Bombardier Aeropspace, Bombardier Limitet Şirketi’nin bünyesinde olan bir ticari uçak tedarikçisidir. Bombardier, Boeing ve Airbus’ın ardından dünyanın en büyük 3. uçak üreticisidir. Şirketin merkezi, Kanada’nın Quebec eyaletinde bulunan Dorval şehrinde yer almaktadır. Yaklaşık olarak 40.000 kişinin çalıştığı Bombardier, yıllık 10 milyar $ civarında bir gelire sahiptir. Kısa menzilli uçak üretemi yapan Bombardier’in piyasadaki en büyük rakibi, Brezilya’nın Embraer şirketidir. Embraer’de tıpkı Bombardier gibi, kısa menzilli uçaklar tasarlamaktadır.
Firmanın ana üretim merkezi, Montreal’de bulunmaktadır. Burada, Pierre Elliot Trudeau Uluslararası Havalimanı’na bir üretim ve bakım tesisi kurmuş olan Bambardier’in birçok mühendisi bu alanda görev yapmaktadır. Bombardier, dünyanın en önde gelen havayollarından biri olan Canadair’ı 1986 yılında satın alarak karlılığını artırmayı başarmıştır. Bir havayolu satın aldıktan sonra bu alanda ciddi işlere imza atmayı başaran Bombardier, çok kısa bir sürenin ardından da Short Brother uçak tedarikçisini satın alarak ciddi anlamda şirketsel bir büyümeye gitmiştir. Bu iki büyümenin ardından hız kesmeyen Bombardier, iflas etmiş olan Learjet’i de satın alınca, bölgenin piyasadaki en güçlü şirketi olmayı başarmıştır. Learjet ile beraber karlılığına artıran Bombardier, 1992 yılında Boeing’ın alt tedarikçilerinden biri olan de Havilland Aircraft of Canada’yı satın almıştır.
Bombardier ürettiği, CRJ100/200/300 ve CRJ700/900/1000 ile oldukça hatırı sayılır rakamlarda satış miktarına ulaşmıştır. Birçok havayolu şirketinin özellikle de bölgesel havayollarının yoğun talebinin dışında işadamlarının da büyük ilgisini çeken Bombardier serileri, yüksek satış rakamlarına kısa bir sürede ulaşmayı başaran nadir uçak üreticilerinden biri haline gelmiştir. Şirketin ayrıca Bombardier 415’i de üreterek dünya çapında bir şöhrete kavuşmuşur. Bu uçağa ”water-bomber” da denilmektedir. Bombardier, CSeries’in üretimi için yeni bir bölgeye ihtiyaç duymuş ve bunun için 375 milyon $’lık bir ödeme yapmıştır.
Bu sayede McDonnell Dougles’ın DC9’U ve MD-80’inin bir değişik modeli üretilebilmiştir. Ayrıca bu model Boeing’in 737 modeline tekabül etmektedir. Ancak CSeries, 737’lere nazaran daha küçük uçaklardır. CSeries’in en büyük avantajı, buna benzer kademede üretim Boeing’in ve Airbus’ın, 737’leri ile A318,319 serilerine nazaran %20 kadar daha az yakıt tüketiyor olmasıdır. Bunun üzerine Boeing ve Airbus, çeşitli çalışmalar yürüterek, aradaki farkı %12’ye indirmeyi planlamışlardır.
Bu çalışmaların 2017 yılında sona ermesi planlanmaktadır. CSeries’e en yoğun ilgiyi Almanya’nın ve Avrupa’nın en büyük havayolu şirketi olan Lufthansa göstermiştir. Lufthansa, CSeries’ten yaklaşık olarak 30’u opsiyonlu olmak üzere 60 adet siparişle bu alanda diğer rakiplerini oldukça geride bırakmıştır. Şirket ayrıca ticari yolcu uçakları üretmenin dışında ulusal havacılık sanayisinde de üretim yapmakta ve özel siparişlere de uçak tedarikçisi olabilmektedir.
Yazar:R. Emir Karasu