Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Isparta’nın Neden Gülleri Meşhurdur? Isparta Güllerinin Tarihçesi

1 1.327

Isparta’nın Neden Gülleri Meşhurdur?  Isparta Güllerinin TarihçesiIsparta ile gül özdeşleşmiştir. Şehrin her adımında gül ve gül mamullerine rastlamak mümkündür. Caddelerinde, sokaklarında yan yan gül ürünleri satan mağazalar mevcuttur. Milli bayramlarda, özel günlerde insanların üzerine büyük araçlarla gül suyu fışkırtılır. Isparta’ya gül kokulu şehir demek doğru olur. Şehir merkezinin yanı sıra Mayıs ayı itibariyle bahçelerden de mis gibi gül kokuları yayılır. Bu güller pembe renkli olup, sanayi gülleridir. Gün ışımaya başladığında güller toplanmaya başlar. Çuvallara doldurulup gülyağı fabrikalarına götürülür. Bu fabrikalarda gülden birçok ürün yapılır. Gül mamulleri çok çeşitlidir. Bunlar: gülsuyu, gül sabunu, gül kokulu teşbih, gül kokulu seccade, gül kolonyası, gül lokumu, gül reçeli, gül kremi…gibi birçok ürün yapılmaktadır. Gül yağı birçok kozmetik ürünün hammaddesi olarak kullanılmaktadır.

Isparta’nın Neden Gülleri Meşhurdur?  Isparta Güllerinin TarihçesiDünyanın gül yağı ihtiyacının % 65’ini Isparta gülleri karşılar.
Gül rengiyle, kokusuyla, görselliği ile her zaman insanlığın dikkatini çekmiştir. Sevginin ve aşkın sembolü olmuştur. Tarihi ise insanlık tarihi kadar eskilere dayanır. Anadolu’daki ilk gül üretiminden İbn-i Batuta seyahatnamesinde bahsetmiştir. Kaynaklara gül Edirne’de üretiliyordu. O dönemde Osmanlı İmparatorluğu’nun sınırları çok genişti. Cermen sancağına bağlı Kazanlık ve Zağra nahiyelerinde üretiliyordu. Osmanlı- Rus savaşlarında Bulgaristan’da yaşayan ve gülcülük ile uğraşan birçok insan Anadolu’ya göç etmiştir. Tarih olarak 1900’lü yılların başında Anadolu’da tekrar gülcülük ile uğraşılmaya başlanmıştır. Bu konuyla ilgili çalışmayı ilk olarak Ziraat Bakanlığı yapmış ve 100 bin tane gül fidanını Anadolu’daki bazı şehirlere dağıtmıştır. Yalnız her yerde gülcülük ilerleyememiştir. Bu sebebi olarak da imbiklerin yetersizliğidir. İmbik, damıtıcıdır. Bu anlamda başarıya ulaşılan şehir Isparta olmuştur.

Isparta’nın Neden Gülleri Meşhurdur?  Isparta Güllerinin TarihçesiIsparta’da gülün yetiştirilmesi ve işlenmesinin başlangıç tarihi olarak 1900-1923 tarihleri verilebilir. Isparta ile gülcülük ilk olarak bireysel çabalarla başlamıştır. Bireysel çabayı gösteren Isparta’nın en büyük ilçesi olarak Yalvaçlı Meydan Bey’in oğlu Mehmet İzzet Efendi’nin oğlu İsmail Efendi’dir. İsmail Efendi büyük fedakarlıklar yaparak gül yetiştiriciliği yapmaya ve gül yağı üretmeye çalışmıştır. Gülcülük de en önemli husus gül yağı üretebilmektir. Gül yağı üretmekle ilgili olarak başarısız olmuş, Anadolu’nun çeşitli yörelerinden gül yağı üretebilecek ustalar bulmaya başlamıştır. Önceleri başarısız olmuştur. Sadece gül suyu üretebilmiştir. 3 mahsul yılı boyunca gül yağı çıkarmayı başaramamış ve herkes tarafından tedirginlikle karşılanırken 4. Mahsul yılında ise bu işin ustası Kızanıklı Pehlivan Ahmet yardımıyla gül yağı çıkarılmaya başlandı. Gülyağının çıkarılması ile gülcülük Isparta’da ilerlemeye başladı. İsmail Efendi gülyağının kalitesini Ziraat Nezaretinde ispat ettirmiştir.

Isparta’nın Neden Gülleri Meşhurdur?  Isparta Güllerinin Tarihçesi İsmail Efendi’nin rüyası gerçek olurken Isparta için de nesiller boyu sürecek bir geçim kaynağı olmuştur. İsmail Efendi gülün Avrupa’da tanınması fuarlara katılmıştır. Gül üretimi Isparta’da giderek gelişti ve köylüler bahçelerine gül dikmeye başladı. Önceleri köylüler kendi imkanları ile gül yağı üretirken 1935 yılında Ekonomi Bakanı Celal Bayar tarafından Isparta’da gülyağı fabrikasının temeli atılmıştır. 1936 yılından itibaren fabrika usulü gülyağı üretilmeye başlanmıştır. 1954 yılında Gülbirlik kurulmuş ve katı gülyağının üretimine de başlanmıştır. 1958 yılında İslamköy’de, 1968’de Aliköy’de, 1976’da Yakaören’de gülyağı fabrikası kurulmuştur. Günümüzde Gülbirlik başta olmak üzere özel işletmelerde de gülyağı üretimi devam etmekte olup dünyada gül sektöründe birinci sıradadır.
Gülcülüğün gelişmesinde en önemli isim olan İsmail Efendi bir gül mevsiminde dünyaya gözlerini yummuştur.

Yazar: Serpil Altunyay

Bunları da beğenebilirsin
1 yorum
  1. nurcihan diyor

    Cok uzun ama öde vime cok yardimci oldu

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku