Günümüzde sektörler varlıklarını sürdürebilmek üretim ve hizmette verimliliği artırabilmek için çalışanlarının iş tatmini ve örgütsel bağlılık durumlarına dikkat etmekte ve gerekli uygulamaları gerçekleştirmektedir. Çalışanlarının iş tatmin ve örgütsel bağlılık durumları verimliliği artırmaktadır. İş tatmini kişilerin işinden duydukları memnuniyet düzeyleridir. Aslında kişi yaptığı işten ne kadar memnun ise o işi yapmaktan o derece hoşnut olacaktır. Çalışanın yaptığı işten hoşnut olması o örgüte olan bağlılığını ve verimliliği artırmaktadır. İş tatmini örgüt için ve çalışan için önemlidir. Kişiler sevdikleri işi yapmaktan mutlu olurlar ve o işi yaparken de psikolojik olarak da kendilerini rahat hissederler.
Örgütsel bağlılık kurum ile çalışan arasındaki ilişkiye başlamaktadır. Kişinin bir işi kabul etmesi ile başlar ve işten ayrılana kadar devam etmektedir. Örgütsel bağlılık iş görenin çalıştığı örgüte karşı hissettiği bağın gücünü göstermektedir. Örgütsel bağlılık ne kadar güçlü ise çalışanın o örgüte bağlılığının yüksek olduğunu göstermektedir. Örgütsel bağlılık duygusu örgütün verimliliğini ve çalışanın performanslarını olumlu yönde etkilemektedir. Örgütsel bağlılık işe geçme gelme, devamsızlık ve işten ayrımla gibi istenmeyen sonuçları azaltmaktadır.
İş tatmini ve örgütsel bağlılık sürekli dikkat isteyen sağlık sektörü içinde çok önemlidir. Sağlık sektörü sürekli dikkat isteyen bir sektördür. Ve hata yapma şansı hiç yok denecek kadar azdır. Bu kadar önemli bir sektör de çalışan kişilerin iş tatmin ve örgütsel bağlılık durumları hem kaliteli hizmet vermek hem de sektörün devamlılığı için çok önemlidir. Hastanede çalışanların memnuniyet düzeyleri, kişilerin isteklerine cevap vermesi, kişilerin kendi yeteneklerini kullanabilmesi ve örgütsel bazı özellikler hastane çalışanlarının iş tatmini ve örgütsel bağlılığı artırmaktadır.
Çalışanların meslekten aldığı haz ve iş doyumunun arttırılması için kurumun bu durumu destekleyici faaliyetler düzenlemesi gerekmektedir. Bunun için ise yapılacak zamlar ya da avanslar, maddi ödüller ve ya ikramiyeler bireyleri ekonomik anlamda rahatlatacaktır. Ayrıca sosyo- ekonomik sorunları hafifletilen hemşirelerin motivasyonu artacağından kurumun işlerliği artacak ve hizmet kalitesi yükselecektir. Çalışanlara verilen maddi desteğin yanı sıra onları motive edici takdir ve onurunu okşayıcı cümlelerin kurulması iletişimi ve işyeri huzurunu da arttıracaktır.
Hem hemşirelerin hem de diğer çalışanların fiziksel, ruhsal ya da sosyal yönden ihtiyaçları karşılanmazsa işi isteksiz yapacağından kurumun prestiji olumsuz etkilenecektir. Tüm bunların yanında hastaya bir müşteri gibi değil, daha insancıl ve merhametli yaklaşılırsa hasta memnuniyeti personellerinde emeğinin karşılığını almalarını ve kuruma daha faydalı olmalarını sağlar. Hem hekim hemşire, hem hemşire-hasta ilişkisi hemşirelerin motivasyonunu etkileyen durumlardandır.
Hastane sahiplerinin hemşirelere sürekli daha hızlı ve daha fazla çalışmalarını istemesi, hemşireleri kendi alanı dışında çalıştırmaları onları daha yorgun olmalarına neden olacaktır. Bu da hemşirelerin asıl alanında verdiği hizmetin kalitesini düşüreceğinden kuruma avantaj değil, dezavantaj sağlar. Hemşirelerin yaşadığı rol belirsizliği, kurumdaki aşırı iş yükü hem kurumun hem de hemşirenin motivasyonunu olumsuz etkiler. Bu açıdan Herkesin rolü ve sorumluluğu net bir şekilde belirtilmelidir.
