Diş etleri, dişleri destekleyen ve koruyan yumuşak ve etli dokudur. Diş eti ağrısı; tahriş, enfeksiyon veya diş eti ve diş yaralanmasının belirtisi olabilir. Diş eti ağrısı genellikle geçici bir semptomdur. Ancak ileryen dönemde daha ileri sağlık komplikasyonlarını önlemek için diş tedavisi gerektirebilir.
Diş Eti Ağrısının Nedenleri
Genellikle diş eti ağrısı geçicidir, ancak bir enfeksiyonun sonucu olabilir ve tedavi gerektirebilir. Diş eti ağrısının kişiye etkisi küçük tahrişten, şiddetli ve zayıflatıcı bir etkiye kadar değişebilir. Diş eti ağrısının bazı olası nedenleri aşağıdaki gibidir:
Canker yaraları: Bunlar diş etlerinde oluşabilecek küçük, ağrılı ülserlerdir. Bu kanser yaralarının nedenleri arasında duygusal stres, ağız yaralanmaları, bozulmuş bir bağışıklık sistemi veya diğer altta yatan sağlık koşulları olabilir.
Kesikler veya yaralanmalar: Yiyecekler ve ağıza giren nesneler diş etlerinde ufak kesiklere veya yaralanmalara neden olabilir. Ayrıca bir kişi yanlışlıkla diş etiyle ısırmaya çalıştığında ağrıya ve kanamaya neden olabilir.
Diş eti hastalığı: Dişeti iltihabı olarak da bilinen bu durum diş etleri altında bakteri birikmesiyle iltihaplanma ve kanamaya neden olduğunda oluşur. Tedavi olmadan diş eti iltihabı periodontite dönüşebilir ve dişlerin gevşemesine neden olabilir. Sigara içen kişilerde sigara içmeyenlere göre diş eti hastalığı riski daha yüksektir.
Hormonal değişiklikler: Hormonal dalgalanmalar, özellikle hamilelik sırasında, kişinin diş etlerinde şişlik, ağrı ve kanama geçirmesine neden olabilir.
Uygun olmayan diş ipi veya fırçalama teknikleri: Dişleri çok kuvvetli, sık sık fırçalamak veya diş ipi kullanmak bazen diş etlerinin kanamasına ve ağrılı olmasına neden olabilir.
Sinüzit: Sinüslerdeki bakteriyel veya viral bir enfeksiyon sinüs boşluğunun şişmesine neden olabilir. Sinüzitli bazı kişilerde ayrıca dişeti ağrısı ve diş ağrısı görülür.
Diş apsesi: Bir diş kökündeki bakteriyel bir enfeksiyon, apse veya irin dolu bir keseye neden olabilir. Diş apseleri diş eti şişliğine ve ağrıya neden olabilir. Ayrıca ciddi olabilirler ve vücudun diğer bölümlerine yayılabilirler, bu nedenle bir diş doktoruna acil olarak görünmek gerekir.
Diş Eti Ağrısının Tedavisi
Dişeti hastalığı olan kişiler için bir diş hekimi, plakları ve tartarı diş etlerinden çıkarmak için profesyonel temizlik önerebilir. Ayrıca fazla bakteri öldürmek ve gelecekte plak birikimini önlemek için alkol veya klorheksidin içeren bir antibakteriyel gargara önerebilirler. Bir kişide ciddi diş eti hastalığı varsa, diş hekimi bu durumun neden olduğu kemik ya da diş eti kaybını onarmak için ameliyat önerebilir. Bazen bu, yeni ve sağlıklı dokunun büyümesini teşvik etmek için kemik ve doku greftini içerebilir.
Diş apseli kişilerde kök kanal tedavisi gerekebilir. Bu prosedür sırasında, diş hekimi enfekte olmuş posa veya diş içindeki yumuşak dokuyu apse kökünden çıkaracak, sonra hasarlı dişi tamir edecek ve kapatacaktır. Sinüzit nedeniyle oluşan diş ağrıları genellikle enfeksiyon ortadan kalktıktan sonra azalır. Bakteriyel enfeksiyonlar için, doktor bazı antibiyotikler önerebilir.
