Yeni Zelanda’daki mevcut kızamık salgını, salgınların mümkün olduğunca seyrek kalmasını sağlamak için yüksek kızamık, kabakulak ve kızamıkçık (MMR) aşılama kapsamının sürdürülmesinin önemini vurgulamaktadır. Kızamık en sık, henüz aşılanmamış bir yaşın altındaki çocuklarda görülür. Bununla birlikte, MMR Aşılama Çizelgesinde yıllar içinde yapılan değişiklikler, toplum içinde hala kızamığa yakalanma ve bulaşma riski yüksek olan belirli popülasyonların olduğu anlamına gelmektedir.
Yeni Zelanda da Aralık 2013 yılında kızamık salgını meydana gelmiştir. 15 Ağustos 2014 yılı itibariyle, Yeni Zelanda’da çoğu uluslararası seyahatle bağlantılı 281 kızamık vakası bildirilmiştir. Kızamık, kızarıklık ve ateş ile karakterize edilen ve bir dizi ciddi komplikasyonla ilişkilendirilen, oldukça bulaşıcı bir viral hastalıktır. Kızamığa karşı en iyi koruma, kombine kızamık, kabakulak ve kızamıkçık (MMR) aşısı ile aşılamadır. MMR aşısı, Ulusal Aşılama Programına Ocak 1990 yılında eklenmiştir ve günümüzde 15 aylık çocuklar birinci doz ve dört yaşında ikinci bir dozla tavsiye edilmektedir. MMR, daha önce sırasıyla 1969 ve 1970 yılından beri programda olan ayrı kızamık ve kızamıkçık aşılarının yerini almıştır.
Kızamığa karşı korunmak için, 1 Ocak 1969 yılı ve sonrasında doğan tüm bireylere iki doz kızamık içeren aşı verilmelidir. Kombine MMR aşısının uygulanmasından önce yalnızca tek bir kızamık aşısı almış olan herkes, en iyi korumayı sağlamak için iki doz MMR almalıdır. Fazladan bir kızamık aşısı yapılmasına ilişkin herhangi bir güvenlik endişesi yoktur. 1969 yılından önce doğan kişiler, kızamık aşısının uygulanmasından önce yabancı tip kızamığa maruz kalacakları varsayıldığından, kızamığa karşı bağışık kabul edilir.
Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, kızamık aşısı yapıldıktan sonra doğan, dünya nüfusunun % 95’inin, hastalığın ortadan kalkması için kızamığa karşı tam olarak aşılanması gerekmektedir. 1980 – 2012 yılları arasında, Yeni Zelanda’da iki yaşındaki çocukların % 81’i kızamık içeren bir aşı yapılmıştır. 2006 ve 2007 yıllarında, çocukların % 92-93’ü ilk MMR dozunu, ancak yalnızca % 89’u ikinci MMR dozunu almıştır. MMR için bu aşılama oranları, kızamık salgınlarını önleyecek kadar yüksek değildir. Bununla birlikte, 2008 – 2011 yılları için en son istatistikler, iki yaşındaki çocuklarda ilk MMR dozu için % 93 -% 94 ulusal kapsam oranlarındadır.
Kızamığa Yakalanma Riski![Kızamık Salgını Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler]()
Hem yetişkinler hem de çocuklar kızamığa yakalanabilir, ancak görülme oranı yaşla birlikte azalır. Bir yaşından küçük çocuklar, MMR aşısı almadıkları için kızamık bulaşma olasılığı en yüksek yaş grubudur. Bununla birlikte, 2009 ve 2011 yıllarında salgınlar sırasında 10-14 yaş arası ergenlerde enfeksiyon oranlarında artış olmuştur. Bu muhtemelen MMR aşılama programındaki değişikliklerden ve 1990 ile 2000 yılları arasında doğan doğum kohortu için optimal aşılama oranlarından düşük olmasından kaynaklanmaktadır. Kızamık enfeksiyonu ömür boyu bağışıklığa neden olur ve bireyler hastalığı yalnızca bir kez kapabilirler, ancak bazen MMR almış kişiler kızamığa yakalanabilir. Buda yetersiz bağışıklık tepkisi veya yetersiz aşılama nedeniyle gerçekleşir.
2012 yılında bildirilen 68 kızamık vakasından 40’ı aşılanmamış kişilerdir, bunlardan 20 si 15 aylıktan küçük çocuklardır. 10’u ise bir doz MMR almış ve yedisi iki doz MMR almış kişilerdedir. MMR. Kalan 11 kişide aşı durumu bilinmemektedir. Kızamığa yakalanma riski en fazla olan kişiler arasında MMR aşısı olmayanlardır. Ayrıca kızamığa endemik ülkelerde daha yüksek maruz kalma riski nedeniyle uluslararası seyahatten dönen kişiler ve uygun aşılamanın daha az olası olduğu ülkelerde denizaşırı doğanlar bulunmaktadır.
MMR aşılaması, Ulusal Aşılama Programına göre tamamen sübvanse edilmektedir. Çocukların 15 aylıkken, dört yaşında ikinci bir doz ile aşılanmaları önerilir. Belgelenmiş iki doz MMR almamış, 1969 yılında veya daha sonra doğan bir kişinin en az bir ay arayla iki doza ihtiyacı vardır. Canlı (zayıflatılmış) bir aşı olduğu için hamile kadınlara MMR aşısı yapılmamalıdır ve aşılamadan sonra bir ay süreyle gebelikten kaçınılmalı ve ayrıca emziren kadınlarda kontrendike değildir. MMR ile aşılama çok etkili ve aşının bir dozundan sonra, 12 aydan büyük alıcıların sırasıyla % 90 – 95, % 95 – 96 ve % 90 – 97’si kızamık, kabakulak ve kızamıkçıktan korunmaktadır.
İkinci dozdan sonra, hemen hemen tüm alıcılar üç hastalığa da bağışıklık kazanırlar. İki doz uygulamasından sonra tahmini koruma süresi, alıcıların % 96’sından fazlasında ömür boyu sürmektedir. Bununla birlikte, bazen bazı insanlar iki doz MMR almış olmalarına rağmen kızamığa yakalanırlar. Bunun nedeni uygun olmayan uygulama veya saklama koşulları gibi aşı ile ilgili sorunların olması ve zamanla bağışıklığın azalması olabilir. Ayrıca bebeklere doz verilmesi gibi emzirmeden kaynaklanan aşıyı bloke eden maternal antikorlar olabilir. Aşılanmış bir kişi kızamığa yakalanırsa, muhtemelen daha az şiddetli olur.
Kızamık, Kızamıkçık ve MMR Aşısının Tarihçesi
Yeni Zelanda’daki kızamık ve kızamıkçık aşısının geçmişi, klinisyenlere hangi kişilerin kızamık ve kızamıkçığa karşı tam olarak korunmama olasılığının daha yüksek olduğu konusunda yararlı bilgiler sağlayabilir. Bu neden Yeni Zelanda’da kızamık, kızamıkçık ve MMR aşısının tarihçesi aşağıdaki gibidir:
1969: Kızamık aşısı (tek doz) 10 aylıktan beş yaşına kadar olan çocuklarda başlatılmıştır.
1970: Dört yaşındaki tüm çocuklar için başlatılan kızamıkçık aşısı tek dozdur.
1974: Kızamık aşısı için 12 aya kadar yaş değişikliği olmuştur.
1979: Dört yaşında (özellikle erkeklerde) kızamıkçık aşısının düşük alımından dolayı, program 11 yaşındaki kızlarda kızamıkçık aşısı olarak değiştirilmiştir. (kız öğrenci kızamıkçık aşılama programı)
1981: Kızamık aşısı için yaş değişikliği 12 – 15 ay olmuştur.
1990: MMR aşısı, ayrı kızamık ve kızamıkçık aşılarının yerini almıştır, 12-15 aylık tüm bebekler için başlatılmıştır.
1992: Programa 11 yaşında ikinci bir MMR dozu eklenmiştir.
2001: İkinci MMR dozunun zamanlaması 11 yaşından dört yaşına değiştirilmiş ve 5-10 yaş arası tüm çocuklara okul temelli bir aşılama programı sunulmuştur.
Kızamık Nedir?
Kızamıklara paramiksovirüs neden olurken, bulaşma, orofaringeal ve nazofaringeal damlacıklar yoluyla doğrudan kişiden kişiye temas yoluyla yayılır. Ayrıca daha az yaygın olarak, virüs bu yüzeylerde hayatta kalabildiğinden, hava yoluyla yayılma veya enfekte yüzeylerle, örneğin kapı kolları ve yemek kapları ile temas yoluyla yayılabilir. Kızamık, tüm bulaşıcı hastalıklar arasında en bulaşıcı hastalıklardan biridir. Semptomlar ortaya çıkmadan önce, maruziyetten sonra yaklaşık 10-14 günlük bir inkübasyon süresi vardır. Belirtiler ve semptomlar çoğu insanda oldukça karakteristiktir ve üç aşamada ortaya çıkma eğilimindedir ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• 38 ° C’den yüksek ateş,
• Halsizlik, iştahsızlık,
• İshal,
• Koplik lekeleri (bukkal mukozada tuz taneleri gibi küçük beyaz noktalar),
• Öksürüğün 3C lerini içerebileceği üç ila dört gün süren prodromal evre,
• Nezle (rinit),
• Konjunktivit,
Dört ila beş gün süren ve genellikle kaşıntılı olmayan, lekeli, parlak kırmızı makulopapüler döküntü ile karakterize olan ekzantem (döküntü) aşaması vardır. Bu kızarıklık tipik olarak kulakların arkasında başlar ve sonra yüze, boyuna ve ardından vücudun geri kalanına yayılır. Deride geçici kahverengimsi bir leke bırakarak döküntülerin azaldığı nekahet aşamasıdır. Kızamık için ayırıcı tanılar vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Döküntü,
• Ateş,
• Konjunktivitin diğer nedenleri,
Örneğin ilaç duyarlılıkları, roseola, enterovirüs, adenovirüs ve bulaşıcı mononükleoz (EBV) enfeksiyonları, kızıl, Kawasaki hastalığı ve kızamıkçık yer alır.
Kaynakça:
health.govt.nz/our-work/diseases-and-conditions/measles-information-health-professionals
health.govt.nz/publication/immunisation-handbook-2014
Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu