Kardeş kıskançlığının en temelde yatan nedeni, büyük kardeşin en değerli varlıkları olan anne ve babasını, kendinden küçük başka bir kardeşiyle paylaşamamasıdır. Küçük kardeş doğana kadar büyük kardeş ev ortamında ilgi ve sevginin odağında olan tek kişidir. Fakat küçük kardeş doğduktan sonra bu ilgi ve sevgi artık iki kardeş arasında paylaştırılmaya başlanır. Bu paylaşım eşit bir dağılım göstermediğinde daha sevimli olan küçük kardeş pasta diliminden daha büyük bir pay alacaktır. Böylelikle büyük kardeş kendini yetersiz hissetmeye başlayacaktır. Bazı anlarda bu yetersizlik duygusu yerini küçük kardeşe öfke, kızgınlık ve nefret olarak geri dönecektir. Bu olumsuz duyguların yaşanma sıklığını, anne- baba tutumlarında görülen değişikliklerin, çocuklar arasındaki yaş farkının derecesi de önemli ölçüde etkileyebilmektedir. Yapılan araştırmalara göre; yaş farkı az olan kardeşler arasındaki kıskançlık, yaş farkı fazla olan kardeşler arasındaki kıskançlıktan daha fazla olduğu görülmüştür.
Kıskançlık, büyük kardeşte görüldüğü gibi küçük kardeşinde zamanla büyük kardeşine tanınan olanaklardan dolayı onu kıskanması şeklinde görülebilir. Genelde cinsiyetleri farklı olan iki kardeşten erkek olanın kıza göre daha esnetilmiş kuralları vardır. Örneğin; erkek eve istediği saatte gelebilir herhangi bir sıkıntı olmazken, kız eve geç geldiğinde evde huzursuzluk ve gergin bir ortam yaşanabilir. Bu yüzden kız çocuk kendisine neden kardeşi gibi davranılmadığından şikâyet eder. Haksızlığa uğramıştır ve ebeveynleri tatmin edici bir açıklama yapamadıkları için ve sadece erkek olduğunu söylediklerinden cinsiyete dayalı bir kıskançlık oluşmaya başlar. Böylece, çocuk kız olduğundan dolayı pişmanlık duymaya hayatı boyunca devam eder.
Çocukların dışarıdan duydukları iki kardeşi kıyaslamaya dayanan söylemler kıskançlığa sebebiyet verebilir. Örneğin, akrabalardan biri küçük kardeşe neden kendisinin saçları da ablasının saçı gibi sarı olmadığını söylediğinde ya da abla kardeşin boylarının hemen hemen birbirine yakın olduğu belirtildiğinde iki kardeş arasında rekabet ortamı doğmuş olur. Lüzumsuz ve bir o kadar da olumsuz etkileri olan bu tip sözler iki kardeşin arasını kızıştırabilir.
Sonuç olarak şunu bilmek gerekir.
Kardeş kıskançlığı doğal ve olması beklenen bir duygudur. Anne-babalar çocuklarına eşit davranıyor, tarafsız oluyor ve sevgi ve ilgiyi hakkaniyetli olarak paylaştırıyorlar ise bu sorunun üstesinden gelebileceklerdir. Aksi taktirde çocuğun kendisini sevilmeye değer hissetmeye olan ihtiyacı çok fazla olacaktır. Bu ihtiyacı çocukların kendi kendilerine tamamlamaya çalışmaları tehlikeli sonuçlar ortaya çıkarabilir. Anne- babaların çocukları üzerinde daha özenli ve dikkatli olmaları en büyük gerekliliklerden biridir.
Yazar:Elİf Orhan