Testosteron erkek cinsiyet hormonu olarak kabul edilmesine rağmen, kadınlar yumurtalıklarında ve adrenal bezlerinde az miktarda testosteron üretirler. Kadın hormonu östrojen, testosteron dişi üreme dokusunun ve kemik kütlesinin büyümesinde ve korunmasında rol oynar. Bu hormonlar da davranışları etkiler.
*Normal testosteron seviyeleri
Erkeklerde normal testosteron düzeyleri dekilitre başına 280-1.1100 nanogram (ng / dL) civarındadır. Kadınlarda bu hormon çok daha düşük miktarlarda salgılanır. Vücutta üretilen hormonların seviyesi her gün ve gün boyunca değişir. Testosteron seviyeleri sabahları en yüksek seviyededir.
*Kadınlarda yüksek testosteron belirtileri
Kadınlarda yüksek testosteron belirtileri duygu durum değişiklikleri, derin bir ses, saç inceltme ve akne gibi durumları içerebilir. Kadınlarda testosteron dengesizlikleri, fiziksel görünümü ve genel sağlığı etkileyebilir. Kadınlarda yüksek testosteron belirtileri şunlardır:
*akne
*derin ses
*yüz ve vücutta fazla saç
*artan kas kütlesi
*düzensiz adet dönemleri
*normalden büyük klitoris
*libido kaybı
*ruh hali değişiklikleri
*meme büyüklüğünde azalma
*seyrekleşen saç
*Nedenleri
Kadınlarda yüksek testosteron genellikle aşağıdaki gibi altta yatan bir tıbbi durumdan kaynaklanır:
*Konjenital adrenal hiperplazi (CAH)
CAH, adrenal bezleri etkileyen bir grup kalıtsal bozukluğa verilen terimdir. Bu bezler, metabolizmayı ve kan basıncını yönetmede rol oynayan kortizol ve aldosteron hormonlarını salgılarlar. Erkeklerde böbrek üstü bezleri erkek üreme hormonu testosteronu üretir. Bu kişiler hormon üretimini düzenlemek için gerekli enzimlerden yoksundurlar, bu yüzden çok az kortizol salgılarlar ve çok fazla testosteron salgılarlar. CAH, hafif veya şiddetli olabilir. CAH için herhangi bir tedavi olmamasına rağmen, bu duruma sahip çoğu insan semptomları azaltacak ve yaşam kalitesini arttıracak tedaviye sahip olabilir.
*Hirsutizm
Hirsutizm, kadınlarda istenmeyen tüy büyümesi ile karakterizedir. Genetikle bağlantılı olduğu düşünülen hormonal bir durumdur. Semptomlar, siyah ve kaba olan erkek tipi saç büyümesini içerir. Genellikle şunları etkiler:
*deri
*göğüs
*yüz
Aşırı yüksek testosteron vakalarında aşağıdakiler de dahil olmak üzere başka semptomlar da mevcut olacaktır:
*akne
*kelleşme
*derinleşen ses
*büyümüş klitoris
*artan kas kütlesi
Ev ilaçları ve tıbbi tedaviler pek çok kadının hirsutizm belirtilerini kontrol etmesine yardımcı olur.
*Polikistik over sendromu nedir?
Polikistik over sendromu (PKOS), kadınları üreme dönemlerinde etkileyen endokrin sistem bozukluğudur. Bu sendrom üreme yaşındaki kadınları etkileyen hormonal bozukluktur. Bazı kaynaklar, PCOS’un dünya çapında kadınların yüzde 8 ila 20’sini etkilediğini göstermektedir. Kadınların genellikle 20’li ve 30’lu yaşlarına kadar teşhis edilmez, ancak 11 yaşından küçük çocuklar etkilenebilir.