Kurumların verimliliği için önemli olan iş tatmini bireyin sosyal hayatı ve ruhsal durumu içinde önemlidir. Çünkü kişiler günün büyük bir kısmını iş yerinde geçirmektedir. İş hayatındaki hoşnutluluğu ya da hoşnutsuzluğu sosyal hayatına veya ailesine yansımaktadır. İş tatmini ne kadar yüksek ise bireyin sosyal hayatındaki mutluluğu da o derece yüksek olacaktır. İş hayatı özel hayatı belirleyen unsurlar arasındadır. İş yerinde iş tatminin sağlanması hem iş yerinde hem de bireyin özel hayatında mutlu olmasını sağlayacaktır. Kişilerin çalışma hayatını çalışanları sadece ekonomik anlamda değil psikolojik ve kültürel gibi birçok alanda da etkilemektedir.
İş yeri ve çalışma ortamı kişiler için çok önemlidir. Çünkü çalışmayı sadece maddi olarak yanı para kazanmak için yapmayan bireyler bulunmaktadır. İşi kişiye kattığı fayda işin sonunda duyduğu hoşnutluk duygusu, takdir edilme inançlar gibi amaçlar da taşımaktadır. Bir iş yeri kişinin beklentilerine cevap verebildiği ölçüde birey motive olur ve iş tatmini artır. Böylece bireyler işini severek yapar ve yaptıkları işin sonunda hoşnut, mutlu olurlar.
Başarı işletmelerin en önemli özelliği çalışanlarının beklentilerine cevap veren işletmelerdir. Çünkü insanların çalışma şevkini artırmak onları kazanmaktan geçer. Onları kazanmanın en iyi yolu da istek ve beklentilerine cevap vermektir. İş verimliliği yüksek olan işletmeler de genelde yaptığı işi severek ve isteyerek yapan, ayrıca yaptığı işin önemli olduğuna inanan kişiler çalışmaktadır. Bu durum iş tatminini olumlu etkilemektedir.
İş tatminin tüksek olduğu kurumlar da verimlilik ve rekabet gücü artacaktır. Bireyler isteyerek ve yaptıkları işi en iyi şekilde yapmaları iş tatminini ve verimlilik artıracak ve çalışanları sürekli çalışmaya şevk edecektir. Ayrıca iş tatmininin yüksek olduğu kurumlarda kişileri işlerine isteyerek gidecek böylece devamsızlık azalacak buna paralel olarak geç kalma ve işten ayrılma gibi durumlar da azalarak örgüte bağımlılık artacaktır.
Hastayla sürekli bir arada olması gereken ve hastanın hizmeti değerlendirmesi süresinde etkili olan sağlık personeli ise hemşirelerdir. Hemşireler hastanın ilaç alımı, bakımı ve beslenmesi gibi pek çok ihtiyacı karşılamasında destek sağlar. Hasta için gerekli kayıtları tutmak, hastalara fiziksel ve psikolojik destek sağlamak, hastalarla ilgilenmek gibi pek çok görevi hemşireler yapmaktadır. Hastaların, bulunduğu psikolojik sıkıntı süresince hemşirelerin hastalara güler yüzle ve yeterli ilgiyi göstermeleri hastaların sağlık hizmeti kalitesini değerlendirmesi sürecinde etkilidir. Hastaların tedavi sürecinde destek sağlayan hemşireler hastanenin kalite konusunda üst düzeye gelmesinde oldukça etkilidir.
Hastane içinde personellerin kendilerini ayrı ayrı değil de ekibin birer parçası olarak görmelilerdir. Her bireyin çalışma alanı birbirine ne kadar yakın görülse de aslında alanlarında uzmanlık gerektirmektedir. Bu nedenle bireylerin kendi alanlarında daha hâkim olmaları için sürekli kendilerini geliştirerek daha fazla yarar sağlama hedeflenmelidir. Bireylerin kendilerini geliştirmelerinin yanı sıra kurum içerisinde de birlik içerisinde birbirlerine de fayda sağlamalıdırlar.
İş tatminini etkileyen bireysel faktörler kadar kişini çalıştığı kurumun özellikleri yanı örgütsel faktörlerde iş tatminini etkilemektedir. Kişiler içinde bulunduğu ortamdan, çalışma koşullarından, aldığı ücret, çalışma koşullarının çalışanın fiziksel özelliklerine uygunluğu, yapılan işin niteli ve örgütün kişilerin beklentilerine cevap verebilmesi iş tatminini etkileyen örgütsel faktörlerden bazılarıdır.
