Covid-19 pandemisi herkes için zor ve kafa karıştırıcıdır. COVİD-19 yeni bir durum olduğu için bilinmeyen çok şey vardır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) gripten ve COVID-19’dan korunmak için ellerin sık yıkanmasını tavsiye etmektedir ancak egzama (atopik dermatit veya dishidrotik egzama) gibi bir cilt rahatsızlığı varsa, ellerin yıkanması genellikle kuru ve çatlamış cilde, kaşıntıya, ağrı ve muhtemelen enfeksiyona, egzamanın alevlenmesine yol açar.
Egzama COVİD-19’a Yakalanma İhtimalini Artırır mı?
Egzamalı kişilerin COVİD-19 geçirme olasılığının daha yüksek olduğunu veya hastalığa yakalandıkları takdirde durumun daha şiddetli bir formunu deneyimlediklerini gösteren bir kanıt yoktur. Ciltteki açık çatlakların veya yarıkların COVID-19 bulaşma olasılığını artırıp artırmayacağı kesin olarak bilinmemektedir. Koronavirüs, yakındaki insanların ağızlarına, burunlarına ve hava yollarına giren enfekte bir kişinin öksürük ve hapşırıklarından kaynaklanan solunum damlacıkları yoluyla yayıldığı için hasarlı bir cilt bariyerinin COVID-19 gelişme riskini artırması pek olası değildir. Solunum yolu hastalıklarının yayılmasını önlemek için egzamalı kişiler antiseptik mendiller ve temizlik ürünleri kullanırken her zaman eldiven giymelidir çünkü bu ürünler ciltle temas ettiğinde çok yıpratıcı olabilir.
Egzamalılar Ellerini Yıkamak İçin Ne Kullanmalı?
Özellikle hemen sonrasında nemlendirici krem uygulandığında el yıkamak genellikle el dezenfektanı kullanmaktan daha iyidir. Hükümet ve sağlık yetkililerinin tavsiyesi, varsa virüsü temizlemek için ellerin normalden daha sık ve daha fazla sabun ve ılık suyla yıkanmasıdır ancak ellerin sabunla sık yıkanması, kuru cilt ve el egzaması da dahil olmak üzere egzamalı kişilerde sorunlara neden olabilir. El yıkamanın amacı, su ile yıkayarak virüs parçacıklarını ve bakterileri uzaklaştırmaktır. Dermatologlar ellerin özel solüsyonlarla yıkanmasının sabun kullanmak kadar etkili olmayabileceğini söylemektedir. Bunun nedeni, virüs parçacıklarının, yıkanmamış solüsyon kalıntıları içinde cilt üzerinde kalabilmesidir. Bu en son sağlık tavsiyesiyle dermatologlar egzamalı kişilerin mümkün olduğunca yumuşatıcı bir solüsyon yerine sabun ve su ile ellerini yıkaması için hükümetin talimatlarının izlenmesini tavsiye etmektedir. İnsanların ellerini sabunla çok sık yıkamasının neden olabileceği veya kötüleşebileceği kuru cilt ve el egzamasını yönetmenin yollarının bulunması önemlidir. Bunun için stratejiler şunlardır:
*Eller sabun ve su ile yıkandıktan sonra cildin korunması için nemlendiren bir solüsyonla tekrar yıkanmalıdır.
*Yıkandıktan sonra, cildin kuru ve ağrılı hissedildiği zamanlarda gün boyunca ellerin 
nemlendirilmesi için yumuşatıcı kremler kullanılmalıdır.
*Eller yıkandıktan sonra ovularak değil, nazikçe kurulanmalıdır.
*Bir merhem kullanılarak ve temiz pamuklu eldivenler giyilerek gece boyunca kuru eller yeniden nemlendirilmelidir.
*Cildi tahriş edebilecek deterjanların veya diğer temizlik ürünlerinin kullanılması gerekiyorsa nitril eldiven giyilmelidir. Bunlar cilt için fiziksel bir bariyer sağlar.
*Daha şiddetli el egzaması gelişirse doktora danışılmalıdır çünkü iltihap varsa reçeteli ilaçlara ihtiyaç duyulabilir.
Eğer dezenfektan jel kullanmak gerekiyorsa (egzamayı tahriş edebilir) sonrasında tahriş edici etkiyi en aza indirmek için normal bir nemlendirici krem uygulanmalıdır. Egzama dostu el dezenfektanı yoktur çünkü hepsi cildi kurutan alkol içerir. Yüzeylere dokunmaktan kaçınılamayacak halka açık yerlerde virüsler burun mukoza zarlarına girdiği için burna, gözlere veya ağza (veya bebeğe, çocuğa) dokunmamaya çalışılmalıdır.
Egzamalı Kişiler Nelerden Kaçınmalı?
