Coğrafik dil hastalığı, dilin üst ve yan kısımlarında lekelerin ya da yamaların göründüğü, genellikle ağrısız bir durumdur.
Düzensiz yamalar, dili bir haritaya benzetir. Bazı durumlarda, coğrafi dil noktaları ağzın diğer bölgelerinde görünebilir. Coğrafik dil hastalığı adına bazı bilgiler; Dilin üzerindeki yamalar, etkilenen alanda papilla veya küçük yumruların bulunmamasından kaynaklanır. Yamalar pürüzsüz ve kırmızıdır. Bazı durumlarda, kenarlar hafifçe yükseltilmiş gibi görünebilir. Coğrafik dil, yaygın bir durum değildir ve orta yaşa yaklaşan yetişkinleri etkileme eğilimi gösterir. Sıklıkla, pürüzsüz yamalar dilin bir bölgesinde iyileşir, sonra başka bir bölgede tekrar görünür.
*Belirtiler
Bir diş hekimi veya doktor durumu keşfedebilir. Coğrafik dil aylarca veya yıllarca fark edilmeyebilir. Genellikle diş hekimi veya doktor rutin bir muayene sırasında durumu keşfeder. Duruma, dilin üst ve yan taraflarında düz, kırmızı ve düzensiz yamalar neden olur. Ek ayırt edici özellikler şunlardır:
*birden fazla alanda yamalar
*beyaz renkte olabilen yükseltilmiş kenarlık
*çeşitli boyutlarda ve şekillerdeki yamalar
*zaman içinde dilin farklı kısımlarında gelişen, iyileşen ve göç eden yamalar
*zaman içinde boyut olarak değişen yamalar
Ek belirtiler hafif bir rahatsızlık veya ağrı içerebilir. Bu genellikle gıdalar veya diğer maddelerle temas sırasında olur. Bazı potansiyel tetikleyiciler şunlardır;
*sigara içmek
*çiğnemelik tütün
*baharatlı veya asidik gıdalar
*sıcak yemek
*diş macunu
*gargara
Dilin başka bir zararsız durumu kötü nefestir. Kötü görünümüne rağmen, coğrafi dil iyi huylu bir durumdur. Bununla ilişkili hastalık veya kanser yoktur. Bazı insanlar rahatsızlık, ağrı ya da bu hisleri hissetmelerine rağmen, sadece baharatlı ya da asidik gıdalarla temas etmenin sonucunda bu durumu yaşarlar. Coğrafik dil, farklı insanların dilleri üzerinde farklı desenler olarak ortaya çıkmaktadır. Bazı durumlarda, coğrafik dil ağrılı ülsere benzeyebilir. Görünüşe rağmen, bu coğrafi dil vakaları rahatsızlığa bile neden olmayabilir.
*Nedenleri
Şu anda coğrafik dilin bilinen bir nedeni yoktur. Araştırmalar devam etmektedir.
Bilim adamları coğrafik dil için iki potansiyel risk faktörü belirlediler. Biri fissürlü dildir, dilde tüm yüzey boyunca yayılması durumudur. Diğer potansiyel risk faktörü genetiktir, çünkü bir nesilden diğerine geçebilmektedir. Kısmen bilinmeyen sebeplerden dolayı, coğrafik dil için bilinen bir önleme yolu yoktur.
*Tedavi Yöntemleri
Coğrafik dil tedavisi olarak anestezik ve gargara önerilmektedir. Tedavi edilmediği takdirde, çoğu coğrafik dil durumu tıbbi müdahale olmaksızın kendi kendine temizlenir. Sahip olduklarını anlamayan insanlar asla tedavi görmeyebilirler ve hiçbir hastalığa yakalanmayabilirler.
Tedavi edildikten sonra bile, coğrafik dilin belirtileri bir süre sonra geri dönebilir. Coğrafik dillere yönelik tedaviler şunlardır:
*anestezik ve gargara
*oral ağrı kesiciler
*ağız suyu
*B vitamini ve çinko takviyeleri
Tedaviler iyi araştırılmamıştır. Coğrafik dil zaten müdahale olmaksızın ortadan kalkma eğiliminde olduğu için, kişiler bu durumun gidişatı üzerinde bir etkisi olup olmadığını anlayamayabilirler. Coğrafik dil ile ilişkili önemli bir komplikasyon yoktur. Yukarıda belirtildiği gibi, coğrafik dilden kaynaklandığı bilinen hiçbir hastalık veya kanser yoktur. Görünüşü nedeniyle, coğrafik dil bazı insanların kaygı veya diğer psikolojik komplikasyonları yaşamalarına neden olabilir. Kaygı, başkalarının olumsuz karar verme korkusundan kaynaklanabilir.
Kişi dilde pürüzsüz, kırmızı lekeler fark ederse, doktor ya da diş hekiminden teşhis almalıdır. Coğrafik dil, ilişkili hiçbir komplikasyon olmaksızın iyi huylu olsa da bazı ciddi durumlar olabilir. Doktor veya diş hekimi coğrafik dil hastalığını teşhis edebilir. Örneğin;
*Şişmiş bezler, ateş veya diğer semptomlar gibi hastalık belirtilerin kontrol edilmesi.
*Işık altında dile bakılması.
*Hassasiyet olup olmadığının kontrol edilmesi.
*Dilin hareket ettirilmesini istemek.
Bazı durumlarda, doktorlar ek testler isteyebilir. Coğrafik dil ile, kişi normal sosyal hayatını yaşayabilir. Dilin ve hafif rahatsızlığın ortaya çıkması çoğu zaman kişinin sahip olabileceği en büyük sorunlardır. Çoğu durumda, yamalar müdahaleye gerek kalmadan netleşir. Kişinin yapması gereken herhangi bir yaşam tarzı değişikliği yoktur, çünkü durumun gelecekte tekrar ortaya çıkmasını engellemeye yardımcı olacak hiçbir şey yoktur. Ancak, asidik veya baharatlı yiyeceklerden kaçınmak gerekmektedir.
Yazar: Osman Uçar