Kaz, ördekgiller familyasında olup otçul kuş cinsleri arasında yer almakta. Kaz, gri ve beyaz tüylere, geniş perdeli ayaklara, geniş yassı gagasıyla bilinen bir hayvandır. Erkek ve dişi kazlar boyut olarak hemen hemen birbiri ile aynıdır. Kazlar zeki hayvanlardır. Dünya da kırk yakın kaz türleri vardır. En çok bilinen kaz türleri; yaban kazı, puslu turna kazı, angut kazı, büyük kar kazı, kanada kazı, ak yanaklı kaz, rahibe kazı olarak sıralanabilir.
Kazların Yapısal Özellikleri Neler
Kazlar; genellikle ot ile beslenen bir hayvan türü olarak da bilinse bazı türleri böcek gibi yumuşakçalar hayvanlar ile beslenir. Erkek ve dişi kazların beden yapıları aynı sayılır. Türlerine göre bazen erkek kaz daha iri olabilir. Kazların, kanatları enli uzun olup uç kısımlara doğru daralma görülür. Oldukça yumuşak tüylere sahip olan kaz kanatlarını kaldırdığında daha yoğun tüylere sahip olduğunu görülebilir. Bu tüyleri oldukça kıymetli ve değerlidir.Yetişkin bir kaz her yıl kuyruk kısmında tüylerini dökerler. Her yıl tüy dökülmesinin sebebi daha rahat uçmak ve sağlıklı tüylere sahip olmaktır. Türkiye’ de Doğu Anadolu Bölgesinde Kars şehrinde bulunur. Kars şehrinde ise etin den ve tüyünde yararlanmak için beslenir. Kazlar sadece karada yaşamazlar, su da yüzerek uzun zaman su altında durabilirler. Boyları bedenlerine göre oldukça kısadır. Yassı olan gagaları baş kısmına bağlı olan kısmı daha yeniş ve kamburdur. Kazlar sinirlenince uçabilir ve boyun kısmında ki tüyler kabarır ve korna sesine benzer sesler çıkarırlar. Uykuları oldukça hafif ve çok zeki hayvanlardır. Bu özellikleri sayesinde gece bekçiliğinde yapabilirler. Kazların ağırlığı türlerine göre değişmektedir. Genellikle 4 ile 9 kilo arasında ağırlıkta olabilir. İstedikleri zaman uçabilir ve göç ettiklerinde Ve şeklinde uçar sıralarını asla bozmazlar. Göç sırasında en önde erkek kaz grubun lideri ve en deneyimli olan kazdır. Oldukça zeki olan bu hayvanlar göç ederken yıldızların yönüne doğru hareket eder. Türkiye’de olan kazlar göç etmez. Genellikle Kuzey ve kutup bölgelerinde yaşayan kazlar göç ederler.
Kazlarda Üreme ve Çiftleşme
Kaz ömürleri boyunca tek eşli yaşayan kuş türüdür. Eşleri ölen kazlar, eş bulmakta yıllarca bekleyebilir veya yalnız yaşamaya devam ederler. Eşlerine oldukça sadık hayvanlardır. Kaz türleri yaşama alanları birbirinde farklı olabilir. Genellikle bataklık olan su kenarlarında, sığ yerlerde ve tümsekler de yuva kurarak yaşamını sürdürürler. Kazların kuluçka süreleri 30-34 gün arası olup mayıs ayında 5 yumurta ile kuluçkaya yatar Haziran ayında yavrular yumurtadan çıkar. Bu süre içinde yumurtaları koruma görevi erkek kazlara aittir. Kaz yavruları ilk çıktığında renkleri açık sarı olurlar. Kaz yavruların adı,kaz palazı olarak bilinir. Kaz yavrularına 4 ay bakıldıktan sonra uçmayı öğrenirler. Kazlar 3 yaşına da ergenlik dönemine girmiş olur.
Yazar: Nagihan Albayrak