Hem erkek hem de kadınlar depresyon yaşayabilir, ancak belirti ve bulgular farklı olabilir. Erkeklerin yaşadığı depresyon genellikle üzüntülü bir duygu hali ve öfke şeklinde kendini gösterebilir ve kadınlara göre agresif duygular göstermek ve madde bağımlılığı meşgul olma durumu daha yüksek eğilimdedir. Farklı semptomlar nedeniyle erkeklerin tipik olarak kadınlardan daha fazla depresyon hakkında konuşması ve tedavi görmesi olasılığı düşük olduğundan çoğu erkekte tanı konmamış depresyon olabilir. Aşağıda erkeklerde görülen depresyonun duygusal, davranışsal ve fiziksel belirtileri ile ilgili bilgiler yer almaktadır:
Erkekler ve Depresyon
Depresyon erkeklerde sık görülür. Amerikan Psikologlar Birliği’ne göre, Amerika Birleşik Devletleri’nde ki erkeklerin yaklaşık yüzde 9’unun her gün depresyon ya da endişe hissi yaşadığı ve erkeklerin yüzde 30,6’sının yaşamları boyunca bir depresyon yaşadığı görülmektedir. Depresyon, bir insanın düşüncelerini, duygularını, bedenini ve davranışını etkileyen bir duygu durum bozukluğudur. Doktorlar depresyonu majör depresyon, majör depresif bozukluk veya klinik depresyon olarak adlandırabilir.
Depresyon, kadınlarda daha sık görülür ve yüzde 10,4’ünü etkileyen bir durumdur ve bu erkeklerin yüzde 5,5’ine karşılık gelir. Ancak intihar ile ölen erkek sayısı kadın sayısının dört katıdır. Bunun nedenlerinden biri, erkeklerin depresyon tanısı alma ihtimalinin daha düşük olması olabilir. Depresyon intihar için önemli bir risk faktörüdür. Depresyon belirtilerinin kadınlarla erkekler arasında nasıl farklı olabileceğini anlamak önemlidir. Kişilerin kendilerinde ve sevdiklerinde depresyondan haberdar olmalarına yardımcı olabilir ve depresyonun tanınması iyileşmeye doğru atılan ilk adımdır.
Erkeklerde ve Kadınlarda Semptomlar
Bazı depresyon belirtileri kadın ve erkekler için aynıdır. Bu belirtiler şu şekildedir:
• Üzgün, gözyaşı, düşük duygu hali, suçlu veya boş hissetmek
• Keyifli aktiviteler de zevkini kaybetme
• İştah veya kilo değişiklikleri
• Çok az veya çok fazla uyku
• Tedirgin veya yorgun hissetmek
• Konsantre olmakta güçlük çekmek
Depresyonu olan her birey bu semptomların hepsini yaşamayabilir. Bazı depresyon semptomlarının, hormonal, biyokimyasal veya sosyal faktörlere bağlı olarak kadınların genetik özelliğinden dolayı etkileme olasılığı daha yüksektir.
Erkeklerde Davranışsal İşaretler
Davranış depresyon belirtileri kadın ve erkeklerde farklı tezahür edebilir. Örneğin, alkol ve uyuşturucu kullanımı, depresyonu olan erkekleri daha sık etkiler. Kadınlardan ve erkeklerin öfke saldırıları ve risk alma davranışları sergileme olasılıkları kadınlardan daha fazladır. Depresyonu olan erkekler aşağıdaki davranış değişikliklerini fark edebilir:
• Daha fazla içmek veya ilaç almak
• Aile veya sosyal durumlardan kaçınmak
• Uygun molalar vermeden takıntılı bir şekilde çalışmak
• İş veya aile sorumluluklarına ayak uydurmakta zorlanmak
• İlişkilerde daha kontrol edici veya küfürlü olmak
• Kumar veya güvenli olmayan seks gibi risk alma davranışında bulunmak
• İntihara teşebbüs etmek
Bir teori, bu davranış değişikliklerinin, depresyonu maskelemeye çalışan ve eril normlar olarak adlandırılan erkeklerin bir sonucu olarak ortaya çıkmasıdır. Bu depresyonu gizleme girişimi, erkeklerdeki depresyonun artmasına ya da kendi kendini yıkıcı davranışlarda bulunmasına neden olabilir. Depresyonu olan erkekler hobilerine ve tutkularına da ilgi duymayabilir veya işlerinde başarılı olmak için daha az motive olabilirler. Depresyon bir erkeğin cinsel dürtüsünü de etkileyebilir. Depresyonu olan erkekler seks yapma konusunda daha az ilgi duyabilir ve cinsel performansta sorun yaşayabilirler.