Evde Yapılan İlaçlar
Dişleri ağrıyanlar narenciye yemekten kaçınmalıdır. Sebepsiz yere diş etlerinde ağrı hisseden kişiler diş doktorlarına görünmeleri gerekir. Ancak bazı basit ev ilaçları diş eti ağrısı rahatsızlığı gidermeye yardımcı olabilir. Evde yapılabilecek tedavilerden bazıları şunlardır;
Tuzlu su gargarası: Bir kişi, bir çay kaşığı tuzun bir su bardağı ılık suyla karıştırılmasıyla bir gargara hazırlayabilir. Tuzlu su bakterilerin öldürülmesine yardımcı olacak ve diş etlerini dezenfekte edecektir.
Karanfil yağı: Diş etlerine karanfil yağı uygulamak ağrıyı ve şişliği azaltabilir.
Ağrı kesiciler: İbuprofen veya asetaminofen gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler, diş eti ağrısının azaltılmasına yardımcı olabilir.
Dikkatlice diş etklerini fırçalamak: Diş etlerinin yara, şiş veya kanama alanlarını nazikçe fırçalamak diş eti ağrılarını hafifletir ve dindirebilir.
Diş etlerini tahriş eden yiyeceklerden kaçınmak: Diş etlerini tahriş edebilecek veya çizebilecek yiyeceklerden kaçınmak, diş eti rahatsızlıkları iyileşmesine de yardımcı olabilir. Şu yiyeceklerin tüketilmesinden kaçınılması gerekir; Turunçgiller ve domates gibi asitli yiyecekler, cips, kuruyemiş veya çubuk kraker gibi keskin veya çıtır yiyecekler, acı biberler ve baharat içeren sos gibi yiyeceklerdir. Diş etlerinde kanserli yaraları olan kişiler için demir ve B-12 vitamini gibi vitamin ve mineral takviyesi almak diş eti ağrısını azaltmaya yardımcı olabilir.
Diş Eti Ağrısını Önleme
İyi ağız hijyeni, diş eti ağrılarını ve diğer diş sorunlarını önlemeye yardımcı olabilir. Ağız hijyeni şu şekilde sağlanabilir:
-En az 2 dakika boyunca florürlü diş macunu ile günde iki kez diş fırçalamak
-Günde bir kez diş ipi kullanmak
-Günlük olarak gargara kullanmak
-Diş sağlığı ile ilgili kontrollerin düzenli olarak yaptırılması. Örneğin her 6 ayda bir diş hekimi ile düzenli kontroller yapılması gibi.
-Bir kişi sigarayı bırakırsa, bu da dişeti sağlığını iyileştirebilir. Sigara içmek diş eti kan akışını azaltabilir, bu da iyileşmeyi engelleyebilir ve rahatsızlığa neden olabilir.
Diş Hekimine Ne zaman Görünmek Gerekir?
Şiddetli, kalıcı veya tekrarlayan diş ağrısı yaşayan kişiler için diş hekimine görünmeleri tavsiye edilir. Bir diş hekimi diş etlerini, dişleri, ağızda enfeksiyon belirtileri, diş çürüğü ve diğer diş sorunları açısından genel bir inceleme yapabilir ve rahatsızlığın sebebini teşhis edebilir. Bir kişi, ağrı ile birlikte ya da harici olarak aşağıdaki belirtilerden herhangi birinden şikâyetçi ise bir diş hekimine görünmesi gerekir;
-Diş fırçalama ile düzelmeyen ağız kokusu
-Diş eti kanaması
-Gerileyen diş etleri
-Gevşek dişler
-Çiğneme sırasında ağrı
-Kırmızı diş etleri
-Hassas dişler
Diş eti hastalığı, enfeksiyonlar, apseler ve ülserler dâhil olmak üzere, diş eti ağrısının birçok olası nedeni vardır. Açıklayamadıkları diş eti ağrısı olan kişiler, muayene için diş hekimine başvurmalıdır. Tedavi olmadan, dişeti ağrısının bazı nedenleri diş çürümesine veya diş kaybına neden olabilir. Diş ağrısını tedavi etmek için evde uygulanacak tedaviler arasında diş etlerine karanfil yağı sürülmesi, ağzı tuzlu suyla gargara yapmak ve tahriş edici yiyeceklerden kaçınmak yapılabilir.
Kaynakça:
mouthhealthy.org
nidcr.nih.gov
cdc.gov
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu