Araştırmacılar, renklerin insan psikolojisine etkilerini göz önünde bulundurarak, renk psikolojisinin önemli bir alan olduğu sonucuna varmışlardır.Bu alanda yapılan çalışmalar çok olmamasına rağmen, sanat, reklamcılık ve tasarım alanlarında rağbet gören bir konu olmuştur. Renklerin insan psikolojisi üzerine etkisi konusunda uzun araştırma sonuçlarına ulaşamasak ta renklerin insan duygularını ve davranışlarını yönettiği üzerine gözlemler yapılmaya devam edilmektedir.
Renklerin Psikolojik Etkileri
Renklerin algılanışı öznel olabilmektedir. Ancak renk etkileri evrensel anlamlara sahiptirler. Renk spektrumunun mavi kısmındaki renkler soğuk renkler olarak adlandırılmışladır. Soğuk renkler; mavi, mor, ve yeşil renklerden oluşmaktadırlar. Bu renkler kişilerde sakinliği, dinginliği çağrıştırırlar.
Spekturumun kırmızı bölümdeki renkler ise sıcak renkler olarak adlandırılırlar. Bu bölümdeki renkler; turuncu, kırmızı, ve sarı renklerden meydana gelmektedir. Sıcak renkler kişilerde, samimiyet, öfke, düşmanlık ve kin gibi duyguları harekete geçirebilmektedirler.
Çin ve Mısır gibi uygarlıklar, renkleri insan tedavisi için kullanmışlardır. Tedavi için kullandıkları renkler ve kullanma amaçlarını şöyle sıralayabiliriz:
*Kırmızı: Dolaşımı hızlandırmak için kullandılar.
*Turuncu: Enerjiyi yükseltmede ve akciğer tedavisinde kullandılar.
*Sarı: Sinirleri uyarmada kullanılmıştır.
*Mavi: Ağrı kesici etki yarattığı düşülmüş ve bu yönde kullanılmıştır.
*Indigo: Cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılmıştır.
Renk Psikolojisi Üzerine Modern Araştırmalar
Birçok psikolog, renk terapisine şüphe ile yaklaşmakta ve renklerin insan üzerinde yarattığı etkilerin abartıldığı görüşünde birleşmektedirler. Ayrıca renklerin kişiler üzerinde bıraktığı varsayılan etkilerin kültürden kültüre değiştiği düşüncesini savunan araştırmacılar da olmuştur. Tüm bunlara rağmen yapılan araştırmalar, renklerin, insanları şaşırtıcı derece etkilediklerini gözler önüne sermiştir.
*Bir araştırmaya göre , rengi sıcak tonlarda olan plesebo ilaçları, soğuk renklerde olanlara oranla daha etkili olmuşlardır.
*Mavi ışık veren sokak lambalarının olduğu yerlerde, suç oranlarının azaldığı gözlemlenmiştir.
*Sınav öncesinde kırmızı ışığa maruz kalan bir öğrencinin, sınavda başarısız olduğu görülmüştür.
*Ayrıca futbol takımları üzerinde yapılan gözlemlerde, siyah renkleri ağırlıkta olan renklerde forma giyen futbolcuların, penaltı almaya daha yatkın oldukları görülmüştür. Ayrıca araştırmaya katılan kişiler, siyah forma giyen takımların kendilerinde olumsuz duygular uyandırdıklarını söylemişlerdir.
Sonuç olarak; araştırmacılar, renklerin insan davranış ve duyguları üzerinde etkili olduklarını, bu etkilerin kültürden kültüre ve çeşitli faktörlere bağlı değişebildiğini öne sürmüşlerdir.
Yazar:Elif Çetİnel