Soğuk kış günlerinde, diş hassasiyeti olmayanlara, bir fincan sıcak çikolatadan daha fazla keyif verecek bir şey yoktur. Hassas dişleri olanların dondurma yemesi ya da dişlerini fırçalaması da düşünülemez bile. Çeşitli tedaviler mevcut olmasına rağmen, hiçbiri uzun süreli dayanmamaktadır ve diş hekimleri hassas dişleri tamamen tedavi edememektedir. Ancak, Çin’de sonuçları uzun süre dayanabilecek bir tedavi yöntemi geliştiriliyor. Araştırmacıların öncelikli hedefi, ısıya duyarlı hassas dişlerdeki delikleri onarabilmek. Ve aynı yöntemle dişlerdeki çürük oyuklarını da önlemek.
Dişlerin yüzeyinde, mine adı verilen çimento benzeri bir dış tabaka vardır. Ancak bu koruyucu tabaka kusursuz değildir. Şekerli içecekler gibi asidik gıdalar onu aşındırabilir. Sert fırçayla sık sık fırçalamaktan da zarar görebilir. Mine aşındığında, dentin adı verilen hassas iç tabaka ortaya çıkar. Bu katman, sinirlere uzanan ve tübüller denilen çok sayıda kanal içerir. Sinirlerin uçları çiğnenen şeylerin hissettirdiklerini ve değerlendirilmelerini beyne aktarır. Dişin minesi soğuk bir günde giyilmiş kalın ceket gibidir. Ceket giyildiğinde, dışarıda durmak çok da zor olmaz. Ama çıkartıldığında hafif bir rüzgar bile çok etkili olabilir. Aynı şey, dentin ve sinirler açığa çıktığında da gerçekleşir. Soğuk, sıcak, sert diş fırçası kıllarının basıncı ve diğer günlük olağan etkenler artık gerçekten acı verici olabilir.
Diş hekimleri, hassas dişleri, açık tübülleri tıkamak suretiyle tedavi etmeye çalışırlar. Genellikle, nanohidroksiapatit denilen bir mineral kullanmaktadırlar. Bu mineral, diş minesinin doğal yapısını taklit etmektedir. Ancak, sürekli çiğneme hareketlerinin ve yiyeceklerin kimyasal özelliklerinin aşındırmasıyla bu mineral dişlerden hızla çıkabilmektedir. Tübüller tekrar açıldığında ısıya duyarlılık geri dönmektedir. Açık tübüller aynı zamanda dişleri çürümelere karşı da savunmasız bırakmaktadır. Çin’deki Wuhan Üniversitesi araştırmacılarından Cui Huang ve ekibi, bu sorunların her ikisini de çözebileceklerini düşündüler. Araştırmacılar, ilk aşamada nanohidroksiapatiti yeşil çay özü ile kombine etti. Daha önce yapılmış çeşitli araştırmalarda, çaydaki kimyasal maddenin dişlerdeki delikleri önlemeye yardımcı olduğu bulunmuştu.
İkinci aşamada, Huang’ın ekibi hazırladığı yeşil çay özü ve nanohidroksiapatit bileşimini silis nanopartiküllerin içine yerleştirdi. Silika, bildiğimiz plaj kumunu oluşturan mineraldir. Fakat kum taneleri boyut ve şekil bakımından büyük farklılıklar gösterir. Bu nedenle araştırmacılar parçacıklarının biçimi ve boyutu eşit olan laboratuvar silisi kullandılar. Silika nanopartiküller son derece küçüktür. Ama nanohidroksiapatit parçacıklarından yaklaşık on kat daha büyük olabilmektedirler. Huang ve ekibi, silika tanelerinin dişlerin tübüllerinin içine sıkıca yerleşmelerini ve tekrar çıkmamalarını hedeflemişlerdi. Araştırmacılar, daha sonra, tıkanmış tübülleri üç dakika süreyle fırçaladılar ve ayrıca yüzeyleri aside maruz bıraktılar. Sonuç mükemmeldi ve tübüllerin hiçbiri tekrar açılmadı.
Washington Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi’ndeki uzmanlardan Joana Cunha-Cruz’a göre, yeni veriler çok umut verici. Cunha-Cruz, diş hassasiyetinin her sekiz yetişkinden birinde görülecek kadar yaygın bir rahatsızlık olduğunu ve mevcut tedavilerin yetersiz kaldığını da belirtiyor. Cunha-Cruz, Çin’deki laboratuvar deneylerinde çekilmiş dişler kullanıldığından, sevinmek için biraz daha zaman gerektiğini vurguluyor. Huang’ın ekibi, şimdi tedaviyi hayvanlar üzerinde test ediyorlar. Sonra da insanlarda denemeyi planlıyorlar.
Kaynakça:
– Jian Yu, Hongye Yang, Kang Li, Hongyu Ren, Jinmei Lei, Cui Huang, “Development of Epigallocatechin-3-gallate-Encapsulated Nanohydroxyapatite / Mesoporous Silica for Therapeutic Management of Dentin Surface”, ACS Applied Materials & Interfaces, 9 (31) (2017).
Yazar: Oben Güney Saraçoğlu