Eğilme durumunda baş dönmesi hissi yaygın bir olaydır. Bazı nedenler tıbbi müdahale gerektirse de, baş dönmesi durumlarının çoğu ciddi değildir. Baş dönmesi günlük aktivitelere müdahale edebilecek kadar sık veya şiddetli ise, kişi bir doktora görünmelidir. Doktor, kişinin hastalığının temel sebebini belirleyip tedavi etmesine yardımcı olabilir. Bazı çalışmalara göre baş dönmesi hissi en sık bildirilen tıbbi şikayetlerden biridir. 60 yaşından sonra giderek yaygınlaşır ve kadınlarda erkeklerden daha yaygındır.
1. Kötü dolaşım
Kişinin kanı beyne yeterince oksijen iletemezse, baş dönmesi yaşayabilir. Dolaşım, kanın vücudun etrafında ne kadar iyi hareket ettiğini ifade eder. Kan oksijeni taşır, bu yüzden kan vücudun her yerinde düzgün bir şekilde dolaşmazsa, beyin yeterince oksijen alamayabilir. Beyinde oksijen eksikse, kafayı yukarı veya aşağı eğmek gibi ani hareketler kişide baş dönmesine neden olabilir. Eğer dolaşım bozukluğu baş dönmesine neden oluyorsa, kişinin doktora başvurması önemlidir. Kalp krizi, anormal kalp atışı, kalp yetmezliği gibi sonuçları doğurabilir. Dolaşım, kalbin vücudun etrafında kanı pompaladığı süreçtir.
2. Düşük kan şekeri
Düşük kan şekeri de beyin hücrelerinin bozulmasına neden olabileceğinden baş dönmesine neden olabilir. Kişi yeterince yemek yemediğinde birkaç saat içinde düşük kan şekeri oluşmaktadır. Diyabetli insanlar, düşük kan şekeri seviyeleri nedeniyle baş dönmesi olayına özellikle eğilimlidir. İnsülin alındıktan hemen sonra ilaçtaki değişiklikler veya eğilmeler de baş dönmesi olasılığını artırabilir.
3. Düşük tansiyon
Kişinin tansiyonu düşük olduğunda, başın pozisyonundaki ani değişiklikler baş dönmesine neden olabilir, özellikle de kişi aniden eğildiğinde veya ayağa kalktığında meydana gelmektedir. Düşük tansiyon genellikle iyi bir sağlık göstergesidir, ancak yine de semptomlara neden olabilir. Bunun nedeni, bir kişinin pozisyon değiştirdiğinde kanın beyne hızlı bir şekilde ulaşması zor olabilir. Düşük tansiyonu olan bir kişi eğildiğinde veya durduğunda, şunlarla karşılaşabilir:
*baş dönmesi
*karanlık noktalar görme
*zayıflık
*karışıklık
*bayılma
4. Dehidrasyon
Dehidrasyon, kişinin vücudunda yeterli sıvı olmadığı zaman ortaya çıkmaktadır.
Aşağıdakiler dehidrasyona neden olabilir:
*sıvı almadan uzun süre geçirilmesi
*yoğun egzersiz
*sıcak havaya maruz kalma
*hastalık
*kusma veya ishal
Kişinin susuz kalmasına neden olan herhangi bir şey, eğildiğinde baş dönmesine neden olabilir. Bunun nedeni, vücutta çok az sıvıya sahip olmanın beynin işlevini zorlaştırması ve baş dönmesine neden olabilmesidir.
5. Panik ataklar
Panik atak, kandaki karbondioksit seviyelerinin azalmasına neden olur. Kandaki karbondioksit eksikliği baş dönmesine neden olabilir.
6. Anemi
Anemi, vücuttaki zengin kırmızı kan hücrelerinin eksikliğidir. Yeterli kırmızı kan hücresi olmaksızın, beyne akan kan yeterli oksijen içermeyebilir ve sık sık baş dönmesine neden olabilir. Anemi belirtileri şunlardır:
*yorgunluk
*nefes darlığı
*soluk cilt
*kalp çarpıntısı
7. İlaç yan etkileri
Baş dönmesi, çeşitli ilaçların ortak bir yan etkisidir. Baş dönmesine neden olabilecek birçok ilaç mevcuttur.
8. Tiroid
Tiroid bezi önemli hormonlar üretir ve kalp de dahil olmak üzere vücudun birçok yönünü etkileyebilir. Tiroid bezleri hormonlardan yeterince üretmediği için, bu da düşük tansiyon ve daha yavaş kalp atışı ile sonuçlanabilir. Bu faktörler, bir kişi eğildiğinde olduğu gibi pozisyon değiştirdiğinde baş dönmesine neden olabilir.
9. İç kulaktaki problemler
İç kulak, kişinin dengesini etkiler. İç kulak problemleri baş dönmesine neden olabilir. Kişinin denge hissi iç kulağın içinde düzenlenir. Kulak enfeksiyonları veya yaralanmalar, bir kişinin ayakta dururken veya eğildiğinde baş dönmesine neden olabilir. Basit enfeksiyonlar yaygın bir nedendir, ancak kişi vertigo olarak adlandırılan bir iç kulak problemine de sahip olabilir. Vertigo, kulağın bir kısmından kalsiyum partikülünün yerinden çıkıp kulağın başka bir kısmına hareket etmesinde ortaya çıkar. Bu, baş dönmesine neden olmaktadır.
10. Meniere hastalığı
Meniere hastalığı, uzun süreli şiddetli baş dönmesi ile ilişkilidir. Baş dönmesi, ayakta dururken, eğildiğinde veya başka bir sebepten dolayı meydana gelebilir.
Meniere hastalığı olan bir kişi aynı zamanda;
*kulaklarda basınç
*kulaklarda çınlama
*işitme kaybı yaşayacaktır.
Ara sıra baş dönmesine neden olabilecek diğer alt durumlar şunlardır:
*migren
*parkinson hastalığı
*lime hastalığı
*depresyon
*kaygı
*bunama
Eğilme sırasında geçici baş dönmesi yaşayan kişilerin çoğu için tıbbi müdahale gerekmez. Bu gibi durumlarda sıkıştırma çorapları ile baş dönmesini azaltmak mümkündür.
Fakat, aşağıdaki durumlarda doktora görünmelidir;
*sık ve tekrarlayan baş dönmesi
*şiddetli ağrı
*Aşırı halsizlik
Günümüz toplumunda yaşam şartları gereği sürekli strese ve diğer psikolojik olumsuzluklara maruz kalınması nedeniyle de baş ağrısı ve baş dönmesi her yaş kişilerde sıklıkla görülmektedir.
Yazar: Osman Uçar