Rüya analizi psikanalitik terapinin kullandığı altı temel teknikten bir tanesidir. Bu teknik, kişinin bilinç altındaki malzemeleri açığa çıkardığından ve danışanın çözülmemiş bazı sorunlarına dair iç görü kazandırmasında ötürü önemli bir tekniktir. Uyku sırasında bireylerin savunma durumları en aza inmektedir. Bundan dolayı baskılanmış duygular kolayca su yüzüne çıkabilir. Bilinçaltı arzular, gereksinimler ve korkular ortaya çıkar. Bu sebeple Freud, rüyaları “bilinçaltına giden kraliyet yolu” olarak adlandırır. Doğrudan açığa çıktıklarında ya da ifade edildiklerinde, hiçbir birey tarafından kabul edilmeyecek olan bilinç altı istek, arzu ve korkular dolaylı yollarla ve sembollerle rüyalarda ifade edilir.
Rüyaların içerik olarak, açık ve kapalı olmak üzere iki düzeyi vardır. Rüyalardaki gizli içerik, sembolik olarak ifade edilen bilinçaltı, dürtü, istek ve korkulardan oluşur. Kişi için çok acı verici ve tehlikeli olabileceğinden rüyayı gören kişi tarafından daha kabul edilebilir bir içeriğe dönüştürülür. Cinsel ve saldırgan güdüler içeren bir rüyanın, daha az tehlikeli açık içeriğe dönüştürülmesi olayına rüya çalışması denilir. İşte terapist burada devreye girmektedir. Rüyanın açık içeriğindeki semboller üzerinde çalışarak, rüyadaki gizli anlamları gün yüzüne çıkmasını sağlar.
Terapistler seans sırasında, rüyalardaki gizli anlamları ortaya çıkarma amacıyla danışanlardan serbest çağırışım yapmasını isteyebilir. Serbest çağrışım kısaca; danışanın, aklına gelen ilgili yada ilgisiz, mantıklı yada mantıksız, önemli yada önemsiz ,saçma yada anlamlı herhangi birşey söylemek üzere cesaretlendirilmesidir. İşte terapistler bu serbest çağrışım yoluyla olaya katılırlar ve rüyalardaki gizli içeriğe ulaşmaya gayret ederler.
Terapistin rüyalardaki anlamları yorumlaması, danışanın bilinçaltındaki malzemelerin bilinç üstüne çıkmasına olanak tanır. Böylece danışanın hala içerisinde bulunduğu mücadelede kişiye yeni bir iç görü (bakış açısı) kazandırır. Öte yandan rüyalar baskılanmış malzemeyi ortaya çıkarmanın yanı sıra, danışanın hali hazır davranışlarını anlamlandırmasına yardımcı olur.
Kaynakça:
Corey G. Psikoterapi Kuram ve Uygulamaları, Metis yayınları 2008
Yazar: Lale Aydin