Kaygı ve stres, zihnimizin ve bedenimizin durumunu tanımlayan genel terimlerdir. Stres genellikle zihnin veya bedenin herhangi bir talebi olarak tanımlanır ve bazı durumlarda, vücudun stres hormonları ile tepkimesi iyi bir şeydir. Örneğin, bir avcıdan kaçarken, vücuttaki stres hormonları kişiye enerji desteği verir ancak çok fazla stres özellikle zihin 
üzerinde uzun vadede çok tehlikeli olabilir, genellikle strese anksiyete eşlik eder. Anksiyete (kaygı) ve stres ile başa çıkmak zordur. Onlarla başa çıkmaya yardımcı olmak için ilaç almak kişileri yan etki riskine sokar. Bu nedenle giderek daha fazla insan daha güvenli ve daha doğal bir çözüm aramaktadır. Stresin ve kaygının (anksiyetenin) nedeni ne olursa olsun gevşemeye ve rahatlamaya yardımcı olabilecek bir çay vardır. İşte stres ve anksiyete için kullanılabilecek doğal çayların listesi, özellikleri ve hazırlanma şekilleri:
Nane Çayı
Doğal ilaçlar listesinde ilk durağımız nane çayıdır. Stresli veya endişeli olduğunda kişiler çok gergin ve huzursuz hissetme eğilimindedir. Nane içerisindeki mentol doğal bir kas gevşeticidir. Bir anksiyete saldırısı sırasında kaslarında gerginlik yaşama eğiliminde olan hastalar için ideal bir çaydır. Nane çayı içmek genel olarak sakinleşmeye yardımcı olacaktır. Gerçekten iyi bir aromaya sahip olan nane çayı mide bulantısını hafifletmeye de yardımcı olur. Rahatlatıcı etkisi ve kafein içermemesi nedeniyle yatmadan önce içmek uygundur.
Uyarı: Stres ve endişeyi azaltmaya yardımcı olsa da hamile kadınlar nane çayı içmekten kaçınmalıdır çünkü düşük yapma riskini artırabilir.
Hazırlama yöntemi: Çay yapmak için hem kuru hem de taze nane yaprakları kullanılabilir. Kuru nane yaprakları kaynar suya 1 çorba kaşığı eklenir, 3–4 dakika boyunca demlendirilir. Taze yapraklar kullanılacaksa önce yıkanır sonra parçalara ayrılarak kaynamış suya eklenir ve 2 dakika kaynatılır. İçmeden önce süzülür.
Papatya Çayı
Bazen aşırı stres ve kaygı uykusuzluğa neden olabilir. Papatya çayı sadece stresi ve kaygıyı azaltmakla kalmaz aynı zamanda uykusuzluğa da yardımcı olur. Papatya çayı mide rahatsızlığı, stres ve anksiyetenin üstesinden gelmek için çağlar boyunca kullanılmıştır. Sinir sistemini ve kasları gevşetmeye yardım eder, hafif bir yatıştırıcıdır.
Hazırlama yöntemi: Bir su bardağı kaynar suya 3–4 yemek kaşığı kurutulmuş papatya çiçeği eklenir, 5 dakika boyunca dinlendirilir. Taze papatya kullanılacaksa papatya çiçekleri bir bardak sıcak suda 3 dakika demlendirilir. İçmeden önce süzülür.
Adaçayı
Sakinleştirici bitkilerden biri olan adaçayı sinirleri yatıştırır ve uykuya dalmayı kolaylaştırır. Hazım ve gaz problemlerini de gideren adaçayı antioksidan özelliktedir.
Hazırlama yöntemi: Ya siyah çay gibi çaydanlıkta demlenerek ya da sıcak suya atılıp 5 dk. bekletilerek hazırlanır. Limon ve bir miktar bal eklenerek içimi daha hoş hale getirilebilir. Günde 2 bardaktan fazla içilmemelidir. Yüksek tansiyonu olanlar ve hamileler tüketmemelidir.
Limon Otu Çayı
Limon otu (limon melisa otu) nane ailesine ait sakinleştirici bir bitkidir. Hafif limon tadında doğal bir nane aromasına sahiptir. Kortizol adı verilen stres hormonunu azaltır ve uyuşukluğa neden olmadan vücudu rahatlatır. Ayrıca ruh halini yükseltir.
