Sadece saniyeler içinde bir kıvılcım ve hatta güneşin ısısı tek başına bir cehennem ortaya çıkarır. Orman yangını hızla yayılır, kalın, kurumuş bitki örtüsünü ve yolundaki hemen hemen her şeyi tüketir. Aniden şiddetlenen bir yangın binlerce dönümlük araziyi ele geçirir ve çevredeki birçok kişinin evlerini ve hayatlarını tehdit eder. Her yıl birçok ülkede milyonlarca dönüm yanmakta ve hasara neden olmaktadır. Bir yangın başladığında, yolundaki her şeyi tüketerek saatte 23 km/s hıza yayılabilir. Bir yangının közleri kilometrelerce uzağa taşınarak daha küçük yangınlar bile çıkarabilir. Sıcak bir yaz gününde, kuraklık zirveye çıktığında, tren vagonunun tekerleğinden gelen kıvılcım kadar küçük bir şey bile şiddetli bir yangını ateşleyebilir. Bazen, yangınlar doğal olarak meydana gelir, güneşten gelen ısı veya yıldırım çarpması ile alevlenebilir ancak yangınların çoğu insan dikkatsizliğinin sonucudur.
Orman Yangınları Ekosistemlerin Doğal Bir Parçasıdır
Orman yangınları korkunç ve dehşet verici olsa da ekosistemin doğal ve gerekli bir parçasıdır. Hayatta kalmak ve konfor için gerekse de, ateş sık ormanlık alanları silip süpürebilir, yaşamları veya geçim kaynaklarını tehdit edebilir. Her yıl sayısız itfaiyeci orman yangınlarının zararlı etkilerinden evleri ve yaşamları korumak için çalışmaktadır. Orman yangınları korkutucu olsa da, sağlıklı bir orman ekosistemi için gereklidir. Sağlıklı ormanlarda bile ölü ağaçlar ve çürüyen bitki maddeleri bulunur. Bir yangın onları küle çevirdiğinde, besinler toprağa geri döner. Bu yangınlar, ağaç altı çalılıkları yok eder ama genellikle en uzun ağaçların tepelerine ulaşmaz.
Yangın Sonrası Yenilenme
Devrilen ağaçlar ve çürüyen bitki maddeleri ile beslenen çok sayıda yaşam formu vardır. Uzun süredir yangın yaşanmayan ormanlarda kuru çalılar yeni ağaçların büyümesini engelleyebilir. Bu, yeterince uzun bir zaman çizelgesinde bir ormana ciddi zarar verebilir. Yaşlı ağaçlar ölür ve daha genç ağaçlar bunların yerini almazsa, ormanın dengesi bozulur. Orman yangınları devrilen ağaçların çoğunu kül haline getirir, bu da besinlerin toprağa dönüşünü hızlandırır. Bu besinler gelecekteki ağaçlar tarafından beslenmek ve büyümek için kullanılır. Orman yangınları kuru çalılıkları da yok ederek temizler ve söndükten sonra yeni nesil yerli bitkiler için araziyi hazır hale getirir. Yangın, bu bitkileri istilacı yabani otlarla rekabetten kurtarır, ürünlere zarar verebilecek hastalıkları veya böcekler sürülerini ortadan kaldırır. Kır çiçekleri bol çiçek açmaya başlar.
Orman Yangınları Biyoçeşitliliği Artırır
Çoğu genç, sağlıklı ağaçlar bir orman yangınından sağ çıkabilecek kadar dayanıklıdır ve ışığın aşağılara inmesini engelleyen üst bitki tabakasını yok eden alevler sayesinde kısa sürede bir büyüme hamlesi yaparlar. Bilim insanları, yangından kurtulan genç ormanların hem bitkiler hem de hayvanlar bakımından daha çeşitli türlere ev sahipliği yapmakta olduğunu bildirmektedir. Rutin yangınlar yaşayan, yeni büyüyen ormanlar, yangın geçirmemiş 
ormanlardan daha fazla biyolojik çeşitliliğe sahiptir. Bunun nedeni, yanmış ağaçların kuşlar ve diğer küçük hayvanlar için benzersiz bir habitat sunması ve ormanın topraklarında bulunan besin maddelerinin yeni bitkilerin büyümesini hızlandırmasıdır. Bir çalışmada, 23 dönümlük (9,3 hektarlık) bir ormanın 40 yıl boyunca yanmasına izin verilmemiş, bu süre içinde ormanın biyoçeşitliliği % 90 azalmış ve bir kuş türü, kırmızı şapkalı ağaçkakan tamamen kaybolmuştur. Bu nedenle yangın çıkmasını beklemeden kontrollü yakma yoluyla ağaç yoğunluğunu ve alt bitki örtüsünü (ağaç altlarındaki çalılıkları) azaltmak, küçük çaplı ağaçların makinelerle kesilerek seyrekleştirilmesinden (dönüm maliyeti yaklaşık 28 dolar) daha ucuza gelir.