Erkeklerde Duygusal İşaretler
Bazı erkekler ruhsal değişikliklerden ziyade fiziksel semptomları tartışmayı daha kolay bulabilir. Ancak, zihin ve beden arasında yakın bir bağlantı vardır. Önemsiz görünseler bile tüm semptomları bir doktorla paylaşmak çok önemlidir. Depresyon, hem erkeğin hem de kadınların duygusal durumunu etkileyerek düşük bir ruh hali yaratır. Depresyonu olan kadınlar bunu üzüntü olarak ifade edebilir, ancak bazı erkekler bu duyguyu dışsal olarak ifade etmede rahat olmayabilir. Duygusal hallerinde yapılan değişiklikler bu nedenle başka şekillerde de anlaşılabilir. Erkeklerde şu erken depresyon belirtileri arasında bir artış olabilir:
• Öfke
• Hüsran
• Saldırganlık
• Sinirlilik
Bu farklılıklar, kadın ve erkeklerin duyguları ifade etme şeklindeki toplumsal beklentilerden kaynaklanıyor olabilir. Erkeklerin, başkalarının kendilerini yargılayabileceği veya eleştirebileceğini düşündüklerinde üzüntü gibi belirli duyguları göstermeye daha az istekli olmaları muhtemeldir. Ayrıca depresyonu olan erkekler intihar düşünceleri yaşayabilirler.
Erkeklerde Fiziksel İşaretler
Depresyon zihinsel bir sağlık durumudur, ancak fiziksel semptomları da vardır. Depresyonu olan erkekler şu belirtileri yaşayabilirler:
• Baş ağrısı
• Göğüste sıkılık
• Eklem, uzuv veya sırt ağrısı
• Sindirim problemleri
• Yorgunluk
• Çok ya da çok az uyumak
• Huzursuz veya tedirgin hissetmek
• Çok ya da çok az yemek
• Açıklanamayan kilo kaybı
Bu semptomların bazıları depresyonun bir kişinin beyin kimyasalları üzerindeki etkisinden dolayı ortaya çıkabilir. Depresyon, ağrı ve ruh halini yöneten beyin habercisi olan serotonin ve norepinefrin düzeylerini değiştirir ve paylaşılan beyin hücre yolları, depresyon ve ağrıyı birbirine bağlayabilir.
Neden Erkeklerde Depresyon Sıklıkla Teşhis Edilmez?
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden (CDC) 2013-2016 rakamlarına göre, kadınların erkeklerden daha büyük bir depresyon geçirme ihtimalinin neredeyse iki katıdır. Bununla birlikte, kadınlardan daha fazla erkeğin depresyon bildirmekten kaçınması muhtemeldir, bu nedenle erkeklerin sayıları daha yüksek olabilir. Bazı tahminlere göre, ABD’de depresyonu olan kişilerin üçte ikisi tanı almamıştır. Bir doktor ayrıca erkeklerde depresyonu yanlış teşhis edebilir. Erkeklerin uyumakta zorluk gibi fiziksel belirtileri duygusal değişikliklerden daha fazla rapor etmesi daha muhtemel olabilir. Sonuç olarak, doktor onlara yanlış tanı koyabilir.
Ayrıca, kişiler erkeklerde ortak duygusal ya da davranışsal depresyon belirtilerini yanlış yorumlayabilirler. Öfkeyi bir depresyon belirtisi yerine bir kişilik özelliği olarak görebilirler. Ayrıca, bir kişinin risk alma davranışının veya madde kullanımının artmasının nedenlerini de yanlış anlayabilirler. 2013 yılında yapılan bir çalışmada, kadın ve erkeklerin depresyona maruz kalma eğilimini değiştirmek için ölçütler kullanılmıştır. Araştırmacılar depresyonun her iki cinsiyet arasında da eşit derecede yaygın olduğunu bulmuşlardır. Bunu doğrulamak için depresyon ve cinsiyet üzerine daha fazla araştırma gereklidir.
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Duygusal, davranışsal veya fiziksel değişiklikleri fark eden herkes depresyon geçiriyor olabilir ve bu durumda bir doktora görünmek çok önemlidir. Doktor, bir kişinin depresyonunun teşhisine yardımcı olabilir ve kendilerini daha iyi hissetmeleri için doğru tedaviyi sağlayabilir. Depresyonu tedavi edilmeden bırakmak, bir kişinin iyiliğine zarar verebilir ve depresyon intihar için risk faktörüdür. Bu nedenle, depresyonu olan bir kişinin mümkün olan en kısa sürede yardım alması çok önemlidir.
Tedavi
Depresyonu tedavi etmenin birkaç yolu vardır. Herkes tedaviye farklı şekilde yanıt verir, ancak bir doktor tedavinin kendi ihtiyaçlarına en iyi şekilde cevap verebileceği konusunda bir kişiyi tavsiye edebilir. Tedavi seçenekleri şu şekildedir:
• İlaç
• Konuşma terapisi
• Bilişsel davranışçı terapi (CBT)
Başa Çıkma Stratejileri
Diğer tedavilerin yanı sıra, bazı yaşam tarzı değişiklikleri ve başa çıkma stratejileri bir kişinin depresyonu yönetmesine yardımcı olabilir. Örneğin:
• Düzenli egzersiz: Dışarıda koşmak ya da dışarıda yürümek bile endorfinler üretebilir ve bir kişinin ruh halini kaldırabilir.
• Rutin oluşturma: Günlük bir rutine bağlı kalmak her gün biraz daha kolay hissetmenize yardımcı olabilir.
• Görevlerin yıkılması: Büyük görevler yönetilemez olduğunda, onları daha küçük görevlere bölmek yardımcı olabilir.
• Yoga, farkındalık veya meditasyon: Bu uygulamalar stresi azaltabilir ve refahı destekleyebilir.
• Arkadaşlarla ve aile ile konuşmak: Başkalarıyla duyguları paylaşmak, onları daha az ezici hissettirebilir.
• Alkolden kaçınma: Alkol alımını azaltmak ruh halini iyileştirebilir.
Depresyonda Olan Birine Nasıl Yardım Edilir?
Yakın bir erkek arkadaş, eş veya aile üyesinde depresyon belirtileri fark edilirse, bunu onlarla tartışmak çok önemlidir. Depresyon geçiren birine, nasıl hissettiğini sormak mükemmel bir ilk adımdır. İyi bir dinleyici olmaya çalışmak önemlidir. Ardından, doktorlarıyla randevu almalarını teşvik edilmelidir. Duygusal olarak nasıl hissettiğini tartışmaktan endişe duyarlarsa, onlara fiziksel semptomlar hakkında konuşarak tedaviye başlayabileceklerini hatırlatılmalıdır. Bu, diğer semptomlar hakkında daha geniş bir tartışmaya yol açacaktır. Depresyonu olan birini desteklerken sabırlı olmak önemlidir. Bazen erkeklerde davranışsal depresyon belirtileri ilişki zorluklarına neden olabilir. Sorunları yargısal olmayan bir şekilde tartışmayı denenebilir. Bir ilişki danışmanı insanların iletişimini geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Kimden Yardım Alınabilir?
Depresyonu olduğunu düşünen herkes yardım için doktora görünmelidir. Doktor, doğru tedavi görmeleri için onları bir akıl sağlığı uzmanına yönlendirebilir. İntihar düşüncesi nedeniyle güvensiz hisseden herkes sağlık kurulundan yardım alabilir. Eğer yakın olunan bir kişi intihar düşünüyorsa, bu görmezden gelinmemeli ve bir uzmana acil olarak görünmesi sağlanmalıdır.
Erkeklerde depresyon belirtileri kadınlarda depresyon belirtilerinden farklı olabilir. Erkeklerin öfke ve agresif hisleri hissetmeleri ve madde bağımlılığı veya riskli davranışlarda bulunmaları daha olasıdır. Erkeklerde depresyon belirtileri konusunda artan farkındalık, bu koşulu olanları yardım almak için güçlendirebilir. Depresyon için yardım aramak esastır ve intihar, erkekler arasında önlenebilir bir ölüm nedenidir. Tedavi, bir erkeğin ruh sağlığını ve duygusal refahını önemli ölçüde iyileştirebilir.
Klinik depresyon olarak da adlandırılan majör depresyon, ciddi ama yönetilebilir bir zihinsel sağlık durumudur. Tedavi ile depresyonu olan bir kişi durumunu idare edebilir ve durumu iyileşebilir. Depresyonu olan insanlar tam bir iyileşme için tedaviye devam etmeleri önemli bir durumdur.
Kaynakça:
cdc.gov
apa.org
nimh.nih.gov
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu