Öksürürken büyük ya da küçük bir miktar olsun kan görmek endişe verici olabilir. Kan tükürmek neredeyse her zaman bir hastalığın belirtisidir ve burun, boğaz, üst solunum yolları veya akciğerlerden kan gelebilir. Tıbbi terimi hemoptizi olan kanlı öksürmek anlamına gelir. Durumun ciddiyeti, kan miktarına ve kanlı öksürüğün süresine bağlıdır, ancak bu belirti asla göz ardı edilmemelidir.
Doktora Ne Zaman Başvurmalı
Kanlı öksürüldüğünde doktora başvurmak önemlidir, çünkü ciddi bir solunum yolu belirtisi olabilir.
•Düşmeden veya yaralanmadan sonra göğse darbe alındıysa ve kan tükürmeye başlandıysa
•Birkaç çay kaşığı fazla kanlı öksürük varsa
•İdrar veya dışkıda da kan varsa
•Göğüs ağrısı, baş dönmesi, ateş veya nefes darlığı gibi rahatsızlık
durumlarında derhal yardım alınmalıdır.
Kan Tükürürken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Akciğerlerden veya solunum yollarından gelen kan çoğunlukla kabarcıklı görünecektir. Bunun nedeni akciğerlerde hava ve mukus ile karışmış olmasıdır. Renk pas renginden parlak kırmızıya kadar değişebilir. Mukus, tamamen kanla lekelenebilir veya sadece mukus ile karışmışsa kanlı çizgileri içerebilir. Örneğin dişten ya da kesilme gibi durumlar da ağızdan kan gelmesi öksürük kanıyla aynı değildir.
Potansiyel Altta Yatan Nedenler
Ağızdan kan gelme belirtisi, boğazın tahrişinden akciğer kanserine kadar bir dizi farklı sorundan kaynaklanabilir. Öksürürken kan gelmesi bir semptom olmasa da bu hafif bir atağın habercisi olabilir. Bir kişinin solunum yolu hastalığı veya güçlü bir öksürüğü varsa, bu solunum yollarını tahriş edebilir ve potansiyel olarak kanlı öksürmelere neden olabilir.
Uzmanlara göre doktorun muayenesinde rastlanan, hafif solunum yolu enfeksiyonları, astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) hemoptizinin en sık görülen nedenleridir. Hastane ortamında hastaların bronşektazi, akciğer kanseri, bronşit veya zatürree olma olasılığı daha yüksektir. Bununla birlikte, dünya çapında en yaygın neden tüberkülozdur. Kan tükürme nedenleri arasında aşağıdakileri sıralayabiliriz:
•Göğüs travması
•Yabancı cisim parçacıklarının solunması
•Akciğerdeki arterlerin yaralanması
•Kistik fibroz
•Akciğer kanseri
•Akciğerde kan pıhtısı
•Tüberküloz
Bu hastalıklar kan tükürme konusunda ciddi potansiyel nedenler olabilir ve acil tıbbi tedavi gerektirir. Son olarak bronkoskopi, spirometri, laringoskopi, tonsillektomi, nazal cerrahi ve üst solunum yolu biyopsisi gibi bazı tıbbi testler ve prosedürler, kanlı öksürmeye neden olabilecek yan etkilere sahip olabilir.
Semptomları Nasıl Hafifletilik
Sebebe bağlı olarak kanlı tükürmek birkaç şekilde tedavi edilebilir. Aşırı öksürme nedeniyle basit boğaz tahrişi ise, reçetesiz satılan boğaz pastilleri ile öksürük engelleyici ilaçlar yeterli olabilir. Doktor göğsü ve ciğerleri inceler ve sıklıkla göğüs röntgeni ile kontrollere başlar. Ayrıca röntgen haricinde bazı testleri de yapabilirler, bu testler:
• Bronkoskopi, yanan kamera ile akciğerlerin içini görüntülemek için
• Göğüs BT taraması, göğsün kesit görüntüsünü sağlamak için
• Tam kan sayımı, belirli hastalıkları veya koşulları ortaya çıkarmak için
• Akciğer biyopsisi, akciğerden bir doku parçasını çıkarmak ve incelemek için
• Akciğer VQ taraması, akciğerlere kan akışını ve hava akışını değerlendirmek için
• Pulmoner anjiyografi, akciğerlerdeki kan akışını değerlendirmek için
• Balgam kültürü, enfeksiyona neden olan organizmaları bulmak için
• Nabız oksimetresi, kandaki oksijen seviyelerini kontrol etmek için
[Bu testler, kanı ve kanlı öksürmeye neden olacak belirli hastalıkları ya da durumları tanımlamak veya ekarte etmek için kullanılacaktır. Öksürme 
kanını tedavi etme hedefleri önce büyük miktarlarda kanamayı durdurmak ve sonra da altta yatan nedeni tedavi etmektir. Sebep enfeksiyonsa doktor ilaç yazabilir.
Şiddetli kanama vakalarında hastaneye yatırılma gerekecektir. Doktor kanamayı durduran endovasküler embolizasyon olarak bilinen bir prosedür önerebilir. Sebebe bağlı olarak başka prosedürler veya ameliyatlar da gerekebilir.
Kan Tükürmek Kadar Öksürükte Önemlidir
Kan tükürme bir hastalığın belirtisidir. Belirtiyi dikkate almamak, altta yatan nedenin kötüleşmesini sağlayabilir. Önleme, problemin ele alınmasında ve uygun tedavinin sağlanmasında yatar. Sigarayı bırakmak ya da hiç sigara içmemek, ayrıca kirlilik ve dumanın yüksek olduğu yerlerde dışarıda kalmamak yararlı olabilir. Kalıcı bir öksürüğü gözardı etmemek de bu semptomun önlenmesine yardımcı olabilir.
Kan tükürmek ciddi bir durumun işareti olabilir. Bir doktor nedeni küçük bir şey olarak teşhis edebilse bile, her zaman tıbbi yardım alınmalıdır. Öksürürken gelen kanın rengini ve dokusunu da içeren görünümünü açıklamaya hazır olun. Önemli miktarda kan öksürülüyorsa, göğüs ağrısı veya nefes darlığı gibi başka semptomlar da varsa veya kanama kötüleşirse derhâl acil servis aranmalı ve doktorla görüşülmelidir.
Kaynakça:
uchicago.edu
aafp.org
ncbi.nlm.nih.gov
mayoclinic.org
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu