Safra kesesi karaciğerin alt tarafında bulunan ve armuta benzeyen görünüme sahip olan bir organdır. Karaciğerin sarı-yeşil arası ürettiği sıvıyı depolayarak yoğunlaştırmaktır. Vücut ihtiyaç duyduğunda kanal yardımıyla bağırsağa iletip yağların emilimi görevini üstlenir. Her gün karaciğer yaklaşık 1 ile 2 litre arası safra üretir.
Safra kesesi rahatsızlıkları içerisinde en fazla yaşanan safra kesesi taşlarıdır. Bunlar bilirubin ve kolesterol içeriğine göre bilirubin taşları ya da kolestrol taşları olarak da isimlendirilir. En fazla rastlanan kolestrol taşlarıdır. Yaşın ilerleyişi ile birlikte taş oluşum riski artmaktadır. Hastalık kadınlarda daha sık görülmektedir.
Safra kesesinde taşlar olduğunda, karnın sağ üst kısmında bir ağrı oluşur ve sırta doğru yansır. Bu ağrılar gelip geçiçi olduğu gibi iltihaplı durumlarda sürekli ve şiddetli de olabilir. Hatta mide bulantısı, kusma ya da safra yolunda tıkanıklık olursa sarılık, iltihaplı ise ateş çıkması gibi şikayetlere de sebep olabilir.
Klinik bulgular ve muayenede safra kesesi taşından şüphelenilen hastalarda tanı konulabilmesi için radyolojik sonuçlar gerekir. Bu hastalarda en önemli tanı, karın ultrasonografi yöntemidir. Tıkanma sarılığı olan durumlarda MR/MRCP ve ERCP tetkikleri de gerekebilir.
Safra kesesi taşlarının bazı yol açtığı olumsuzluklar:
Safra kesesi iltihaplanması,
Safta kesesi iltihabından dolayı safranın delinmesi,
Safra kesesi taşları tıkanmaya sebep olması,
Safra kesesi taşlarının en korkulan durumu akut pankreatit yani pankreasın akut iltihabıdır.
Safra kesesi taşları safra kesesi kanserine de yol açabilir.
Safra Kesesi Hastalıkları Nasıl Tedavi Edilir?
Safra kesesi taşlarının tedavisinde uygulanan yöntemlerin başında kolesistektomi gelmektedir. Kolesistektomi şimdilerde laparoskopik olarak yapılmaktadır. Laparoskopik, kapalı ameliyat olarak da bilinmektedir. Karın bölgesinde açılan ufak kesiden, laparoskop cihazı yardımıyla organların görüntülenmesi şeklinde gerçekleştirilen cerrahi işlemdir. Bu yöntem, tecrübeli cerrahlar tarafından başarıyla ülkemizde uygulanmaktadır.
Safra kesesi hastalıkları içerisinde bulunan sessiz safra kesesi taşları, herhangi belirti vermeden duran taşlardır. Ancak zamanla riskli hale gelmeleri mümkündür. Safra taşları, ana safra yolunu tıkadığında, safra salgısının akmasına engel oluşturmakta, biriken safra sıvısı çeşitli iltihaplara yol açmaktadır. Günümüzde uygulanan modern tekniklerle, hastanın vucudunda fazla iz bırakmadan, ameliyat yapılmakta ve, 1-2 hafta sonra hastalar normal günlük hayatlarına geri dönebilmektedir.
Yazar: Hatice İstanbullu