Çalışanlar için çalışma ortamı çok önemlidir. Çalışma ortamı iş tatminini etkilemektedir. Çalışma ortamının niteliği fiziksel özellikleri ve çalışma arkadaşları ile iletişim ve anlaşma durumları çalışan için çok önemlidir. Çalışma ortamının temizliği, ferahlığı ve havalandırılmasının olması gibi faktörler çalışanlar için önemlidir. Çünkü kişiler rahat edebildikleri ortamlarda yaptıkları işi benimseyerek ve isteyerek yapar. Bu durumda iş tatminini olumlu yönde etkiler. Ayrıca kişilerin çalışma arkadaşları ile diyalog kurabilme imkânın olması ve fiziksel şartların buna uygun olması gibi örgütsel faktörler iş tatminini etkilemektedir.
Çalışanların örgüt yöneticileri ile iletişimi de iş tatminini etkilemektedir. Çalışanın sürekli emir alması ve üstlerinin katı ve tutucu olması çalışanın iş tatminini düşürmektedir. Kişiler sürekli emir almaktan ve emirlerin olduğu bir ortam da rahat çalışamaz ve yaptıkları işi isteyerek yapmazlar. Çalışan ile mesafeli olan yöneticiler çalışanın problemlerini yeterince öğrenemez ve onların dünyasını anlamakta zorluk çekmektedir. Bu durumda yöneticinin çalışana ulaşması zorlaşacak ve çalışanların iş tatmini düşecektir.
Çalışma hayatında kişilerin elde ettikleri ücretle birlikte çalıştığı kurumun sağlamış olduğu güvenlik iş tatminini etkilemektedir. Çalışanlar güvende hissetmek isterler. Yanı yöneticilerine güvenmek, işten çıkarılma gibi düşüncelerin olmaması, sosyal güvenlik ve iş güvenliğinin olması gibi. İş güvenliği çalışan için önemli çalışan alıştığı an ve sonra kendini güvende hissetmek ister. Aslında bu kişilerin doğasında vardır. İş güvencesi ve sosyal güvenlik uygulamaları çalışanın iş tatmin düzeyini etkilemektedir.
Aynı zamanda örgütsel bağlılığın sağlanması hastane içerisinde bireylere daha iyi imkanlar da hizmet sunma imkanının sağlanmasıyla da bağlantılıdır. Hastalıkların tanı ve tedavi şeklinin belirlenmesi uygun ilacın, uygun sürede ve uygun dozda kullanımını öngören Akılcı İlaç Kullanımı Programı uygulamaya konulmalıdır. Akıllı ilaç kullanımıyla beraber tasarruflu olmayı hedefler. Gerek ilaç yazma ve tüketimi sağlama gerekse tedavide kullanılacak malzeme maliyetinin azaltılması fakat bu aşamada verimden düşme olmaması gerekmektedir. Bunun yanı sıra bilinmelidir ki sağlık giderleri çok fazladır. Çoğu malzeme hastaya özel olmaktadır ve tek kullanımlıktır. Enfeksiyon kapmama ve hastalık süresinin uzamaması için alınan bu önlemle beraber bazı malzemeler ise ortak kullanılacaktır. Bunun için ise hem halkın mağdur olmaması hem de malzemenin ömrünün uzun olması için gerekli eğitimler yoluyla personel hassasiyetinin sağlanması önemlidir. Tüm bunların yanında dünyadaki ilerlemelere de uyum sağlamak gereklidir. Teknolojik gelişmelerle beraber üretilen pek çok tıbbi malzeme hastane çalışanlarının işini hızlandırmakta ve kısa sürede daha fazla hastayı tedavi etme imkânı sağlamaktadır. Bu nedenle dikkat edilecek bir diğer husus da sırf tasarruf etmek amacıyla ilkel yöntemlere bağlı kalmamak olmalıdır. Sağlıkta gelişme ve ilerleme kaydetmek için dünyadaki diğer ülkelerdeki gelişimler yakından takip edilmeli ve faydalı pek çok malzeme günün koşullarına göre temin edilmelidir.
Yazar:Soner İnce