Fetal gelişim kısıtlılığı (FGK) , gestasyonel yaş ve cinsiyet için 10’uncu persentilin altında olan ve ultrasonla tahmin edilen fetal ağırlık (EFW) olarak tanımlanır. FGK fetüsleri arasında doppler hemodinamik değerlendirme, daha yüksek perinatal morbi-mortalite riski olan fetusların ayırt edilmesini sağlar. Bu nedenle, fetal büyüme kısıtlaması tanımı, plasental tutulumu olan fetüsleri bu duygulanım olmayanlardan ayırmak için doppler hemodinamik değerlendirmeyi içerir. Bu etkilenmemiş fetüsler daha iyi prognoza sahiptir ve gebelik yaşına göre küçük fetüs (SGA) olarak bilinir.
Fetal ağırlık tahmini, Hadlock’un bipariyetal çap (BPD), baş çevresi (HC), karın çevre (AC) ve femur uzunluğunu (FL) içeren formülüne dayanır. Bununla birlikte, tıp literatüründe fetal ağırlık yüzdelik tahmini ile ilgili tartışmalar vardır. Anne veya baba özelliklerine göre yüzdelik özelleştirme, büyüme geriliği (İÜBG) tanımındaki heterojenliğin ana kaynaklarından biridir. Özelleştirilmiş yüzdelerin faydası bir dereceye kadar sınırlıdır, çünkü özelleştirme için kullanılan faktörler doğum ağırlığının güçlü öngörücüleri değildir. Annenin boyu, kilosu, etnik köken veya ırkı, fetal boyutla ilişkilidir, ancak bu doğum ağırlığındaki önemli değişkenliği açıklamaz. Bu nedenle, bu parametrelerin sınırlamaları, İUGG tanımı için yararlılıklarını kısıtlamaktadır. Bu nedenle, Intergrowth-21st Projesinin bir parçası olan Fetal Büyüme Boylamsal Çalışması, fetal büyüme için uluslararası tablolaştırılmış standartlar geliştirmeyi amaçlamıştır.
Bu eğriler, sağlıklı popülasyonlardan elde edilen fetal büyüme standartlarını kullanma avantajına sahiptir. Bu, fetal büyüme, yüksek riskli anneler de dahil olmak üzere referanslarla karşılaştırıldığında ortaya çıkabilecek eksik tanıyı azaltır. Çeşitli çalışma bölgelerinde, bu eğrilerin ırktan bağımsız olarak aynı büyüme potansiyelini gösteren tüm fetal ve yenidoğan ölçümleri için benzer olduğu kanıtlanmıştır. Bu nedenle, bildirilen farklılıklar muhtemelen coğrafi konum veya etnik köken yerine beslenme sorunları ile ilişkilidir. Bununla birlikte, sonraki birkaç çalışma, bireyselleştirilmiş fetal büyüme tablolarının, olumsuz perinatal sonuçlar riski taşıyan hastaların belirlenmesini iyileştirdiğini göstermiştir.
İntrauterin Gelişme Geriliği (İUGG) ve Gestasyonel Yaşa Göre Küçük Fetüs (SGA) Arasındaki Farklar
Küçük fetüs, daha kötü obstetrik sonuçlarla ilişkili olduğundan en az İntrauterin gelişme geriliği (İUGG) ve gestasyonel yaşa göre küçük (SGA) olarak iki küçük fetüs grubu ayırt edilir. İntrauterin gelişme geriliği (İUGG) terimi, daha yüksek intrauterin fetal bozulma, ölü doğum ve genel olarak normal büyümeye sahip olanlara göre daha kötü perinatal sonuç riski olan küçük fetüsleri ifade eder. Bu fetüsler gerçek bir büyüme gecikmesine sahiptir, genellikle plasental hastalığın histolojik ve biyokimyasal belirtileriyle fetal malnütrisyon / hipoksiye adaptasyon nedeniyle hemodinamik yeniden dağılım gösteren doppler ultrason bulguları ile ilişkilidir. İntrauterin gelişme geriliği (İUGG) ayrıca artmış preeklampsi riski ile ilişkilidir.
İntrauterin Gelişme Geriliği (İUGG) ve Gestasyonel Yaşa Göre Küçük (SGA) Tanımı
Bulunan mevcut kanıtlar, intrauterin gelişme geriliği (İUGG)’yi gestasyonel yaşa göre küçük (SGA)’dan ayırmak için üstün bir parametre olmadığını göstermektedir. Bireysel doppler ultrason çalışmasına bakıldığında, en iyi aday, orta serebral arter (MCA) doppler pulsatilite indeksini (PI) (MCA-PI) umbilikal arter (UA) doppler PI ile bölerek hesaplanan serebroplasental oran (CPR) ‘dir. Bu oran, kombine bir şekilde plasental dirençte hafif artışlarla birlikte fetal serebral vasküler dirençteki küçük düşüşleri yansıtır. Bu ilişki, hipoksiye karşı bireysel bileşenlerinden daha duyarlı görünür ve olası bir olumsuz sonuçla daha iyi ilişkilidir.
Ayrıca uterin arter (UtA) PI (UtA-PI), küçük fetüslerde daha kötü perinatal sonuçların bir göstergesidir. Diğer bir kötü sonuç tahmin faktörü, CPR ve UtA-PI değerlerinden bağımsız olarak çok küçük bir EFW’dir. 3. persentilin altındaki bir EFW, ters perinatal sonuç riskinin çok daha yüksek olduğunu gösterir. Bu nedenle, belirtilen üç parametreden herhangi biri olduğunda (CPR, UtA-PI ve / veya EFW <3. persentil), ters perinatal sonuç riski artar. Bu nedenle büyüme geriliği İÜBG tanımı bu üç parametreyi içermelidir.
Şiddetli Erken Başlangıçlı ve Orta Düzeyde Geç Başlangıçlı İntrauterin Gelişme Geriliği (İUGG)![İntrauterin Gelişme Geriliği (İUGG) Tanımlamaları]()
İntrauterin gelişme geriliği (İUGG), gebelikte hastalığın başlangıç zamanına göre iki farklı fenotipte sunulur: erken başlangıçlı ve geç başlangıçlı. Genel olarak, erken başlangıçlı ve daha şiddetli İUGG formları arasında bir korelasyon vardır, bu nedenle şiddetli erken başlangıç ve orta derecede geç başlangıç olarak iki tip İntrauterin gelişme geriliği (İUGG) tanımlanır. Bu formlar için sınır noktası olarak 32. haftada belirlenmiştir.
Erken Başlangıçlı Intrauterin Gelişme Geriliği (İUGG)
Şiddetli erken başlangıçlı İUGG, tüm vakaların % 20-30’unu temsil eder. Şiddetli plasental yetmezlik ve kronik fetal hipoksi ile ilişkilidir, bu nedenle UA doppler sıklıkla patolojiktir. Bu bağlamda, bu tip gelişme geriliği, vakaların % 50’sine varan oranda erken preeklampsi ve termden önce ciddi hasar veya ölü doğum ile ilişkilidir. Ayrıca, prematüriteden kaynaklanan komplikasyonlarla intrauterin kalıcılık risklerini dengeleme gerekliliği nedeniyle klinik yönetimi bir zorluktur.
Tedavi olmaksızın, fetal iyilik hali hipoksi ve asidoza doğru ilerleyerek bozulur, bu durum UA doppler ve duktus venosus (DV) PI’sindeki değişikliklerin sırasına yansır. Ciddi fetal bozulmaya karşı gecikme süresi değişkendir, ancak genellikle haftalarca sürer ve plasental uzlaşmanın ciddiyetine bağlıdır. Doğal geçmişi bozabilecek ilişkili bir preeklampsinin olduğu durumlar dışında, özellikle ileri evrelerin belirtilerinde değişiklik sırası nispeten sabittir. Bu gibi durumlarda, beklenmedik bir şekilde fetal bozulma görünebilir. Fetal dopplerdeki bu değişiklikler, fetal bozulmanın ilerlemesinin izlenmesine ve doğumun elektif bir şekilde planlanmasına izin verir.
Orta Derecede Geç Başlangıçlı İntrauterin Gelişme Geriliği (İUGG)
Bu fetüsler vakaların % 70-80’ini temsil ederken, plasental değişiklik hafiftir ve bu nedenle UA genellikle normaldir ve preeklampsi ile düşük bir ilişki vardır (% 10). Bu vakalarda tanı oranları düşüktür, bu da geç (tanı konulmamış) İUGG’nin geç ölü doğumun büyük bir kısmına neden olur. Orta derecede geç yerleşmiş İUGG’de, yüksek oranda CPR değişikliği vardır. Ek olarak, geç başlangıçlı intrauterin gelişme geriliği vakalarının % 25’inde, kronik hipoksi durumunu yansıtan bir serebral vazodilatasyon meydana gelebilir. Ayrıca, duktus venozustaki değişikliklerle ileri düzeyde fetal bozulma belirtileri hemen hemen hiç gözlenmez.
Bu nedenle, daha önce açıklanan ardışık fetal bozulma kaskadı meydana gelmez. Bu fetüsler, ciddi yaralanmalara veya ölüme yol açabilecek hızlı bozulmaya uğrayabilir. Bu gerçeğin arkasındaki açıklama, preterm fetüslerin hipoksiye düşük toleransı (preterm fetüslere kıyasla), term gebeliklerde daha yüksek uterin kontraksiyon sıklığı ve bazı akut plasental yetmezlik vakaları gibi faktörlerin bir kombinasyonu olabilir. Bu tip fetüsün benign doğasına rağmen, doğumdan önce akut fetal bozulma riski, geç ölü doğuma, intrapartum fetal distres ve neonatal asidozla yüksek bir ilişkiye önemli ölçüde neden olmaktadır.
İntrauterin Gelişme Geriliği (İUGG) Yaygın Sorunlar![İntrauterin Gelişme Geriliği (İUGG) Tanımlamaları]()
Her iki İUGG tipi de nörolojik, kardiyovasküler ve metabolik gelişimde daha kötü uzun vadeli prognoz ile ilişkilidir. Bu, ciddiyetine bakılmaksızın, olumsuz bir intrauterin ortama kronik olarak maruz kalmanın, olumsuz fetal programlama geliştirmek için gerekli olduğu anlamına gelir. Tahmin edilebileceği gibi, fetal olgunlaşmanın farklı aşamaları farklı adaptif programlama yanıtlarını belirler.
Kanıtlar, hem erken hem de geç başlangıçlı İUGG’nin plasental bir hastalığın sonucu olduğunu göstermektedir, ancak bunların ne ölçüde aynı tip patoloji oldukları bilinmemektedir. Erken başlangıçlı intrauterin gelişme geriliğin plasental yetmezliği, erken implantasyondaki histolojik değişiklik belirtileri ile ilişkilidir. Bununla birlikte, geç İUGG’nin gebeliğin başlangıcında hafif bir anormal plasental implantasyon şekli olup olmadığı veya gebeliğin ikinci yarısında üretilen ek bir plasental hasar olup olmadığı net değildir. İkinci seçenek, bu hastaların bir kısmının, daha önce normal olan üçüncü trimesterde anormal UtA dopplere sahip olması gerçeğiyle desteklenir.
Kaynakça:
https://www.aafp.org/afp/1998/0801/p453.html
https://www.karger.com/Article/FullText/53079
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu