Osmanlıca temr-i hindi, günümüzdeki söylenişiyle demirhindi (tamarindus indica), baklagiller familyasından, Afrika kökenli, 20-25 metre boyunda bir ağaç türüdür. Çiçekleri, sarı ya da kırmızımsı salkımlar halindedir.Eski Yunanlılar ve Mısırlılar, Afrika’da kutsal ağaç olarak kabul edilen demirhindiyi M.Ö. 4. yüzyılda kullanmaya başlamışlardı.
Hafif müshil etkisi de olan olgunlaşmış ekşimsi meyveleri yenebilir, baharat olarak yemeklere, salatalara, çorbalara, turşulara, soslara konulur, reçel ve şerbet yapımında kullanılır. Osmanlı tıbbına ve mutfağına da girmiş olan demirhindinin bal, kakule, karanfil, kişniş tohumu ile yapılan şerbeti dünyanın birçok yerinde serinletici ve besleyici bir içecek olarak tüketilir. Bu şerbet Kanuni Sultan Süleyman’ın da en sevdiği içeceklerdendir.
Demirhindi ağacı, özellikle Hindistan’da, Mısır’da, Pakistan, Bangladeş, Nijerya, Tayland, Endonezya, Madagaskar, Meksika ve tropikal ülkelerden birçoğunda yetiştirilmektedir. Üzerinde sayısız biyokimya araştırması yapılmış olan ve yüzyıllardır yararlanılan bu bitkinin kökleri, gövdesi, yaprakları ve meyveleri esansiyel amino asitlerin çoğunun zengin bir kaynağıdır.
Demirhindinin antidiyabetik, antimikrobik, antivenomik, antioksidan, antimalaryal, kardiyoprotektif, hepatoprotektif, antiastmatik ve antihiperlipidemik özelliklerinin olduğu bilinmektedir. Meyvelerinin bileşiminde protein, şeker, pektin, A, B1, B2, B3, B5 , B6 ,C vitaminleri, potasyum, fosfor, magnezyum, kalsiyum, sodyum, demir, selenyum, bakır gibi mineraller bulunmaktadır.
İçine zencefil, zerdeçal, tarçın, karanfil, yenibahar, muskat, kakule, gül suyu, rezene, anason gibi, sayıları kırkı bulan malzeme katılarak yapılan geleneksel tariflere göre daha pratik bir demirhindi şerbetini, 500 gram demirhindiyi, karanfil, çubuk tarçın, kakule ve 4 litre suyla kaynatıp süzerek, pekmez ya da balla tatlandırıp kolayca hazırlayabilirsiniz.
Kaynakça:
http://www.academia.edu/3890275/Chemical_constituents_of_Tamarindus_indica_L._leaves
https://www.britannica.com/plant/tamarind
http://www.nefisyemektarifleri.com/demirhindi-serbeti-tarifi-temr-i-hindi/
Yazar:Oben Güney Saraçoğlu