Evde bakılan kedilerde bile, bazı bölgelerde tüy kaybı ya da anormallikler görülebilir. Bu belirtiler, kedinin sağlığı açısından önemli olduğu için acilen dikkate alınmalıdır. Ayrıca bu tür belirtiler, insanlara ve çevredeki diğer hayvanlara da bulaşabilecek enfeksiyonların varlığını gösterir. Bu koşullarda, hijyen kurallarına dikkat etmek büyük önem taşır.
Maya Enfeksiyonları
Maya enfeksiyonları, Kuzey Amerika’daki kedilerin neredeyse hepsinde az miktar bulunur ve genellikle soruna yol açmaz. Maya enfeksiyonu taşıyan kedilerde genellikle; alerjiler, enfeksiyonlar ve diğer cilt hastalıkları görülür. Maya isimli mikroorganizma deride fazla miktarda çoğaldığında enfeksiyona neden olur. Belirtileri; tüy kaybı, deride kızarıklık, pullu cilt ve kötü koku olarak ortaya çıkar. Uygun bir tedavi yöntemi ile bu belirtiler de ortadan kaybolur. Belirli kremler ya da şampuanlar gibi topikal yöntemler tedavide etkili olabilir.
Mantar Enfeksiyonları
Halk arasında saçkıran olarak da bilinen mantar hastalığı kedilerde de görülür. Mantarın bulunduğu ortamda, kedinin mantar sporlarını solumasıyla ya da derisindeki bir açıklıktan vücuda girmesiyle mantar enfeksiyonu gelişir. Bu tür enfeksiyonlar kediyi herhangi bir yaşta etkileyebilir. Bazı tür mantar enfeksiyonları ise kedi hasta ya da bağışıklık sistemi yetersizliğine sahipse varsa saldırır.
Çok çeşitli mantar enfeksiyonları kedilerin cildini etkileyebilir. Bunlardan bazıları ciddi sorunlara neden olmayabilir ve uygun bir ilaç tedavisiyle temizlenebilir. Fakat bazı tür mantarlar ise kedinin cildine zarar verebilir ve ciddi sağlık riskine yol açabilir.
Mantar; cildin en üst tabakasında, tüylerde ve saçlarda görülebilir. Bu mikroorganizma köpeklere ve insanlara da bulaşabilir. Kediler, enfekte olmuş başka bir hayvanla ya da kontamine olmuş bir nesneyle doğrudan temas sonucu hastalığa yakalanabilir. Enfekte olmuş tüylerin çevresindeki sporlar, sadece mikroskobik gözlemle görüntülenebilir. Çevredeki mantar sporları iki yıla kadar enfekte edici özelliklerini koruyabilir. Bazen travmalar da mantar enfeksiyonunun gelişimini tetikleyebilir. Uzun tüylü kediler ve bir yaşın altındaki kediler diğerlerine göre daha fazla risk altındadır.
Mantarın klinik belirtileri çeşitlilik gösterebilir. En yaygın olarak; başta, kulaklarda ya da uzuvda dairesel bölgeler şeklinde tüy kaybı görülür. Enfekte olmuş bölgede tüyler azalabilir ya da tamamen yok olabilir ve etkilenmiş olan deri genellikle pullu ve iltihaplıdır. Mantar, kedigillerdeki diğer deri hastalıklarına oldukça benzerdir. Tüy kaybı tipik olarak görülür fakat inflamasyon, pullanma ve kaşıntı değişkendir. Kesin olmayan tanıyı ultraviyole lamba ile koymak mümkündür fakat şüphelenilen tüyleri mikroskobik gözlem ile incelemek genellikle tercih edilir.
Mantarın tedavisi için genellikle, ağızdan alınan antifungal bir ürünle sistemli bir tedavi gerekir. Topikal terapi içinse, mantar için özel olan şampuanlar kullanılır. Mantar sporları çevrede uzun bir süre hayatta kalabildiği için enfekte olmuş bölgelerin fiziksel olarak çevreden ayrı tutulması ve mantar sporlarının öldürülmesi için kimyasal ajanların kullanılması tavsiye edilir.
Sporotrikoz
Sporotrikoz; cildi, solunum sistemini, kemikleri ve bazen de beyni enfekte edebilen bir mantardır. Enfeksiyon, derinin aşınmasıyla ya da solunum yoluyla bulaşır. Mantarın kökeni genelde çevreden gelir ve hayvanlardan insanlara bulaşabilir. Kediler sporotrikozun ciddi formuna yakalanma eğilimindedirler. Diğer hayvanlara ve insanlara derideki yaralar ya da çizikler yoluyla enfeksiyonu bulaştırabilirler. Ciltle ilgili formu, şişen lenf bezlerinin yanı sıra şişlik ve lezyonlara yol açabilir. Lezyonlar sıklıkla yaralar ya da apseler şeklinde ortaya çıkabilir.
Sporotrikozun belirtileri, kemiklere, eklemlere ve beyne yayılmasının yanısıra, halsizlik ve ateştir. Daha ciddi durumlarda kilo kaybı ve iştah kaybı görülebilir. Akciğerdeki sporotrikoz, sporların solunmasıyla ortaya çıkar ve etkilenen hayvanlarda öksürük ve zatürreye neden olabilir.
Tanı, etkilenen dokudan mantar kültürü yapılmasıyla koyulur. Tedavi, sistemik antifungal ilaçlarla yapılır ve birkaç hafta sürer.
Kedilerdeki mantar hastalıkları insanlara da bulaşabildiği için hasta olan kedilerle temastan sonra hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Kedilerde bahsedilen belirtilerin herhangi biri görüldüğünde, tedaviye vakit kaybetmeden başlanması; kedinin iyileşme süresini kısaltır ve enfeksiyonun kedinin vücuduna ve çevreye yayılmadan kontrol edilmesini sağlar.
Kaynakça:
https://wagwalking.com/cat/condition/fungal-infection-skin
https://www.1800petmeds.com/education/treating-fungal-infections-cats-51.htm
Yazar: Ayça Olcay