Kansızlık bir tür kan rahatsızlığıdır. Kansızlık ciddi bir sağlık problemidir. Bu problemin boyutuna göre tedavisi mümkündür. Ama ileri aşamaları oldukça tehlikelidir. Bu yüzden kan ile ilgili problemler kesinlikle ciddiye alınmalı ve bir doktora başvurulmalıdır. Kansızlıkta, kırmızı kan hücrelerinin işlevlerinde ve sayılarında normal olmayan bir durum ortaya çıkmış demektir. Yani yeterli düzeyde kırmızı kan hücresi yoktur. Bu kırmızı kan hücreleri dokulara oksijen taşır. Kansızlık yaşayan kişi normal hayat akışını devam ettirirken sık sık halsizlik, yorgunluk hisseder bu da hayat akışını olumsuz etkiler. Durum böyle iken kansızlık hamileyi çok daha fazla etkiler. Çünkü hamile bir kadının vücudu bebek için de kan üretmesi gerekir. Bu üretim hem anneye hem de bebeğe yeterli gelmeyebilir. Özellikle hamilelik öncesinde kansızlık problemi olanlar daha dikkatli olmalı hatta hamile kalmadan önce gerekli kan testlerini yaptırmalı ve gereken önlemler alınmalıdır. Hamilelik öncesi kansızlık problemi yaşayanların hamilelik öncesi kansızlık problemi yaşamayanlara göre bu dönemde kansızlık yaşaması daha büyük ihtimaldir.
Kansızlığın bir diğer adı da anemidir. Anemi birçok hamilede görülebilir. Hamile kadınlara yapılan genel testlerde kan testi yapılır ve gerekli görüldüğü takdirde kan ilacı ile kansızlık tedavi edilmeye çalışılır. Bebeğin sağlıklı bir şekilde büyümesi için annenin vücudunun yeterli kanı üretmesi gerekir.
Hamile bir bayan yeterli beslenmiyor ise de kansızlık ortaya çıkabilir. Kansızlık yaşayan hamileler kendilerini halsiz ve yorgun hisseder. Hamilikte uyku zaten yoğun iken kansızlık yaşayan hamileler uykuya olan eğilimleri daha da artmış olur. Ayrıca baş dönmesi, bayılma, solgun bir cilt, çarpıntı en çok gözlemlenen belirtilerdir.
Hamilelik esnasında gelişen anemi türleri vardır. Bunlar:
1- Hamilelerde en çok demir eksikliğine bağlı anemi ortaya çıkar. Bu yüzden anne adaylarına gerekli görüldüğünde demir ilacı verilir. Böylece demir eksikliği giderilmeye çalışılır.
2- B 12 eksikliği de kansızlığa sebep olur. Günümüzde birçok insanda rastlanan bu sorun hamilelikte kendini daha çok gösterir. B 12 vitamini eksikliğini gidermek için sağlıklı ve düzenli beslenmek çok önemlidir.
3- Folat eksikliği de kansızlığa sebep olur. Bu eksikliğinde beslenme ile doğrudan ilgisi vardır.
Gebelikte kansızlığın tespiti basit bir kan testi ile ortaya çıkar. Ve kansızlık tespit edildiği takdirde hemen tedaviye başlanır ve bir beslenme düzeni ve listesi belirlenir. Tabii bu yapılırken hamilede başka sağlık sorunlarının olup olmadığı konusu da önemidir. Örneğin şeker hastası olan bir hamileye demir takviyesi olsun diye pekmez yedirilirse bu defa da hamilenin kan şekeri yükselir. Bu yüzden şeker ve tansiyon hastası olan hamilelere uygun bir program yapılmasında fayda vardır. Anne adayları kulaktan dolma bilgiler ya da kendilerine göre beslenmemeli ve doktorlarının gözetiminde hareket etmeleri gerekir. Yoksa kendilerinin ve bebeklerinin sağlığına zarar vermiş olurlar. Erken doğum riski ve kanama ortaya çıkabilir.
Gebelik esnasında anemi olduğu anlaşılan gebeye demir ilacının yanında folik asit takviyesi de yapılır. Ayrıca gerekli görüldüğü takdirde B 12 vitamini takviyesi de yapılır.
Kansızlık yaşayan anne adayının bu sorunu tedavi edilmez ise bebek için de ciddi sorunlar ortaya çıkabilir. Bebek anne karnında yeterli kiloyu alamaz, bebekte kansızlık problemi ile doğar, gelişiminde anormallikler olabilir.
Hamilede kansızlık sorunu olmasa da demir ilacı verilebilir. Burada amaç kan depolarının dolu tutulmak istenmesindendir. Hamileye belli periyodlarda kan testi yapılmasında fayda vardır. Çünkü hamileliğin ilk aylarında kansızlık problem yaşanmasa da sonraki aylarda bu durum ortaya çıkabilir. Özellikle 24. Haftadan sonra mutlaka kan testi yaptırılmalıdır. Bu anlamda hamilenin takibini yapan kadın doğum doktoru gerekli tetkikleri yaptırır.
Hamile bir bayanın bebeği ve kendi için sağlıklı beslenmesi gerekir Öncelikle sık sık ama az az yemeye aşılmalıdır. Sigara, alkol gibi zararlı maddelerden kesinlikle uzak durmalı, katkı maddeli yiyecekleri yememeli, fazla tatlı, fazla tuzlu yiyeceklerden de yememesi gerekir. Daha çok yersem bebek daha çok beslenir mantığı ile bir şeyler yemek hiç de sağlıklı değildir. Üstelik gereksiz kilo alımına sebep olur. Hamilelik esnasında 8-9 kilo almış bir anne adayının bebeği rahatlıkla 3,5 kilo doğabilirken 15-20 kilo almış bir anne adayının bebeği 2,5 kilo doğabilir. Burada önemli olan gerekli besinler ile sağlıklı bir şekilde beslenmektir.
Hamile bir bayan et, balık, tavuk, sebze, meyve, süt ürünleri, kuru baklagil, yumurta tüketmelidir. Et ürünlerini fırında ya da ızgarada, sebze ve meyveleri mevsimine göre tüketmeli ve kesinlikle aşırıya kaçmamalıdır. Herkesin bünyesi farklı olduğu için kalıp şeklinde verilen diyet programları yanlış olabilir. Önemli olan az ama öz yemektir. Sağlıklı yemektir. Sağlıklı bir beslenme ile kansızlık sorunun da önüne geçilmiş olur.
Kaynakça:
www.jinekolojivegebelik.com/2007/09/gebelikte-anemi.html
jinekoloji.com/hamilelikte-kansizlik-tedavisi
Yazar: Serpil Altunyay