Öğrencilerin bir çoğu derslerinde başarılı olmak istemesine karşın, başarıyı yakalayamamaktadır. Gerek ailenin gerekse çevrenin de baskısı buna eklenince öğrencinin omuzlarına büyük bir yük binmektedir. Bilinmelidir ki akademik başarıya ulaşmada öğrencinin hedeflerinin olması ve kendi içerisinde inandığı hedeflere ulaşma amacını sağlaması gerekmektedir. Öğrenci ne için çalıştığını bilmezse bu ne yazık ki öğrencinin derse motive olmasına da engel olacaktır. Öğrencinin kendine özgüveninin olması, sürekli başarısını artırmayı hedeflemesi ve kendisine inanması gerekmektedir.
Eğitimde başarılı olmada öğrencinin başarılı olmaya odaklanması ve başarıya ulaşmak için ısrarlı olması da çok önemlidir. Kişinin başarılı olabilmek için yetenek ve becerilerinin artması ve olumlu anlamda ilerlemesi eğitimde akademik başarısını da göstermektedir.
Bireylerin zihinsel gelişim düzeylerine baktığımızda her yaş grubunun kendine göre gelişimsel evreleri vardır. Fakat bu bazen geriden ya da daha önden takip edebilir. Örneğin 6-7 yaş civarında okuma yazma yavaş yavaş öğrenmesi beklenirken bazı çocuklar 5 yaşında okuma yazma öğrenebilirken bazıları 8-9 yaşında okumayı sökememiş olabilir. Olgunlaşma sırasında geride kalmaması ve akranlarının eşdeğerinde ve ya üstünde bir yeteneğe sahip olması da yine başarı için bir kriter oluşturmaktadır. Aynı zamanda sadece bilişsel gelişimde değil, sosyal gelişimde de başarıyı yakalaması gerekmektedir. Oyun oynama, takım oluşturma, ailede ahlaki değerlerin öğrenilmesi gibi toplumsal yaşamın kuralları da öğrenilmesi ve uygulanması da birey olmanın ilk koşuludur.
Öğrenci başarısını etkileyen pek çok faktör vardır. Bunlardan bazıları,
-Öğretmen,
-Ebeveynler
-Okul yönetimi
-Öğrencinin rol aldığı kişi,
-Arkadaş çevresi
-Öğrencinin becerileri ve ilgisi, gibi.
Okulda başarılı olmak için özellikle öğrencinin dersi dinlemesi ona büyük bir katkı sağlar. Fakat oldukça karmaşık bir süreç olan öğrenmede, etkili bir dinleme de tek başına yeterli değildir. Öğrencinin derse katılması da gerekmektedir. Zaten şu andaki eğitim sistemi, yapılandırmacı yaklaşımı benimsemiştir. Yapılandırmacı anlayış, dersin merkezinde öğretmenin değil, öğrencinin olmasını ister. Böylece öğrenci sadece problem değil, problemin çözüm aşamalarını da öğrenecektir.
Öğrenciyi derse dahil etmenin belli yolları vardır. Yaş grubuna uygun oyunlar eklemek, dersi daha neşeli hale getirmek ise akademik olarak öğretmene bağlıdır. Öğrenciye keyifli ödevler vererek öğrencinin daha başarılı olması sağlanmalıdır.
Öğrenci velisi, öğretmenle sürekli olarak işbirliği içerisinde olmalıdır. Öğrenci eve geldiğinde, mutlaka gününün nasıl geçtiğini, o gün neler yaptığını sormalıdır. Toplantılara katılıp, öğretmenin sınıf ile ilgili sorunlarını dinlemeli ve bu sorunları birlikte çözmek için öğretmene yardım etmelidir. Velinin bu ilgisi, öğrenciyi de daha fazla çalışmaya yöneltecektir. Çünkü bilecektir ki; velisi okulla sürekli irtibat hâlinde.
Tüm bu anlatılan etmenler birleştiğinde, öğrencinin başarısı kaçınılmaz olarak artacaktır. Öğrenci-Öğretmen-Veli üçlüsünün birlikte göstereceği performans, yukarıda da anlatıldığı üzere başarının temel anahtarıdır.
Aile ve Öğrenci iletişimi Nasıl Olmalıdır?
Eğitim aile de başlar ve okullarda devam eden bütün yaşam boyu süren bir süreçtir. Bireylerin eğitim sürecinde en önemli görev ailelere düşmektedir. Okul ile aile arasında yeterli ilişki ve birlik sağlanırsa okulun başarı seviyesi artmakta ve bu oranda eğitim kalitesi de artmaktadır. Daha sağlıklı ve verimli bir eğitim süreci için ailelerin okul ilişkilerine önem vermesi gerekmektedir. Okullar çevresindeki toplumun ihtiyaçlarına göre bireyler yetiştirmektedir. Okullar toplumun ihtiyaçlarına cevap verebilecek ve toplumun gelenek göreneklerine uygun bireyler yetiştirmektedir. Etkin bir okulun içinde bulunduğu toplumun ihtiyaçlarına cevap verebilmesi için bulunduğu toplumu yanı velileri tanıması gerekmektedir.
Öğrencilerin eğitiminde sadece okul değil aile de önemli rol oynar. Okulda verilen bilgi ve beceriler, ailede sürekli deneyimleşmekte ve çocuk yaşamının büyük bir kısmını ailede geçirmektedir. Okul ve aile arasında bir tutarlılık olması gerektiğinden, okuldaki kazandırılan bilgi ve yeteneklerin evde de pekiştirilmesi, geliştirilmesi gerekmektedir. Aile bunların üzerine eklemeler yaparak, çocuğun okul başarısını da etkileyebilmektedir. Çocukların okul içinde ve okul dışında geçirdikleri zamana baktığımızda öğrencilerin minimum 4-6 saatinin okulda geçtiği görülmektedir. Buna nazaran okul dışı zamanlarının iyi kontrol edilmesi ve öğrencinin kendi yeteneklerini geliştirmesi, yeni kazanımlar elde etmesine imkan sağlanması gerekmektedir. Öğrencilerin ailelerinin okuldan haberdar olması ve okul aile ilişkilerinin koordineli olması bu yönden de önemlidir. Okulda verilen hizmetin kalitesi ne kadar iyi olursa olsun ailelerde bir tutarsızlık söz konusu olduğunda, başarı ne yazık ki gerilemektedir.
Eğitim süreci içinde her çocuk aynı yöntem ve aynı teknikle öğrenmeyebilir. Çünkü bireysel farklılıklar ve çocuğun içinde yaşadığı aile koşulları sosyo ve kültürel özellikleri farklılık gösterebilir. Bu nedenle öğretmenlerin öğrencilerini yakın tanımaları ve özelliklerini çok iyi bilmeleri gerekmektedir. Bunun için de aile ile sürekli iletişim halinde olması gerekmektedir. Aileyi eğitim sürecine dahil etmeli ve öğrenciyi tanıyabilmek ve verimli eğitim sağlayabilmek adına aile ile birlikte karar almalıdır. Aile ile sürekli ve düzenli iletişimler kurulması gerekmektedir. Böylece aileler de çocukları ile iletişim kurma becerilerini geliştirir ve onlarla doğru iletişim kurmuş olurlar.
Ailelerin eğitim hayatı üzerindeki etkisi ve öğrenci başarısına olan önemi üzerine birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalar sonucunda aile katılımının eğitim hayatı ve başarısı için önem arz ettiğini gerçeği doğrultusunda birçok ülke eğitim programlarını yeniden düzenlemiştir. Eğitim programlarına ailenin okul ilişkilerine katılması için programa yeni uygulamalar eklenmiştir. Okul Aile Birliği , veli toplantıları ve veli görüşmelerinin son derece önemli olduğu bilinmelidir
.
Okul aile işbirliği eğitim sürecinde olması gereklidir. Çünkü,
1. Okullarda uygulanan eğitim öğretim programlarının geliştirmek ve verimliliği artırmak.
2. Velilerin katılım düzeylerini artırarak çocukları ile olan ilişkilerini artırmak.
3. Velilerin okul yönetimine destek olmasını sağlamak.
4. Öğrencilerin başarı düzeylerini arttırmak ve aldıkları eğitimin kalitesini arttırmak hedeflenmiş ve bu konuda ailenin de tamamlayıcı undur olması beklenmektedir.
Öğrenci başarısızlığının en büyük sebeplerinden birisi ise velilerin öğrencilere karşı ilgisizliğinden kaynaklanmaktadır. Çocuk ödevlerle baş başa kaldığında, ne yapacağını bilemediği durumlarda ailelerin yol gösterici olmaları gerekmektedir. Eğer aile çok yoğun çalışıyorsa, ekonomik sıkıntılar ya da derslerde yardım edecek düzeyde eğitimi yoksa bu öğrencide de sorunlara yol açabilmektedir. Bu sorunu çözmek için ise okul rehberlik öğretmenine danışılması gerekmektedir.
Aileler öğrencilere dersleri konusunda destek verirken aynı zamanda onları motive edici ve ders çalışmaya teşvik edici olmalıdırlar. Bu yolla öğrenciler ders çalışmayı severek yapacaktır. Örneğin bazı konuları şarkı söyleyerek, bazı derslerde ders çalışma kartları hazırlayarak ders çalışmak öğrenciyle zaman geçirmeyi ve ona eğitsel faaliyetlerde sadece yükün onun omuzlarında olmadığını da göstermektedir. Öğrencinin kendi sorumluluğun bilincinde olması kadar sorumluluklarını yerine getirirken aile desteğini alması da öğrencinin performansını artıran unsurlardandır. Okuma yaparken hatalarda tekrar oku komutları, yazarken daha küçük ya da büyük yazma, kontrolleri yaptırma, işlem hatalarını gösterme öğrencinin daha dikkatli olmasına olanak sağlar. Aynı zamanda öğrenci yalnız olmadığını bilirse, daha mutlu ve rahat ders çalışır.
Yazar:Soner Bahşi