Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Çocukluk Kavramı ve Çocuk Edebiyatı

0 494

Çocukluk Kavramı ve Çocuk EdebiyatıÇocuk edebiyatı, çocuklar tarafından beğenilen ve okunan şiirleri, hikayeleri, romanları, kitapları, dergileri içerir. Modern çocuk edebiyatı iki farklı şekilde sınıflandırılır: Türüne göre ve yaşına göre.

Çocuk edebiyatı, yayıncılık gelişmeden önceki dönemlerde, yetişkinlerin çocuklarına öğrettiği, sözlü aktarım geleneğinin parçası olan öyküler ve şarkılarla başlar. Matbaanın bulunuşundan öncesinin erken çocuk edebiyatının gelişiminin ayrıntılarına ulaşmak zordur.

Basım yöntemleri yaygınlaştıktan sonra bile, pek çok klasikleşmiş çocuk masalları, aslında başlangıçta yetişkinler için yaratılmış ve sonradan genç kitlelere uyarlanmıştır. Oysa, 15. yüzyıldan beri, çoğunlukla ahlaki ya da dini mesaj içeren çok sayıda edebiyat eseri özellikle çocuklara yönelikti. Klasik olarak kabul edilen pek çok kitabın yayınlandığı 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başları, “Çocuk Edebiyatının Altın Çağı” olarak anılmaktadır.

Çocuk edebiyatı için tek bir tanım yoktur. Çocukların okuduğu ve daha ayrıntılı söylemek gerekirse kurgu, kurgu olmayan, şiir veya tiyatro olarak tanımlanan her şey çocuk ve gençlik edebiyatı kapsamındadır.

Bazen belirli bir eserin yetişkinler veya çocuklar için olup olmadığı kategorize edilememektedir. JK Rowling’in Harry Potter serisi çocuklar için yazıldı, ancak yetişkinler arasında da popüler. Serinin olağanüstü popülaritesi, çocuk kitapları için ayrı en çok satanlar listeleri oluşturulmasına yol açtı.

Çocukluk Kavramı ve Çocuk EdebiyatıFransız tarihçi Philippe Ariès, 1962’de yayınladığı “Çocukluğun Yüzyılları” kitabında, modern çocukluk kavramının sadece yakın zamanlarda ortaya çıktığını savunuyor. Çocukların geçmişte yetişkinlerden farklı görülmediği ve önemli ölçüde farklı bir muamele görmediklerini söylüyor. Bunun kanıtı olarak, bazı din görevlilerinin yazdığı çocuklara yönelik öğreti metinlerinin dışında, 18. yüzyıldan önce çocuklara yönelik edebiyat eserinin bulunmayışını gösteriyor.

Pre-modern çocuk edebiyatı, davranışsal, eğitsel ve dini dersler vermek amacıyla öğretici ve ahlaki bir nitelik taşıdı.

17. yüzyılda Avrupa’da “çocukluk” kavramı ortaya çıkmaya başladı. 1690’da, İngiliz felsefeci John Locke bir makalesinde “tabula rasa” (boş levha) teorisini yayınladı. Locke’un öne sürdüğü, insan zihninin veriyi işleme kurallarının kişinin duyusal deneyimlerinden oluştuğu, çocuğun zihni boş doğduğu ve çocuğa doğru görüşleri kazandırmanın anne-babanın görevi olduğuydu. Locke, zihinlerini zorlamak için güç kullanmak yerine, çocuklara “kolay anlaşılır hoş kitaplar” sunmanın önemini vurguladı. Ayrıca, çocuklar için resimli kitapların hazırlanmasını önerdi.

Çocuk edebiyatının gelişimini etkileyen bir diğer filozof, çocukların doğallık ve mutluluk içinde gelişmesi gerektiğini savunan Jean-Jacques Rousseau’ydu. Çocukların doğal istek ve beklentilerine hitap etme fikri, bütün çocuk edebiyatı yazarları için genel kural oldu.

Modern çocuk kitapları, 18. yüzyılın ortalarında İngiltere’de ortaya çıktı. Eğitimli bir orta sınıfın gelişiminden, Locke’un çocuk zihninin masumiyetini savunan teorilerinden ve “çocukluğun” bir kavram olarak ortaya çıkmasından etkilenen yayıncı John Newbery (1713-1767) tarafından yazılan ve 1744’te yayınlanan “A Little Pretty Pocket-Book” (Küçük Güzel Bir Cep Kitabı), ilk modern çocuk kitabı olarak kabul edilir.

Kitap, çocukları içerdiği tekerlemeler, resimli öyküler ve oyunlarla eğlendirmeyi amaçlayan ilk çocuk yayını olarak bir dönüm noktası oluşturdu. Newbery, fiziksel disiplinle karşılaştırıldığında, oyunların, çocukların iyi davranışlarına çok daha doğru bir eğitsel yardımcı olduğunu düşünüyordu. “Küçük Güzel Bir Cep Kitabı”, çocuklara hitap eden parlak renkli kapağı ve çocuklara uygun boyutlarıyla yayıncılık sektöründe bir devrimdi.

Kaynakça:
-Daniel Hahn, “The Oxford Companion to Children’s Literature”, Oxford University Press, 2015.
-Seth Lerer, “Children’s Literature: A Reader’s History, from Aesop to Harry Potter”, University of Chicago, 2008.
-Kimberley Reynolds, “Children’s Literature: A Very Short Introduction”, Oxford University Press, 2011.

Yazar:Oben Güney Saraçoğlu

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku