Kanser hastalığının temeli, hücrelerin kontrolsüz şekilde bölünmesidir. Kontrolsüz bölünen hücreler iyi huylu tümörler (benign) ve kötü huylu tümörler (malign) olarak iki kategoride sınıflandırılır. Kötü huylu tümörler yakındaki yapılara doğru büyür veya vücudun diğer kısımlarına yayılır, ancak iyi huylu tümörler yayılmaz. Çoğu primer kalp tümörü iyi huyludur. Yalnızca ESC raporları yüzde 25’i maligndir. Bazı malign tümörler sarkomlar, anjiosarkom ve rabdomiyosarkom, primer kardiyak lenfoma, perikardiyal mezotelyoma olarak sıralayabiliriz. Bazı iyi huylu tümörler ise miksoma, fibrom, rabdomiyomlardır.
Sekonder kalp kanseri, yakınındaki organlardan kalbe metastaz yapmış veya yayılmıştır. ESC’ye göre, primer kardiyak tümörlerinden 40 kat daha sık görülür, ancak hala nadir görülen bir hastalıktır. En sık kalbe yayılan veya metastaz yapan kanserleri şu şekilde sıralayabiliriz:
• Akciğer kanseri
• Melanom (cilt kanseri)
• Meme kanseri
• Böbrek kanseri
• Lösemi
• Lenfoma (kalp yerine lenf düğümlerinde, dalakta veya kemik iliğinde başlaması nedeniyle primer kardiyak lenfomadan farklıdır)
Kalp Kanseri Belirtileri
Kötü huylu kalp tümörleri hızla büyür, ayrıca duvarları ve kalbin diğer önemli kısımlarını da istila eder. Bu da kalbin yapısını ve işlevini bozar ve kanser belirtilerine neden olur. İyi huylu bir kalp tümörü bile önemli yapılara baskı uygularsa veya konumu kalbin işlevine müdahale ederse ciddi sorun ve belirtilere neden olabilir. Kalp tümörleri tarafından üretilen semptomlar; spesifik tümör tiplerini değil, yerlerini, boyutlarını ve yapılarını yansıtır. Bu nedenle, kalp tümörü semptomları tipik olarak kalp yetmezliği veya aritmi gibi diğer, daha sık görülen kalp durumlarını taklit eder. Ekokardiyogram denilen bir test, kanseri hemen her zaman diğer kalp rahatsızlıklarından ayırabilir. Birincil kalp kanseri belirtileri beş kategoride sınıflandırılabilir. Bunlara kısaca bir göz atalım:
1.Kan Akışı Tıkanması
Tümör kalp odalarından birine veya bir kalp kapakçığına doğru büyüdüğü zaman kalbin içindeki kan akışını engelleyebilir. Belirtiler tümörün konumuna bağlı olarak değişir:
•Atrium: Üst kalp odasındaki bir tümör, triküspit veya mitral kapak darlığı taklit eden alt odalara (ventriküller) kan akışını engelleyebilir. Bu, özellikle efor sırasında nefes darlığı ve yorgunluk hissedilmesine neden olabilir.
•Ventrikül: Bir ventrikül içindeki bir tümör, aort veya pulmoner kapak darlığı taklit eden, kalpten kan akışını engelleyebilir. Bu göğüs ağrısı, baş dönmesi, bayılma, yorgunluk ve nefes darlığına neden olabilir.
2.Kalp Kası Disfonksiyonu
Tümör, kalbin kas duvarlarına doğru büyüyünce sertleşebilir ve kanı pompalayamaz, kardiyomiyopati veya kalp yetmezliğini taklit edebilir. Belirtileri nefes darlığı, şişmiş bacaklar, göğüs ağrısı, zayıflık ve yorgunluktur.
3.İletim Sorunları
Kalbin iletim sisteminin etrafındaki kalp kası içinde büyüyen tümörler, kalbin ne kadar hızlı ve düzenli bir şekilde attığını ve aritmileri taklit ettiğini etkileyebilir. Çoğu zaman, atriyum ve ventriküller arasındaki normal iletim yolunu tıkarlar ve buna kalp bloğu denir. Bu, her birinin birlikte çalışmak yerine atriyum ve ventriküllerin kendi hızını belirlediği anlamına gelir. Ne kadar kötü olduğuna bağlı olarak, farkına varamayabilirsiniz veya kalbin hızlı atımı veya çok yavaş attığı gibi hissedilebilir. Çok yavaşlarsa bayılabilir veya yorgun hissedilebilir. Ventriküller kendi başlarına hızla atmaya başlarlarsa ventriküler fibrilasyona ve ani kalp durmasına yol açabilir.
4.Embolus
Kırılan küçük bir tümör parçası veya oluşan bir kan pıhtısı kalpten vücudun başka bir yerine geçebilir ve küçük bir atardamarda kalabilir. Belirtiler, embolinin nerede bittiğine bağlı olarak değişecektir:
•Akciğer de bir pulmoner emboli neden olabilir, buda nefes darlığına, keskin göğüs ağrısına ve düzensiz kalp atışına sebep olur.
•Beyin de bir embolik stroke, genellikle gövdenin tek tarafında zayıflık veya paralize neden olan yüz eğimi, yazılı, sözlü kelimelerin karışmasına ya da kavrama sorunlarına sebep olur.
•Kol veya bacakta bir arterlerin bir L embolisi bacağın soğumasına, ağrımasına ve nabzının atmamasına neden olabilir.
5.Sistemik Semptomlar
Birkaç primer kardiyak tümör, spesifik olmayan semptomlara neden olabilir ve bu da bir enfeksiyonu taklit eder. Bu semptomlar ateş, titreme, yorgunluk, gece terlemeleri, kilo kaybı ve eklem ağrılarıdır. Sekonder kalp kanserinin metastatik lezyonları, kalbin dış tarafındaki perikard’ın etrafını kaplama eğilimindedir. Bu, genellikle kalbin çevresinde sıvı birikmesine neden olur ve malign perikardiyal efüzyon oluşturur. Sıvı miktarı arttıkça kalbe iter ve pompalayabileceği kan miktarını azaltır. Belirtiler arasında, özellikle uzanırken, nefes alırken nefes darlığı yaşamak ve nefes darlığı gibi keskin göğüs ağrısı hissi vardır. Kalp üzerindeki baskı o kadar yüksek olabilir ki, çok az kan pompalar veya hiç kan pompalanmaz. Hayatı tehdit eden bu duruma kardiyak tamponad denir. Bu aritmi, şok ve kalp durmasına yol açabilir.
Kalp Kanseri Nedenleri
Doktorların kalp kanserinin nedeni hakkında net bir fikri yoktur. Bazı kalp tümör tipleri için bilinen birkaç risk faktörü vardır, bunlar:
•Bazı tümörler yaşa bağlıdır, erişkinlerde daha sık görülür, fakat bazı bebeklerde ve çocuklarda da görülür.
•Kalıtım ve ailesinde birkaç kişide tümör hikâyesi olanlar
•Genetik kanser sendromları, rabdomiyomlu çocukların çoğunda, DNA’da bir değişiklik (mutasyon) nedeniyle oluşan bir sendrom olan tübüler skleroz vardır.
•Hasarlı bağışıklık sistemi, primer kardiyak lenfoma sık olarak kötü işleyen bir bağışıklık sistemine sahip kişilerde görülür.
Akciğerin zarında (mezotelyumda) oluşan plevral mezotelyomaların aksine asbest maruziyeti ile perikardiyal mezotelyoma arasında bir bağlantı kurulamamıştır.
Kalp Kanseri Teşhisi
Çok nadir oldukları ve semptomların genellikle daha sık görülen kalp rahatsızlıklarıyla aynı olduğu için kalp tümörlerini teşhis etmek zor olabilir. Kalp kanserini teşhis etmek için yaygın olarak kullanılan testler şunları içerir:
•Ekokardiyogram, kalbin yapısını ve işlevini gösteren hareketli bir görüntü oluşturmak için sesi kullanır. Teşhisi, tedavi planlaması ve yıllık takip için en sık kullanılan testtir.
•CT taraması, iyi huylu ve kötü huylu tümörleri ayırt etmeye yardımcı olabilir.
•MR tarama, doktor tümörün türünü belirlemesine yardımcı olabilecek ve daha ayrıntılı görüntüleri sunar.
•Genellikle bir doku numunesi (biyopsi) elde edilemez, çünkü görüntüleme sıklıkla tümör tipini belirleyebilir. Ayrıca biyopsi prosedürü kanser hücrelerini yayabilir.
Kalp Kanseri İçin Tedavi Seçenekleri
Mümkün olduğunda cerrahi olarak çıkarılması tüm birincil kalp tümörlerinde tercih edilen tedavi yöntemidir.
Benign Tümörler: Tümör tamamen çıkarılabilirse çoğu tedavi edilebilir. Bir tümör çok büyük veya çok sayıda tümör olduğunda kalp duvarlarının içinde olmayan kısmının çıkarılması semptomları iyileştirebilir veya ortadan kaldırabilir. Semptomlara neden olmazlarsa bazı tipler ameliyat yerine yıllık ekokardiyogramlarla izlenebilir.
Malign Tümörler: Hızla büyüdükleri ve önemli kalp yapılarını istila ettikleri için tedavisi çok zor olabilir. Ne yazık ki çoğu cerrahi olarak çıkarılması mümkün olmayana kadar bulunamamıştır. Kemoterapi ve radyasyon tedavisi bazen tümör büyümesini yavaşlatmak ve semptomları iyileştirmek için kullanılır, ancak sıklıkla primer kalp kanseri için etkisizdir.
Sekonder Kalp Kanseri
Kalp metastazı bulunduğunda kanser, genellikle diğer organlara da yayılır ve tedavi edilemez. Kalpteki metastatik hastalık cerrahi olarak alınamaz. Kemoterapi ve radyasyon tedavisi ile palyatif bakım sıklıkla tek seçenektir. Perikardiyal efüzyon gelişirse sıvı koleksiyonuna bir iğne veya küçük bir boşaltma yerleştirilerek çıkarılabilir.
Kalp Tümörleri İçin Outlook
Birincil malign kalp tümörleri için görünüm kötüdür. Bir çalışma da hayatta kalma oranlarını göstermiştir. Belirli bir zaman diliminden sonra yaşayan insanların yüzdesi şu şekilde sıralayabiliriz:
•Bir yıl: yüzde 46
•Üç yıl: yüzde 22
•Beş yıl: yüzde 17
Görünüm, iyi huylu tümörler için çok daha iyidir. Başka bir çalışmada, ortalama hayatta kalma oranının şöyle olduğunu bildirilmiştir:
•İyi huylu tümörler için 187,2 ay
•Malign tümörler için 26,2 ay
Birincil kalp kanseri, iyi huylu veya kötü huylu bir birincil tümör veya ikincil bir metastatik tümör olabilir. Belirtiler, tümörün büyüklüğüne, konumuna ve yaygın kalp koşullarını taklit ettiğine bağlıdır. Malign primer kalp kanseri kötü bir görünüme sahiptir, ancak oldukça nadir bir hastalıktır. İyi huylu tümörler daha sık görülür ve cerrahi ile tedavi edilebilir.
Kaynakça:
escardio.org
oncotarget
cancer.org
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu