Her anne, baba ve öğretmenin en çok öğüt verdiği konuların başında çocuklarını ya da öğrencilerinin kitap okumalarını istemeleridir. En çok yapılan ve bu o kadar da yanlış olan çocuklara sürekli olarak kitap okumaları gerektiğini söylemeleridir. Hatta kitap okumaları karşılığında ödüller alınacağı söylenir. Kişi böyle durumlarda empati yapmalıdır. Sürekli olarak emir şeklinde söylenen kitap oku cümlesi çocukta kitap sevgisi yerine kitaptan soğumasına yol açar. Çocukların kitap okuması için en önemli model anne ve babalardır, Çocuklarına kitap oku, deyip hiç kitap okumayan anne ve babaların bu anlamda başarı sağlaması biraz zordur. Öncelikle kendileri örnek olarak kitap okumaları gerekir. Yine okullarda öğretmenlerin de ellerinde sık sık kitapla görünmeleri öğrencilerin dikkatini çeker. Özellikle ilkokul öğrencileri arasında öğretmen çok önemli bir rol modeldir.
Çocukların kitap okuması isteniyorsa çocuğun nelerden, hangi konulardan hoşlandığı iyi bilinmelidir. Yine kız çocuklarının ve erkek çocukların ilgileri çok farklıdır. Bu doğrultuda kitaplar seçilmelidir.
İlkokul çağında bir çocuğa kitap alınacaksa bol resimli, renkli, büyük punto ile yazılmış kitaplar seçilmelidir. Genellikle masallar, kısa hikayeler bu dönem çocuklarının ilgisini çeker. Ortaokul seviyesinde bir çocuk ise masal dünyasından gerçekliğe doğru adım atar. Hikayeler hatta popüler kitaplar ilgisini çekmeye başlar. Lise çağına gelmiş bir genç ise her düzeyde kitap okuma yeterliliğine sahiptir. Tabii bu yeterlilik kişiden kişiye değişir.
Kitap okuma alışkanlığı,
kazandırılmak istenen çocuklara içinde yabancı kelimelerin bulunduğu kitaplar zor gelebilir. Eğer çocuğun kitap okuması isteniyorsa zorlanacağı ya da ilgisi dışında kitaplarla tanışırsa alışkanlık kazanmak yerine kitaptan daha da uzaklaşabilir.
Günümüzde çocuklar teknolojiye kendilerini o kadar çok kaptırmış durumdadırlar ki sosyal hayattan bile kopmuş durumdadır. Bu durumdaki çocuklara kitap okutmak çok daha zordur. Bu yüzden kitap okumayı mutlaka zevkli hale getirmek gerekir.
Çocuk kitap okumanın zevkini bir kere yakaladı mı artık kendiliğinden hep kitap okumak isteyecektir. Bunun için çocuğun ilgisi en doğru şekilde kitaba çekilmelidir. Zorla kitap okuma alışkanlığı kazandırılamaz. Tehditler ya da cezalarla çocuk kitaptan tamamen uzaklaştırılır. Gerektiği yerlerde ödüller yararlı olabilir. İlk yapılması gereken anne ya da babanın çocuğuyla birlikte kitap okumasıdır. Bu durum zevkli kesinlikle zevkli hale getirilmelidir.
Okullarda da kitap okuma zevkli hale getirilmeli, her çocuğun aynı anda kitap okuması beklenmemelidir. Her çocuğun farklı ilgi alanları olduğu bilinmeli, öğretmenin belirlediği kitaplar yerine öğrencinin ilgisine göre seçimler yapması sağlanmalıdır.
Yazar:Serpil Altunyay