Amerika Birleşik Devletleri, dünyanın en önde gelen devletleri arasındadır. Hatta, en önde geleni desek de abartmış olmayız. Birleşik Devletler, küresel bir aktör olması sebebiyle dünya genelinde turistik anlamda serbest dolaşıma dolaylı olarak sahiptir. Bu dolaşım bazında ülkeler ele alınacak olursa, ilk sırada Avrupa Birliği’nin kurucu üyesi ve aynı zamanda en büyük, en güçlü ülkesi olan Almanya yer alır. Alman pasaportu taşıyan bir kimse, dünya üzerinde Çin, Suudi Arabistan ve Hindistan hariç hemen hemen bütün ülkelere herhangi bir vize almaksızın gidebilir. Burada yukarıda yer alan üç ülke haricinde ayrıca Afrika ve Asya’da yer alan son derece birkaç fakir ülke de yer alır. Bunlar da Almanlardan vize ücreti talep etmeleri nedeniyle vize uygularlar. Almanların sonrasında ise Amerikalılar gelir. Amerika pasaportu taşıyan bir kimse, dünya üzerinde tıpkı Almanlar gibi hemen hemen bütün ülkelere herhangi bir vize başvurusu yapmaksızın seyahat edebilirler. Hal böyle olunca, başta ünlü Türkler olmak üzere birçok yabancı şahıs, çocuklarının Amerika Birleşik Devletleri pasaportu taşıması için Amerika’da doğum fikrini hayata geçirirler. Örneğin bunu Almanya’da yapmak Alman yasaları gereği size vatandaşlık hakkı kazandırmaz.
Almanların çok sıkı bir vatandaşlık yasası vardır ve sizin Alman olmamanız için adeta ellerinden geleni yaparlar. Aslıda doğru olan da budur. Çünkü vatandaşlık birçok ülkenin anayasasına göre kutsal bir kurum kabul edilir ve vatandaşlık bağının gerçek manada sağlanması ancak kişinin tam entegrasyonu halinde mümkün görülür. Ancak Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlık yasası federal çatı altında olduğundan Birleşik Devletler sınırları dahilinde yer alan herhangi bir eyalette dünyaya gelen şahıs doğrudan Amerikan vatandaşlığımı iktisap eder. Bu da beraberinde birçok tartışmaya yol açsa da bu yolla her yıl binlerce bebek doğum sonrasında Amerikan vatandaşı olmaya hak kazanır. Bu vatandaşlık 18 yaşında dek sadece bebeğe ilişkin vatandaşlıktan doğan hakların kullanımı bağlamında ayrıcalık tanırken, reşit olunma ile beraber aileyi de kapsar. Yani, bir bakıma piyango olarak da adlandırılabilir. Durum böyle olunca birçok Türk Amerika Birleşik Devletleri sınırları dahilinde doğurmaya karar vererek bu haklara kavuşmayı amaçlar. Bu haklar doğumla beraber otomatikman iktisap edilir. Yapılması gereken sadece resmi bir doğum belgesine sahip olmaktadır.
Amerikan vatandaşlığını iktisap, ya doğumla olur, ya soy bağıyla ya da edinme yoluyla gerçekleşebilir. Bunlar arasında en zoru edinme yoluyla vatandaşlık iktisabıdır. Bunun için Birleşik Devletler sınırları dahilinde yerleşik olarak 5 yıl süreyle aralıksız ikamet etmeniz gerekir. Bu süre sonunda sizin vatandaş olma hakkınız otomatikman dolar. Dilerseniz vatandaşlık başvurusu yaparsınız. Bu başvuru size vatandaşlık bağını kazandırır ise, bu takdirde Amerikan vatandaşı olmanız sebebiyle hiçbir şekilde ülkeden sınır dışı edilme tehlikesi yaşamazsınız. Amerikan yasaları ayrıca çifte vatandaşlığa müsaade ettiğinden daha önceki vatandaşlığınızdan da vazgeçmeniz gerekmez. Meğerki önceki vatandaşlığınızın bulunduğu ülke yasalarca aksini öngörmüş olsun.
Yazar:Emir Karasu