Avrupa Hun İmparatorluğunun hükümdarı Attila, (Atilla ismiyle de geçmektedir), 395-453 seneleri arasında yaşamıştır. Attilanın Hükümdarlık yaptığı yıllardaki fiziksel yapısının, “kısa boylu, geniş göğüslü, küçük gözlü, yassı burunlu ve ince gri sakallı ve bronz tenli” olduğu anlatılmaktadır.
Attilanın babası, Boncuk Han’dır. Attila, Babası Boncuk Hanın ölümünden sonra, bozkırda tek başına yaşam mücadelesi verirken, amcası Rua tarafından bulunmuş ve koruma altına alınmıştır. Attila, Vizigotlar karşısında Roma İmparatorluğu ile müttefik olmuştur. Bu ittifakla birlikte, Flavius Aetiusun davetlisi olarak, bir süreliğine Roma’da kalmıştır. Amcası Rua’nın hayata veda etmesinin ardından, Attila ve kardeşi Bleda, Hun İmparatorluğu’na ortak şekilde hükümdar olmuşlardır.
Attilanın kardeşi Bleda, 445 yılında ölmüş, böylece Attila yalnız kalarak tek başına Hun Hükümdarı olmuştur. Hükümdar olduktan sonra, Nakara isimli esir bir kıza tutulan Attila, Nakara ile evlenmiştir. Bu evlilikten bir oğlu olan Attilanın eşi, doğum sırasında ölmüştür.
Atillanın hükümdarlığı döneminde, orduları tarafından Batı sürekli rahatsız edilmiştir. Acımasızlığı ile tanınan Attila, bu bölgeleri fırsat buldukça istila etmiştir. Acımasızlığı, sert oluşu, merhamet göstermemesi gibi sebeplerden ötürü de, tüm Avrupada “Tanrının Kırbacı” ismiyle anılmıştır. Attila, her ne kadar zalim bir görüntü çizse de, Almanların kökenine dayanan Germen efsanelerinde oldukça ulu ve iyiliksever bir hükümdar şeklinde anlatılmaktadır. Bu efsanelerin inandırıcılığı ise, Attila’nın sarayında fazla sayıda Germen hükümdarının yaşamasından dolayı yüksektir.
Attiladan bahseden önemli destanlardan biri, Nibelungen Destanıdır. Hun – Germen çatışmalarını anlatan bu destanda, Attila, Etzel ismiyle geçmektedir. Etzel, kudretli bir otoriteye sahip, barış yanlısı bir hükümdardır. Savaşçılığı ise, sadece asilere karşı kılıç kuşanması anlatılarak göz önüne serilmiştir. Aynı destanda, Attilanın asil ruhlu bir hükümdar olduğu da belirtilir. Hatta, Avrupa Hun İmparatorluğu’na başkentlik yapan Etzelburg isminin de, bu efsanedeki hükümdar siminden, yani Attiladan geldiği bilinmektedir. Attila, Aetus ile Katalon Savaşında karşılaşmış, Roma ordusunu darmadağın etmiştir. Bu sıralarda, Batı Got Kralı Theodeirch de öldürülmüştür.
Attila, Batı Roma İmparatorluğu’na akın etmeyi tasarlamış ve bir de sefer planlamıştır. Sefere hazırlık aşamasında, Papanın araya girmesiyle akınlarını iptal eden Attila, Romalıları haraca bağlamıştır. Bu olay nedeniyle, Papanın diz çöktüğü tek insan evladının, Attila olduğu anlatılmaktadır. Büyük İmparator Attila, M.S. 453 yılında, gerdek gecesindeyken, yeni ve son eşi tarafından katledilmiştir.
Attilanın nerede gömülü olduğu, dolayısıyla mezar yeri bilinmemektedir. Çünkü, Attilanın cenazesine katılanlar, hükümdarın mezar yerinin bilinememesi ve öğrenilmemesi için, topluca öldürülmüştür. Konuyla ilgili birçok tarihçi, Tuna Nehrinin yatağının bir dönem değiştirildiğine, Attilanın tüm mal varlığı ile birlikte nehrin altına gömüldüğüne ve ardından Tuna Nehrinin tekrar eski yatağına sokulduğuna inanmaktadır. Mezar araştırmaları ise, Tunanın çok uzun oluşu ve pek çok ülke sınırları içinde aktığı için, bürokrasi kaynaklı engeller çıkmasından dolayı yapılamamaktadır.
Ölümünün ardından tartışılmaya devam edilen Attila, Avrupalılar tarafından barbar olarak görülse de, Macar halkı ve Türk tarihi açısından bir kahraman olarak nitelenmektedir. Ancak Attila, nasıl anılırsa anılsın, bugünkü orta Avrupa görüntüsüne, görkemli yapılara, göçlere, savaşlara, akınlara, istilalara neden olarak, tarihe damga vuran büyük imparatorlar arasındaki yerini almıştır.
Kaynakça:
http://tr.wikipedia.org/wiki/Attila
Yazar:Baran Akçok