırsaklardan emilmesini sağlamaktadır. Yoğurtlarda magnezyum ve potasyum mineralleri ile B12 ve B6 vitaminleri ve riboflavin de bulunmaktadır.
Laktoz intoleransı: Yoğurt düşük laktoz içeriğine sahiptir, bu nedenle laktoz intoleransı olan bir kişi büyük olasılıkla yoğurdu sütten daha iyi tolere edecektir. Yoğurt aynı zamanda sindirime yardımcı olan bakteri içerir. Sonuç olarak, sıvı süt veya dondurma içtikten sonra rahatsızlık, şişkinlik veya gaz sıkıntısı yaşayan kişiler genellikle yoğurdu tolere edebilir. Birey, vücudunun nasıl tepki verdiğini görmek için az miktarda mesela çeyrek fincan miktarında yoğurt yemeyi denemelidir. Bu sadece süt (laktoz) alerjisi olanlar için değil laktoz intoleransı olanlar için de geçerlidir. Laktoz intoleransı olan kişilerde genellikle kalsiyum eksiktir, bu nedenle yoğurt diyetlerinin önemli bir bileşeni olabilir.
Diyete Yoğurt Eklemenin İpuçları
Aşağıda sağlıklı, besleyici bir diyete daha fazla yoğurt dahil etmek için bazı ipuçları verilmiştir.
*Sade, şekersiz yoğurtla başlayın, meyve, şekersiz elma püresi, az miktarda saf akçaağaç şurubu veya balla tatlandırın.
*Genellikle gereksiz ilave şekerler içerdiği için önceden hazırlanmış 
meyveli ve yoğurtlu tatlılarından kaçının.
*Pişirme sırasında tereyağı veya yağ yerine yoğurt kullanın.
*Fırında patates veya taco üstüne ekşi krema yerine sade süzme yoğurt kullanın.
Sağlıklı bir yoğurt şeker yerine porsiyon başına daha fazla protein içermelidir. Yoğurt seçeneklerinin çeşitliliği kafa karıştırıcı olabilir. Mevcut ürünlerin çoğu incelenmemiştir ve bilim insanları hangi probiyotiklerin insan vücudunda ne yaptığını henüz bilmemektedir. En iyi seçenek şeker ve katkı maddelerince düşük olan yoğurtlardır. Uzmanlar bilimsel olarak araştırılmış olanlar çeşitlerin seçilmesini önermektedir. Bilim insanları ayrıca halkın bu çok önemli gıdalardan elde ettikleri faydaları en üst düzeye çıkarmaya yardımcı olmak için sağlık ve yoğurt satışıyla ilgili daha sıkı araştırmalar yapılmasını ve politikalar üretilmesini istemektedir.
Kaynakça:
https://www.medicalnewstoday.com
https://www.livescience.com
https://www.yogurtlu.gen.tr
Yazar: Müşerref Özdaş