Dünyada ilk olarak Çin’in Wuhan şehrinde 2019’un Aralık ayında ortaya çıkan ve zamanla bütün dünyaya yayılan koronavirüs salgını, bir çok olumsuz etkiyi de beraberinde getirdi. Bunların içinde en başta ülkelerin sağlık sistemlerinin altında kaldığı yük ile ekonomide ortaya çıkan kayıplar ve durgunluk gösterilebilir. Diğer taraftan tedarik zincirinde görülen sorunlar, bu salgının kontrol altına alınmasında ortaya çıkan güçlükler gösterilebilir.
Koronavirüs ile beraber, daha önce ihtiyaç görülmeyen başka bazı konular da dikkat çekmeye başladı. Örneğin New York Times gazetesi siber güvenlik muhabiri Nicole Perlroth, Twitter’da 17 Mart 2020 tarihinde yaptığı paylaşımında takipçilerine tıp dünyasından gelen bir talebi duyurdu. Bu talep tıp doktorlarının kendi aralarında anonim bir şekilde, güvenilir veri paylaşabileceği bir sistem oluşturmaya duyulan ihtiyacı ifade ediyor. Böylece sahada elde edilen farklı bilgilerin çok daha hızlı paylaşılabileceği fakat hasta bilgileri ya da insanları paniğe sevk edebilecek önemli ve hassas bilgilerin gizli kalması sağlanabilir.
Doktorların bu talebi özellikle Blockchain ekosisteminde çalışan birçok platform ve girişim tarafından hemen sahiplenildi ve alternatif çözüm yolları geliştirmek için fikirler ve teklifler paylaşıldı. Henüz dünyada böyle bir sistem kurulmamış olmakla beraber Blockchain teknolojisi sadece koronavirüs ile değil, dünya sağlık sisteminde bilgi paylaşılmasında önemli bir gereksinime cevap verebilir.
3D Yazıcılar
İtalya’daki hastanelerde bu dönemde kullanılan solunum cihazlarında görülen parça tedariği sıkıntısı bir grup mühendisin çabaları, satış fiyatı 11 bin dolar olan parçanın 3D yazıcılar ile birlikte üretilerek 1 Euro gibi düşük bir maliyetle tedarik edilmesini olanaklı kıldı. Ama bu sefer bu parçanın patentlerine sahip olan firma mühendisleri patent ihlali suçuyla dava açmakla tehdit etti.
Kısa bir sürede dünyanın popüler tamir sitelerinden IFIXIT, sağlık sektöründe kullanılan cihazların tamiri için kaynak oluşturmak için kitlesel bilgi akışı talep etti. Bütün bunlar, patentlerin korunması ve önemli konularda bu ticari bilgilerin ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması amacıyla blockchain teknolojisi farklı çözümler sunma imkanına sahiptir.
Mahremiyetin Korunması
Koronavirüs salgınında en önemli konulardan biri; virüse yakalanan hastaların, temasta bulundukları kişileri ve bulundukları yerleri takip etmektir. Ama bu takip, kişisel verilerin korunmasını gerektiren hassas bir çalışmayı gerektiriyor. Mahremiyeti korurken hassas bir şekilde virüsün yayılmasını izlemek kolay değildir. Blockchain teknolojisi güvenli bir şekilde verilerin kaydedilmesini, korunması ve mahremiyeti birlikte gözetilmesi için alternatif çözüm yolları bulmak için kullanılabilir.
Ekonomik yönden, salgınla mücadelede maddi kaynak bulmak da önem kazanıyor. Bu husuta Çin merkezli Blockchain girişim grubu Hyperchain tarafından, Shanzong isminde, Blockchain tabanlı bağış platformu geliştirildi.
Nakitsiz Yaşama Geçiş
Banknotların üstünde 3 güne kadar yaşayabilen koronavirüs nakit kullanım miktarını da azaltmayı gerektiriyor. Bunun yöntemi ise parayı tamamen dijitalleştirip nakitsiz ekonomik hayata geçiş ile mümkün olabilir. Bundan dolayı BKM (Bankalararası Kart Merkezi) kısa süre önce hızlı bir karar alarak temassız ödeme işlemlerinde şifresiz işlemlerin limitini 250 liraya yükseltti.
Diğer yandan koronavirüs salgını dijital paralarla yapılan projeleri de yavaşlattı. Ama bu 
geçici bir durum ve koronavirüs salgınının sona ermesiyle birlikte nakitsiz bir toplum için çalışmaların hızlanması beklenmektedir.
Blokzinciri teknolojisiyle koronavirüs salgınına karşı yapılan çalışmalar bunlar ile sınırlı kalmayacaktır. BTP (Blockchain Türkiye Platformu) bu sene içerisinde Sağlık Çalışma Grubu’nun hayata geçirileceğini ve bu konuda tüm paydaşlar ile kamu kurumlarının katılımıyla özel çalışmaların yapılacağını duyurdu.
Kaynakça:
Blockchain Türkiye Platformu
Yazar: Murat Güven