Bebeklerde kafa terlemesi sık görülen ve çoğu zaman normal kabul edilen bir durum olsa da anneler ve babalar ile diğer aile büyükleri telaşa kapılır. Bebeklerin kafa bölgelerinde görülen terlemeler birçok sebebe bağlı olabilir. Küçük bebeklerin ( 3-9 ay arası) kafası genellikle annelerinin memesini emerken hatta emdikten sonra uyurken terler. Bu son derece normaldir. Ancak bazı bebeklerin kafası her durumda, sürekli terler. Böyle bir durum ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Peki, acaba aileler normal olanla olmayanı nasıl ayırt edecek? Bebeklerin kafalarının terleme sebepleri nelerdir?
Kafa Terlemesinin Olası Nedenleri
Yazımızın giriş bölümünde emerken ve uyurken bebeklerde metabolizmaya bağlı olarak kafa terlemesinin fazla olabileceğini belirtmiştik. Kafa terlemeleri vitamin eksikliğine bağlı olarak da gerçekleşebilir. D vitamini eksik olan bebeklerde kafa terlemesi sık görülür. Bebekler uygun mevsimlerde günün belirli saatlerinde güneşe çıkarılmalıdır. Vücutta D vitamini sentezlenmesinin en doğal ve sağlıklı yolu budur. Demir eksikliği de baş terlemesine sebep olabilir. Diğer terleme nedenleri aşağıda açıklanmıştır.
1-Kalın Giydirilmekten Kaynaklanan Terleme
Bebekler olması gerekenden daha fazla ve kalın giydirilmiş ise vücut ısıları artacak ve doğal olarak terleyecektir. Bebekleri kalın giydirenler ve odalarını fazla ısıtanlar daha çok evhamlı annelerdir. Terleme artmış olan vücut ısısının düşürülmesini sağlar. Bebeklerin başlarının terlemesinin temel sebeplerinden biri budur. Bebekler rahat hareket edebilecek ve vücutları hava alabilecek şekilde giydirilmelidir. Tulumlar bebeklerin üzerine çok hoş dursa da genellikle hareket yeteneklerini kısıtlar. Bu durum bebeklerde strese sebep olur ve kafaları terler. Bebekler için pamuklu, hava aldırıcı giysiler idealdir. Giysilerin yaka ve kolları da bebekleri sıkmamalıdır.
Dijital, cıvalı ya da kızılötesi ateş ölçerlerle (termometrelerle) bebeğin ateşi ölçüldüğünde vücut sıcaklığı 36-37,8 arasında olduğu görülüyorsa üşümediği ve fazla giydirilmemesi gerektiği anlaşılır. Bebeğin ayak ve ellerine değil sırtına, ensesine veya karnına dokunulduğunda soğuk hissediliyorsa ek olarak giydirilen bir kat giysi ile bebeğin vücut ısısı korunabilir. Ancak sıcak hissediliyorsa tam tersi yapılmalıdır.
2-Oda Sıcaklığından Kaynaklanan Terleme
Bebeklerin bulunduğu odanın sıcaklığı iyi ayarlanmalıdır. Yüksek oda sıcaklığında bulunan bebekler terleyecektir. Bebeği olanlar oda sıcaklığını 20-22 santigrat derecede tutmalıdır. Uyku ortamı için de 22-23 santigrat derece uygundur. Giysi kalınlıkları mevsimlere ve oda sıcaklığına uygun olmalı, bebeklerin odaları iyi havalandırılmalıdır. Uyurken de çok kalın giydirilmemelidir.
3-Emzirme Sırasındaki Terleme
Bebeklerin kafası sadece annesinin memesini emerken değil biberondan beslenirken de terler. Bunun nedeni bebeklerin emmek için efor harcamasıdır. Bu sırada vücut sıcaklığının da bir miktar yükselmesi normaldir. Bebekler emzirilirken rahat edecekleri bir pozisyonda tutulmalı, hasta olmamaları için emzirme bittikten sonra terli giysileri değiştirilmelidir.
4-Enfeksiyondan Kaynaklanan Terleme
Bağışıklık sistemlerinin zayıfladığı zamanlarda herkes gibi bebeklerin de vücutları savunmasız kalır, mikroorganizmalara ve enfeksiyonlara açık hale gelir. Bebekler zatürre, tüberküloz, bronşit gibi akciğer enfeksiyonların, üst solunum yolu, bademcik ve sinüzitle ilgili enfeksiyonların ve burun tıkanıklığının varlığında da terler. Vücut ateşinin yükselmesine bağlı olarak baş bölgesi dahil olmak üzere terleme artar. Ateş yüksek ise düşürmeli, enfeksiyonun neden kaynaklandığını öğrenmek ve tedavisini yaptırmak için bebek bir çocuk hekimine götürülmelidir
5-Kabızlıktan Kaynaklanan Terleme
Bebeklerde ishale de kabızlığa da sık rastlanır. Kabızlığın nedeni sindirim sistemlerinin tam gelişmemiş olmasıdır. Dışkılamaya çalışırken kabız olan bebekler zorlanır ve ateşleri yükselir. Ateş de beraberinde terlemeyi getirir. Kabızlık doktorun önerileri ile tedavi edilmesi gereken bir sorundur.
6- Tiroit Sorunlarından Kaynaklanan Terleme
Bebekler uyurken kafaları yastıklarını ıslatacak derecede terliyorsa kan testiyle tiroit hormonlarının miktarına bakılmalı ve kan sayımı yapılmalıdır. Tiroit bezlerinin fazla çalışması ( hipertiroidi) durumunda terleme artar, bebekler kilo kaybeder ve güçten düşer.
7-Diğer Olası Sebepler
Terlemenin yukarıda belirtilenlerden başka sebepleri de olabilir. Örneğin Hodgkin hastalığında da terleme artar. Serebral palsi gibi beyinle ilgili bazı sorunlarda da gece baş terlemesi çok görülür. Reflü de fazla terlemenin bir başka sebebidir.
Görülmektedir ki çoğu bebeğin başı metabolizma hızlarının yetişkinlerden fazla olması nedeniyle normal olarak terlemektedir. Terleme nadiren bir enfeksiyondan, hormon seviyesinden ya da vitamin eksikliğinden kaynaklanır. Giyimleri ve oda sıcaklığı normal olmasına karşın bebeklerin başlarının aşırı terlediği gözleniyorsa bu durumun altında yatan tıbbi bir sorun olabileceği düşünülmelidir. Aile geçmişinde terleme öyküsü olan kişilerin bebeklerinde görülen baş terlemesi doğaldır.
Kaynakça:
https://www.ter.gen.tr
https://www.terlemek.gen.tr
https://www.hastaliktedavisi.net
Yazar: Müşerref Özdaş