Hazırlama yöntemi: Her bir kaynamış su bardağı için 1 çorba kaşığı kurutulmuş limon otu yaprağı ya da taze limon otu eklenir, içmeden önce süzülür.
Çarkıfelek Çayı
Passiflora ya da çarkıfelek bitkisinin çiçekleriyle hazırlanan çay stres ve kaygı için başka bir doğal çözümdür. Bunun nedeni tutku çiçeğindeki flavon chrysin’dir. Bu bitkisel çaydaki bazı antioksidanlar ve aktif bileşikler stres hormonlarını baskılamaya ve kaygıları azaltmaya, uyku sorunlarının üstesinden gelmeye yardımcı olur ancak bazı komplikasyonlar olabileceği için anksiyete önleyici ilaçlar ile birlikte içilmemelidir. Tadı yoğun olabilir ve çayı yavaşça içmek en iyisidir. Yavaş yavaş içmek vücudun doğal rahatlaması ve kaygının hafifletilmesi için yeterli zaman sunduğundan mükemmeldir. 6 aydan küçük çocuklar, hamile ve emzikli kadınlar bu çaydan uzak durmalıdır.
Hazırlama yöntemi: Bir bardak kaynar suya 1 çorba kaşığı kurutulmuş çarkıfelek çiçeği eklenir ve 10 dakika boyunca demlenmesine izin verilir.
Kafeinsiz Yeşil Çay
Anti-inflamatuar etkileri ile bilinen yeşil çay vücudun hormonal dalgalanmalarını gidermek için mükemmel bir yoldur, ruh halini düzenlemeyi kolaylaştırır ve zihni rahatlatır. Uykusuzluk ve endişeden kurtulmak için kafeinsiz çay içmek isteyenler için mükemmel bir seçenektir. Yeşil çaydaki polifenol endişe ve stresle mücadeleye yardım eder. Yeşil çay, bazı çayların bitkisel lezzetini sevmeyenler için idealdir.
Hazırlama yöntemi: 1 bardak suya yarım çorba kaşığı kuru yeşil çay yaprağı eklenir ve yapraklar dibe çökene kadar kaynatılır, süzülerek içilir. Yeşil çaya biraz bal eklenebilir ve endişeleri yatıştırmak için her gün bir bardak içilebilir.
Ihlamur Çayı
Bir başka sakinleştirici çay ıhlamurdur. Hem sindirim sistemini hem de sinirleri sakinleştirir. Kas spazmlarını, yorgunluk ve stresi giderebilen ıhlamur çayı kalp çarpıntısının önlenmesinde de etkilidir.
Hazırlama yöntemi: Bitki çayları genellikle kaynatılmaz. Ihlamur için de kural budur. Bir tatlı kaşığı ölçüsündeki kurutulmuş ıhlamur çiçekleri az miktarda yapraklarıyla birlikte kaynar su dolu bardağa (önce tozunun giderilmesi için yıkanmalıdır) atıldıktan sonra 10 dakika bekletilmelidir. Günde en fazla 3 bardak içilmesi uygundur.
Gül Çayı
Çok sayıdaki yararına ek olarak gül çayı aynı zamanda stres ve kaygıyı gidermeye yardımcıdır. Gül çayı yatmadan hemen önce tüketilmesi gereken bir çay olarak bilinir, zihni rahatlatır ve bedeni fiziksel olarak gevşetir, rahat uyumayı sağlar.
Hazırlama yöntemi: Gül çayı kurutulmuş veya taze gül yaprakları ile yapılabilir. Kurutulmuş veya taze gül yapraklarının kaynamış suda demlenmesiyle içime hazırlanır. Taze gül yaprakları kullanılacaksa kaynar suya eklemeden önce iyice yıkanır. Yapraklarının rengi koyulaşıncaya kadar düşük ısıda tutulur ve sonra ateşin altı kapatılarak 5–10 dakika bekletilir ve içmeden önce süzülür.
Sarı Kantaron Çayı
Depresyon tedavisi için kullanılabilecek bitkilerden biri de sarı kantarondur. Sakinleştiren ve 
sindirim sistemini rahatlatan bir çaydır.
Hazırlama yöntemi: Diğer çaylara benzer şekilde bir bardak kaynar suya 1 ya da 2 çay kaşığı kuru sarı kantaron eklenir ve 10 dakika demlendirilip süzülerek tüketilir. Anti depresan ilaçlar, astım, tansiyon ilacı, kan incelticiler kullanmakta olanlar tarafından tüketilmemelidir.
Lavanta Çayı
Lavanta çayı harika bir aromaya sahip olan, endişe ve uykuyu teşvik eden en sakinleştirici çaylardan biridir. Lavanta üzerine yapılan çalışmalar bu çiçeklerin aktif içerikleri nedeniyle özellikle kadınlarda hormonal dalgalanmaları azaltabileceğini göstermiştir. Adet döneminde stres ve anksiyete yaşayan kadınlar için bu çay popüler bir çözümdür. Kan basıncını ve kalp atış hızını azaltır, bu da kaygıyı hafifletir.
Hazırlama yöntemi: Önce su kaynatılır, içine bir tatlı kaşığı kuru lavanta eklenir ve kısık ateşte 5 dakika kadar demlendirilir, süzülerek ılık olarak içilir. Tatlandırıcı eklenmeden içilmesi önerilir. Günde sadece 1 bardak ya da 1 fincan içilmesi yeterlidir. Tedavi maksatlı kullanılıyorsa on beş günden fazla tüketilmemeli, emziren veya hamile olan kadınlar içmemelidir.
Kediotu Kökü Çayı
Bu çay gevşemeyi ve uykuyu teşvik eder, böylece zihnin endişe verici senaryolar kurmasını önler, en sonunda zihin ve vücut rahatlaması sağlanır. Kediotu kökü çayı ayrıca bir anksiyete 
bozukluğu ile ilişkili fiziksel semptomları hafifletir. Bu çay uyuşukluğa neden olduğundan yatmadan önce içilmesi en iyisidir. Bir yere gitmeden önce içmekten kaçınılmalıdır.
Hazırlama yöntemi: Bir demlikteki kaynamış suya 1 ya da 2 kaşık kediotu kökü atılır ve demlenmesi için yaklaşık 15 dakika bekletilir.
Ashwagandha (Hint Ginsengi) Çayı
Binlerce yıldır, ashwagandha çayı, özellikle Ayurveda tıbbında, anksiyolitik bir çare olarak görülmüştür. Antioksidanlar açısından en zengin çaylardan biri olarak bilinen ashwagandha içindeki besinler nedeniyle, mükemmel bir anksiyolitik (kaygı dindirici, uyku düzenini sağlayıcı) çay olur. Tiroid sorunu olan ve tedavi görenler, sakinleştirici ilaç kullananlar, hamileler bu çayı tüketmemelidir.
Hazırlama yöntemi: Toz haldeki 1 çay kaşığı Hint ginsenginin kökü bir bardak su içinde yaklaşık 7–8 dakika kaynatılır ve süzülür. Günde en çok 1 bardak içilmelidir. Toz halindeki Ashwagandha sütle de kaynatılarak, şeker, bal ya da az miktarda kakule eklenerek içilebilmektedir.
Uyarı: Tüm bitkisel çaylar taze olarak demlendikten sonra içilmeli, beklemiş çaylar içilmemelidir. Anti-depresan ya da başka sebeple ilaç kullanmakta olanlar doktorlarına danışmadan bitkisel çay içmemelidir. Bitki çayı kullananlar ameliyat öncesinde mutlaka neyi ne kadar süre kullandığını doktoruna söylemeli, gerekiyorsa ameliyattan birkaç gün ya da birkaç hafta süre önce içmeyi bırakmalıdır.
Anksiyete ve stres sorunu yaşayanlar ilaç kullanmaksızın bitkilerin çiçek, kök ve 
yapraklarından hazırlanan çaylardan faydalanmalıdır ancak kuşkuları olanlar bir hekimle görüşmelidir. Sadece çaylardan fayda ummak yerine egzersiz ve yogadan da fayda sağlanabilir. Bedende fizyolojik ve hormonal bir sorun olma ihtimaline karşı bir doktor kontrolünden geçilmesinde de fayda vardır.
Kaynakça:
https://sagligabiradim.com
https://www.organicfacts.net
https://anxietyexit.com
Yazar: Müşerref Özdaş