Cilt bariyerinin bütünlüğü el hijyeninin önemli bir yönüdür. Ellere uygulanan antiseptik ve antibakteriyel ürünlerin çoğu cilt için oldukça serttir. Genel olarak, uygun teknik kullanılırsa (yani 20 saniye sabunla ve ılık suyla yıkamak) el hijyeni için antiseptik bileşenlerin kullanılmasına gerek yoktur. Mevcut salgın koşulları altında, sadece bazı sert el antiseptiklerine erişilebilir, bu nedenle uygun hijyen sağlayan ve hastalık bulaşmasını önleyen bu ürünlerin artıları tahriş edici eksi taraflarından fazladır. El egzaması veya atopik dermatit ataklarına meyilli olanlar sert sabun veya sık el yıkayanlar tedbirli olmalı ve cilt bariyerini korumaya ve egzamanın alevlenmesini önlemeye yardımcı olmak için nemlendiriciler kullanmalıdır. Her yıkamadan sonra nemlendirici uygulamak kurutucu etkilerinin çoğunu azaltabilir. Eller yıkandıktan sonra tek kullanımlık bir kağıt havlu veya mendille kurulanmalıdır. Sık sık suya maruz kalmanın yanı sıra cilt için travmatik olması nedeniyle kurularken çok ovalamamak gerekir. Çoğunlukla kuruduktan sonra (cilt hala biraz nemli iken) ellerin ve parmakların tüm yüzeyini kaplaması için bol miktarda nemlendirici kullanılmalıdır. Nemlendirici seçimi büyük ölçüde tercihe, sürdürülen günlük yaşam aktivitelerine bağlıdır.
Genellikle farklı ürünlere duyarlı olan egzamalı hastaların kendileri için en iyi olan sabun ve nemlendiriciyi yanlarında taşıması önerilir fakat bu salgın senaryosunda iki husus daha vardır. İlk olarak, ürünlerin zararlı mikroplarla kontaminasyonunu (bulaşmasını) önlemek için nemlendirici uygulanmadan önce eller düzgün bir şekilde temizlenmelidir. İkincisi, insanların sabun ve nemlendiricileri taşımak için kullandıkları kapların dışı da temizlenmeli veya sterilize edilmelidir. Aksi takdirde, krem tüplerinin ya da sabun kaplarının yüzeylerinde zararlı mikropların taşınması riski vardır. Her el yıkamadan sonra nemli tutan bir krem kullanmak, el yıkamanın kurutma etkilerinin çoğunu dengeleyebilir. Egzama yönetimi doğru bir şekilde sürdürülmeye çalışılmalıdır. Elleri yumuşatan, nemlendiren krem ya da losyon bol miktarda ve sık sık (günde en az iki kez ve cilt çok kuru ise her birkaç saatte bir) uygulanmalı ve diğer tedavilere doktorların önerdiği şekilde devam edilmelidir.
Egzama İlaçları Bağışıklık Sistemini Baskılar mı?
Çoklu klinik çalışmalardan elde edilen verilere dayanarak egzamaya karşı kullanılan ilaçlar genellikle bir immünosupresan (bağışıklık baskılayıcı) değildir ve genel olarak daha yüksek enfeksiyon oranları ile ilişkili değildir fakat nazofarenjit (soğuk algınlığı), üst solunum yolu enfeksiyonları ve kutanöz herpes virüs enfeksiyonları (uçuk) biraz daha yüksek orandadır. Egzamalıların tedavisi için verilen enjekte edilen ilaçların COVID-19 veya ilgili hastalıkların bulaşma riski üzerinde herhangi bir etkisi olup olmayacağına dair yeterli kanıt yoktur. İmmünsüpresan bir ilaç, biyolojik ilaç veya oral steroid alanlar salgına yakalanmaktan korkarak almakta oldukları ilacı bırakmamalı, tedaviyi durdurmamalı veya doz değiştirmemelidir. Kullanılmakta olan herhangi bir ilaç sadece dermatolog tavsiyesi üzerine durdurulmalıdır.
Egzamayı Daha da Kötüleştiren Stresle Nasıl Başa Çıkılabilir?
Normalde stres ve kaygıyı hafifletme yollarından bazıları (örneğin, egzersizler, yeni arkadaşlarla
tanışmak, uzun kır gezintilerine çıkmak) maalesef şu anda mümkün değildir. Gevşeme ve farkındalık egzersizleri yapmak yararlı olabilir. İnternette örneğin YouTube’da ücretsiz olarak kaygıyı hafifletmeye ve uykuya dalmaya, yoga ve fitness eğitimlerine yardımcı olmak için hazırlanmış çevrimiçi çok sayıda video bulunmaktadır.
Kaynakça:
https://community.aafa.org
Yazar: Müşerref Özdaş