Orman Yangını Sonrasında Hayvanlar
Bir ormanda yangın çıktığında, doğal iyileşme çabası hemen başlar. Yangını takip eden yıllarda, yeni bitki büyümesi ciddi bir şekilde başlar. Bazılarının orman yangınlarında yaralanmasına veya ölmelerine rağmen, çoğu hayvan hayatta kalır. Hayvanların çoğu, kilometrelerce uzakta, oldukça küçük olsa bile yangının kokusunu alabilir. Geyik ve ayı gibi bazı hayvanlar bölgeyi terk ederken, böcekler ve küçük memeliler gibi diğerleri yangın bitene kadar yerdeki oyuklara gizlenir. Yerinden edildikten birçok hayvanın geri dönmesi için yangın sonrası koşullar neredeyse hemen mevcuttur. Geyik ve diğer otoburlar gibi hayvanlar geri dönmeye başlar. Otçullardan sonra çakallar, vaşaklar, kurtlar, ayılar ve dağ aslanları gibi etoburlar gelir.
Bazı hayvanlar bir orman yangını sırasında yer değiştirebilse de, kavrulmuş toprak nihayetinde besin açısından zengin topraklarla beslenen kalın bir bitki örtüsü ile dolar ve başka canlılar için ideal bir ortam sağlar. Orman yangınları bu canlılar için tamamen bir açık büfe gibidir. Orman yangınlarını bekleyen, geride kalan yanmış bitkisel materyallerle, zarar görmüş ağaçlarla ziyafet çekmek için ısı sensörlerini kullanarak kilometrelerce öteden gelen böcek türleri bile vardır. Bu besili böcekler daha sonra kuşlara ve küçük memelilerin besini haline gelir. Yangın tarafından oluşturulan besinlerle gübrelenen çalılar ve otlar büyüyerek gürleşir; çok geçmeden geyik ve diğer otlayan yaban hayvanları (hatta fareler) bunları yer. Bunların ardından çakallar, dağ aslanları, vaşaklar, kurtlar ve ayılar gibi yırtıcılar da avlarını alır. Hayvanlar, bir yangından sonraki saat ve günlerde yeniden başlangıç yapan tek canlılar değildir. Dev Sekoya gibi bazı bitkiler ateşe maruz kalmadıkça büyümezler. Ateş olmadan, sekoya tohumları çimlenemez ve belirli çiçek türleri çiçek açamaz.
Sıralı Değişim
Yangınlar ekosisteme besinleri serbest bırakır, hastalıkları temizler ve yeni bir yaşam döngüsünün gelişmesine izin verir. Isıya ve dumana maruz kalmak bazı bitki türlerinde 
çimlenmeyi uyarır. Ağaçları tamamen yakan ve toprağı kurutan yüksek şiddetteki yangınlar sonrasında kayda değer miktarda bitki örtüsünün yeniden oluşması on yıllar sürebilir. Yangının şiddetindeki farklılıklar, artan habitat çeşitliliği ile biyoçeşitliliği artıracak çayırlar, çalılıklar ve ormanlar yaratır. Örtü tabakasına daha fazla ışık girmesi ve orman tabanına ulaşması ile kır çiçekleri ve bolca ağaç fidesi yenilenir. Ciddi şekilde yanmış alanlar, çimenler, meşeler ve kavaklardan iğne yapraklı ormanlara doğru art arda büyüme (sıralı değişim ya da süksesyon) sürecinden sonra geri dönebilir ama ormanlar orijinal güzelliğine geri dönmeyebilir. Yıllar sonra, ormanın büyümesi yapraklı bir üst örtü tabakası ile çerçevelenmiş karanlık ve nemli bir iç mekân yarattığında, ormanın kalan sakinleri de geri döner. Doğal olmasına rağmen ekosistemlerdeki bu tür değişiklikler acı verici ve zordur.
Kaynakça:
http://www.ktu.edu.tr
https://www.tentree.com
https://science.howstuffworks.com
Yazar: Müşerref Özdaş