Katalonya,
Avrupa Birliği üyesi İspanya’nın sınırları dahilinde yer alan otonom bir bölgedir. Otonom ifadesi, bölgenin özerk olduğunu ve de iç işlerinde bağımsız ancak dış işlerinde ülke kimliği olmaması sebebiyle tasarruf yetkisinin de bulunmadığı anlamına gelir. 1986 yılında Avrupa Birliği’nin henüz Avrupa Ekonomik Topluluğu olduğu dönemde İspanya, kuruma tam üye olmayı başarmıştır. Bu üyelik döneminde İspanya ile Portekiz aynı anda üye olmuştur. Avrupa Birliği üyeliği öncesinde de oldukça zengin ve de refah bir ülke olan İspanya, üyelik sonrasında da bu özelliğini yitirmemiştir. Her ne kadar günümüzde bir Almanya, Fransa ya da İngiltere kadar Avrupa Birliği içinde baskın olmaza da yine de sahip olduğu nüfus sebebiyle son derece önemli bir ülke konumundadır. İspanya, bakıldığında bölgesel devletlerden oluşan bir üniter yapıya sahiptir. Ülkede uzun yıllar ETA sorunu yaşanmıştır. ETA, İspanya’nın bir parçası olan Bask bölgesinin özgürlüğünü savunarak çeşitli faaliyetler yürütmüş bir ayrılıkçı örgüttür. İspanya’da birçok özerk bölge bulunur. Bunlar arasında en başta gelen şüphesiz ki, Katalanlardır. Bunun nedeni, Katalanların ve de dolayısıyla Katalonya özerk bölgesinin sahip olduğu kültür ve de iktisadi yapıdır.
Katalonya, İspanya’nın halihazırda en zengin bölgesidir. Bu bölgenin refahı İspanya sınırları genelinde var olan refah seviyesinden yüksektir. Bu da Katalonya bölgesinin özerk yapısından zamanla şikayetçi olması sonucunu da beraberinde getirmiştir. Katalonya, özerk bir devletten ziyade bağımsız bir devlet olmak istemektedir. Bu da İspanya’nın şiddetle karşı çıktığı bir hal olarak karşımıza gelmektedir. Katalonya, kendi kendine yetebilen ve de ödediği vergilere göre daha az hizmet alan bir bölge olduğundan bağımsızlık mücadelesi vermektedir. Ancak bu pek de sanıldığı kadar kolay bir durum değildir. Bunun başlıca nedeni, her ne kadar bir şekilde bağımsızlık kazanılsa da asıl sorun sonraki süreçte başlayacaktır. Çünkü bağımsızlık demek Avrupa Birliği’nden de doğal çıkmak demektir. İspanya ise Avrupa Birliği’nin üyelerinden biri olduğu için Katalonya’nın Avrupa Birliği’ne üye olması şöyle dursun birçok iki anlaşmasına dahi veto koyabilir. Bu da Katalonya’nın ekonomik ve de siyasi anlamda çıkmaza girmesi hali ile karşı karşıya kalması sonucunu doğurur. Çünkü bölgede yer alan hiçbir Avrupa Birliği’ne üye ülke, uluslararası anlaşma akdetme yetkisine sahip değildir. Bu yetki Avrupa Birliği üyesi olmakla beraber Birlik yetkisine terk edilmiştir. Bu da İspanya var olduğu sürece Katalonya için bu topraklarda günümüz şartlarında hayat bulma şansı neredeyse yoktur. Meğerki İspanya buna rıza göstermiş olsun.
Katalonya, İspanya’nın bir parçası olup, karasal bağlamda İspanya’nın sınır komşusu olan ve de aynı zamanda Avrupa Birliği’nin 6 kurucu üyesinden biri olan Fransa’ya komşudur. Özerk statüsü ilk olarak 9 Eylül 1932 tarihinde verilmiş ve sonrasında Katalonya’nın sahip olduğu bu yetki 18 Eylül 1979 yılında Katalonya lehine iyileştirilmiştir. Bölgenin birçok önemli şehri vardır. Bunlar arasında en önemlisi şüphesiz ki, İspanya için de Madrid sonrasında gelen en önemli şehir olma özelliğini haiz olan Barcelona’dır. Barcelona şehri, bölgenin en büyük kenti olarak bilinir ve de Katalonya siyasi ve de iktisadi anlamda merkezlik yapar. Aynı zamanda kültürel ve de turizm alanında son derece önemli bir yer olan Barcelona, adeta Katalonya için vazgeçilmezdir. Günümüzde bölgede yerleşik olarak ikamet eden insan sayısı, 7,6 milyonlara ulaşmıştır. Kişi başına düşen milli gelir ise 43 bin Amerikan doları seviyelerindedir ki, rakam Almanya ortalamasına yakındır. Bu da bölgenin ne kadar önemli bir güç olduğunu açık bir şekilde ortaya koyar.
Yazar:Emir Karasu