Optik nörit, optik sinirlerin iltihaplanmasıdır. Görsel bilgiyi gözden beyne ileten sinir lifleri demetidir. Optik sinir, elektriksel dürtülerin göze hızlı bir şekilde iletilmesine yardımcı olan, miyelin adı verilen yağlı bir madde ile kaplanır. Optik sinir iltihaplandığında, miyelin etkilenir veya hasar görür. Bu, sinir lifleri boyunca beyne gönderilen görsel işaretler sürecini bozar ve görme kaybı, göz hareketinde ağrı veya azalan renk görüşü gibi sonuçlar doğurabilir. Optik nörit, beyin ve omurilikteki sinirlerde iltihaplara neden olan multipl skleroz (MS) ile yakından ilişkili bir durumdur. MS’in ilk belirtilerinden birisidir. Optik nörit, lupus gibi diğer enfeksiyonlar veya bağışıklık sistemi bozuklukları ile de ortaya çıkabilmektedir.
*Belirtileri
Optik sinir, retinadan beyne görsel bilgiyi aktarır. İltihaplı olduğunda, geçici görme kaybına neden olabilir.
En yaygın optik nörit belirtileri şunlardır:
*Görme kaybı : Bu belirti genellikle tek bir gözde, körlüğü tamamlamak için hafif bulanık veya kör noktadan oluşur. Bu süreç 2 haftaya kadar sürebilir.
*Göz çevresinde ağrı : Göz hareketi daha da kötüleşir. Sancılı ağrı yaşanır. Doktor müdahalesi gerekebilir.
*Renk görme kaybı : Renkler normalden daha az cazip gelebilirken, bazı insanlar bireysel renkler arasında ayrım yapamaz.
*Yanıp sönen ışıklar: Bu belirti göz hareketi ile gerçekleşir. Sabit duran ışıkları hareketli görme şeklidir.
*Vizyon değişimi: Isı veya egzersiz nedeniyle vücut ısısındaki artış, gözde vizyon değişikliğine neden olur.
*Tedavi
Görme kaybı genellikle geçicidir. Normalde birkaç hafta içinde kendi kendine iyileşir, böylece herhangi bir tedaviye gerek kalmaz. Bununla birlikte, bazı durumlarda görme kaybı kalıcı olabilir. Her iki gözün de etkilenmesi gibi belirtiler şiddetli ise, doktorlar steroid reçete edebilir. Steroidlerin optik nöriti iyileştirmede hızlandırdığı belirlenmiştir.
Bununla birlikte, steroidlerin uzun vadede alınması, yüksek kan şekeri, kilo alımı ve kemik problemleri gibi yan etkilere neden olabilir.
Optik nörit ile ilgili atılabilecek diğer adımlar şunlardır:
*sağlıklı yemek yeme
*çok su içmek
*sigara içmekten kaçınma
*sıcak duştan ve sert egzersizden kaçınmak
*Nedenleri
Bilim adamları optik nöritin nedenini bilmemekteler. Bazı bilim adamları, genellikle bakterileri, virüsleri ve diğer yabancı proteinleri kullanarak enfeksiyonla mücadele eden bağışıklık sisteminin miyelin kılıfını hedef aldığında bu hastalığın oluştuğunu düşünürler.
MS gibi otoimmün hastalıkları, beyindeki sinir liflerini örten miyelin tabakasında hasar oluşması ve omurilik hasar gördüğünde bu hastalık ortaya çıkmaktadır. Bu kas kontrolünü, dengeyi, görüşü etkiler ve uyuşukluğa neden olur. Optik nöritli insanlar, 15 yıl içinde MS geliştirmede % 50’ye varan orana sahiptirler. Genellikle 20-50 yaş arası kişileri etkiler ve kadınlar arasında daha yaygındır. Bazı farklı hastalıkların da optik nörite yol açtığına inanılmaktadır. Bunlar; Lyme hastalığı, sifiliz, bakteriyel enfeksiyonlar,
kızamık, kabakulak ve herpes gibi viral enfeksiyonlardır.
*Teşhis
MR taraması MS’i teşhis etmede yardımcı olabilmektedir. Göz doktoru veya optometrist, optik nörit tanısı koyabilir. Renkli görüşü kontrol etmek için testler yapabilirler, gözlerin ışığa nasıl tepki verdiklerini ve göz haritasındaki harfler gibi gözün ayrıntılarını test edebilirler. İlk kez optik nörit belirtileri gösteren kişiler, optik sinir ve beyin görüntüleme testlerine maruz kalacaktır.
Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması veya manyetik rezonans görüntüleme ( MR ) taraması, kişinin MS hastası olup olmadığını belirler. Beyindeki lezyonların varlığı genelde MS’in belirtisidir.
*İyileşme süresi
Çoğu kişi optik sinirdeki iltihap azaldığında birkaç hafta boyunca tedavi görmeden iyileşmektedir. Altta yatan farklı bir hastalık olması durumunda farklı tedavi süreçleri uygulanmaktadır.
Bazı durumlarda, ilk belirtiler göründükten bir yıl kadar tedavi süreci sürebilir. Görme normale dönse de, bazı ufak görme değişiklikleri devam edebilir. Bu değişiklikler, belirli renklerin birbirinden ayrılmasında zorluk ya da derinlik algısı ile ilgili zorlukları içerir. Bununla birlikte, bazı durumlarda, görme kaybı kalıcı olabilir.
Bir kişinin görüşü normale döndüğünde, insanların tekrar optik nörit olmaları mümkündür. Bu zaten MS olan insanlar için de geçerlidir. Semptomlar geri dönerse, hemen bir doktora danışmak şarttır. Tekrarlayan semptomlar için acil tedavi, optik nöritin gelecekteki bölümlerini önlemeye yardımcı olabilir.
Yazar: Osman Uçar