Hayali arkadaş, özellikle okul öncesi dönemi yaşayan 3-5 yaş arasındaki çocukların gelişiminin bir parçası olan minik bir kahramandır. Bu dönemde çocuklar hayal ile gerçek kavramlarını tam olarak ayırt edemezler. Bu hayali kahramanlar, çocukların gündelik yaşamlarında çözemedikleri sorunlarını çözmelerine yardımcı olurlar. Bu durum çocuğunuzun iç dünyasında neler yaşadığını anlamanıza yardımcı olacaktır.
Aileler bu durumla karşılaştıklarında ister istemez kaygılanırlar. Çocuğunuzu oyun oynarken gözlemlediğinizde, oyuncaklarıyla-bebekleriyle konuştuğunu fark edersiniz. Bunu yaparken yalnız olmalarına rağmen, onlar kendilerini yalnız hissetmezler. Çünkü yanlarında hayali arkadaşları vardır. Sadece oyun oynarken değil, okula giderken, yemek yerken de bu hayali arkadaş çocuğunuzla birliktedir. Bu arkadaşın bir adı bile vardır. Ayşe, Fatma, Hakan, Volkan… Bu isim belirli bir süre aynı kaldığı gibi, değişkenlik de gösterebilir. Bir arkadaş gidip yerine yenisi de gelebilir. Bu arkadaş bir oyuncak bebek ya da araba da olabilir. Çocuğunuzun hayali bir arkadaş edinmiş olması hasta olduğu anlamına gelmez. Psikologlarca yapılan araştırmalara göre, hayali arkadaş edinen çocuğunuzun davranışlarını aşağıda belirtilen bilgiler ışığında siz de inceleyebilirsiniz.
Çocuğunuzun Hayali Arkadaş Edinme Sebebi Ne Olabilir?
Hemen hemen bütün çocuklarda görülen bu durum, çocuğunuzun gelişiminde bir aşamadır. Çocuğunuzun hayali arkadaş yaratmasının iki nedeni olabilir. Birinci neden gelişim süreci, ikinci neden ise patolojik bir durumun göstergesidir.
Bu iki durumu birbirinden ayırt edebilmek için, şu kriterlere dikkat etmelisiniz.
– Çocuğunuz sosyal gelişiminin bir parçası olarak hayali arkadaş yaratmışsa, içine kapanık olma durumu yoksa, bu arkadaşı dışında da arkadaşlık ilişkisi kurabiliyorsa, endişe etmemelisiniz.
– Çocuğunuz sadece hayali arkadaşı ile vakit geçiriyorsa, bu durum ilkokula başlayana kadar devam ettiyse, arkadaşlığının nedeni patolojik olabilir. Bu durumda bir çocuk psikologu ya da pedagog’tan yardım alabilirsiniz.
Çocuğunuz Hayali Arkadaşı İle Oynarken Size Önemli Mesajlar Verir!
Çocuğunuz hayali arkadaşı ile oynarken günlük hayatta ilişkide bulunduğu anne, baba, anneanne,dede, öğretmen gibi rollere bürünür. Çocuk kendisine nasıl davranılıyorsa, hayali arkadaşında da o şekilde davranır. Ona bağırabilir, onu sevebilir, ona yardım edebilir, ondan yardım isteyebilir. Oyun oynarken büründükleri kişilikleri canlandırırken hoşlarına giden yada gitmeyen davranışları model alırlar. Çocuğunuz hayali arkadaşının öğretmeni olmayı seçmişse, öğretmenin hoşuna giden-gitmeyen yönlerini oyununda gösterdiği davranışlarla sergileyecektir. Bu durum çocuğunuzun size tam olarak anlatamadığı durumları tespit etmenize yardımcı olacaktır.
Anne-Baba’nın boşanması, okul-ev değişikliği, ailede yaşanan kayıplar, kardeşinin doğumu, kreşe başlama gibi, çocuğun hayatında önemli davranış değişikliklerine sebep olabilecek dönemlerde hayali arkadaşlarıyla yaptığı paylaşımlar, oyunlar bu dönemleri daha rahat atlatabilmelerini sağlar.
Hayali Arkadaş Edinen Çocuğunuza Nasıl Davranmalısınız?
– Onunla oynamasını engellemeye çalışmayın.
– Size arkadaşından bahsettiğinde sakince, fazla yorum yapmadan onu dinleyin.
– Oyunlarına dahil olmamaya çalışın. Ama çocuğunuz birlikte oynamayı teklif ederse, liderliği çocuğunuza bırakacak şekilde oyuna dahi olabilirsiniz.
– Hayali arkadaş çocuğunuzun özgüven gelişimine katkı sağlar. Güç, otorite, ilişki kurma gibi kavramları öğrenen çocuğunuzun arkadaşı sayesinde kendini ifade etme, rol yapma, karar verme gibi yetenekleri de gelişmiş olur.
Hayali Arkadaş Edinen Çocuğunuza Ne Zaman Müdahale Edebilirsiniz?
– Çocuğunuz normal arkadaşlarından çok daha fazla sıklıkta hayali arkadaşı ile oynuyorsa,
– Sosyal yaşamdan uzaklaşmaya başladıysa,
– 5 yaşını geçmesine rağmen arkadaşlığı devam ediyorsa bir uzmandan yardım almanız faydalı olacaktır.
Çocuğunuzun gelişiminin bir parçası olan bu durumu bilinçli bir şekilde gözlemlerseniz, çocuğunuzun verdiği mesajları değerlendirme onu daha iyi tanıma fırsatı bulabilirsiniz. Bu arkadaşlık olumsuz mesajlar bile veriyor olsa çocuğunuzun psikolojik gelişimi için erken tedbir alma fırsatını yakalamış olursunuz. Bunun için hayali arkadaştan korkmayın, bırakın çocuğunuz onunla oynasın.
Kaynakça:
hthayat.haberturk.com
Yazar:Eda Şahan