*PCOS belirtileri şunlardır:
*genişlemiş yumurtalıklar
*aşırı vücut kılı
*düzensiz, seyrek veya uzun adet dönemleri
**PCOS aşağıdakiler dahil çeşitli komplikasyonlara yol açabilir:
*depresyon
*kalp hastalığı
*kısırlık
*düşük
*şişmanlık
*uyku apnesi
*diyabet
Genetik ve aşırı insülin rol oynayabilmesine rağmen, doktorlar PCOS’un nedenini bilmemektedir.
*Teşhis
Doktorlar, kadınlarda yüksek testosteronu teşhis etmek için kan örneği isterler. Fiziksel muayene teşhisin bir parçasıdır.
Kişide PCOS şüphesi varsa, doktor anormalliği aramak için pelvis bölgesini görsel olarak ve manuel olarak inceleyebilir. Semptomlar yüksek testosteron seviyeleri gösteriyorsa, doktor kan örneği alacaktır ve test edilen hormon seviyeleri ölçülecektir. Glukoz ve kolesterol seviyelerini de kontrol ederler. PCOS’u kontrol etmek için, doktor yumurtalık ve uterusun incelenmesi için ultrason yapabilir.
**Tedavi
Yüksek testosteron için önerilen tedavi, temel nedenine bağlı olacaktır. Doktor hem yaşam tarzı değişikliklerini hem de ilaç tedavisini önerecektir. Bazı tedaviler istenmeyen tüyleri kontrol etmek için de kullanılabilir.
*ilaç
Kadınlarda yüksek testosteron ve ilgili durumlar ilaçlarla tedavi edilebilir. Bazı krem ilaçlar tedavi için iyi gelebilir. Progestin, adet dönemlerini düzenleyen ve doğurganlığı artıran bir hormon ilacıdır. Oral ilaçlarda reçete edilebilir, çünkü bu tedavi fazla testosteronu engellemeye yardımcı olur. Ayrıca, ağız yoluyla alınan ilaçlar da hamile kalmaya çalışan kadınlar için uygun olmayabilir ve aynı zamanda olumsuz yan etkilere de neden olabilirler.
*Epilasyon tedavileri
Lazer tedavisi istenmeyen tüylerin kontrolüne yardımcı olabilir. Elektroliz ve lazer tedavisi kullanılmaktadır. Bununla birlikte, bu tedaviler altta yatan hormonal dengesizliği gidermeyecektir. Lazer tedavisi sırasında saç foliküllerine zarar vermek için lazer ışığı uygulanır. Yine, çoklu tedaviler gerekebilir. Bu tüy dökücü tedavilerin olumsuz reaksiyonlara neden olabileceğini ve diğer ilişkili risklere sahip olabileceğini unutmayın. Hormonal dengesizliği olan herkes fazla saç büyümesi için tıbbi tedavileri denemeden önce bir doktorla konuşmalıdır.
*Yaşam tarzı değişiklikleri
Aşağıdaki yaşam tarzı değişikliklerinden bazıları, kadınlarda yüksek testosteronu azaltabilirken, diğerleri sadece semptomları yönetebilir.
*Sağlıklı bir kilo elde edin ve bunu koruyun.
Sağlıklı bir kiloya sahip olmak, hormonal dengenin belirtilerine yardımcı olabilir. Sağlıklı beslenerek kilo dengesini korumak semptomları iyileştirebilir, testosteron seviyesini azaltabilir ve komplikasyonları önlemeye yardımcı olabilir.
*İstenmeyen tüyler
Bazı kadınlar, yüzlerindeki tüyleri ve vücut tüylerini, tüy dökücü krem, traş, ağda veya kimyasal tüy dökücü maddeler kullanarak tedavi etmeyi tercih ederler.
Kadınlarda yüksek testosteron, yüzdeki aşırı kıllardan infertiliteye kadar çeşitli semptomlara neden olabilir ve genellikle altta yatan bir tıbbi durumdan kaynaklanır. Altta yatan bozukluğun tedavisi genellikle semptomları azaltır ve kişinin yaşam kalitesini iyileştirir.
Yazar: Osman Uçar