Yaz aylarının sevilen meyvesi erik hazımsızlıktan kurtarma, grip gibi enfeksiyonlardan koruma, kilo kaybına yardımcı olma ve kaygı ile ilgili sorunları giderme gibi birçok özelliğe sahiptir. Bu meyvenin antioksidan gücü osteoporoz, maküler dejenerasyon, kanser, diyabet ve obezitenin önlenmesine ve yönetilmesine yardımcı olur. Bunların dışında erik bilişsel gücü geliştirir, bağışıklığı arttırır, hücresel sağlığı iyileştirir, elektrolit dengesini korur, sinir sistemini sağlıklı tutar, cildi ve saçı güzelleştirir. Kolesterol seviyelerini azaltarak kalp sağlığını da koruyan erik yeşil, kırmızı, bordo renklere sahip olabilir.
Erik Nasıl Bir Meyvedir?
Şeftali, kayısı ve nektarinin de dahil olduğu Rosaceae familyasından Prunus cinsine ait sulu ve lezzetli bir meyve olan erik 2000’den fazla çeşide, çeşitli renklere ve şekillere sahiptir. Yeşil erikler kiraz büyüklüğünde ya da biraz daha iri, olgunlaşmamış meyvelerdir. Erik batı Asya kökenlidirler. Yeşil erikler olgun mor eriklerden daha sert bir dokuya ve ekşi bir tada sahiptir.
Erikler genel olarak üç gruba ayrılır: Avrupa-Asya eriği (Prunus domestica), Japon eriği (Prunus salicina) ve Damson eriği (Prunus insititia). Çin, eriklerin önde gelen yetiştiricisidir, bunu Amerika Birleşik Devletleri, Sırbistan ve Romanya takip etmektedir. ABD’de en çok erik üretimi Kaliforniya’da gerçekleştirilir. Genellikle taze iken tüketilebilen erik kurutularak (kuru erik) ya da konserve yapılarak da değerlendirilebilir. Yaprağını döken erik ağaçları yaklaşık 10–15 metre yüksekliğe kadar büyür ve köken aldığı ülkeye göre farklı özelliklere sahip meyveler taşır. Meyve dış kabuklarının renkleri sarı-krem renginden koyu kırmızıya, mor veya siyaha kadar önemli ölçüde değişebilir.
Eriğin Besin Değeri
Erikler çeşitli sağlıklı bileşenler, vitaminler (A,C,K,E,B1, B2,B6 ) ve mineraller (potasyum, florür, fosfor, bakır, magnezyum, demir, kalsiyum, selenyum, çinko )içerir. Diyet posası da sağlayan eriğin kalorisi düşüktür. Erikler aynı zamanda kateşinler, kersetin, antosiyaninler ve klorojenik asitler gibi çeşitli bileşiklerle yüklüdür.
Eriğin Sağlıkla İlgili Faydaları
Etkileyici faydalar sunan erik çok çeşitli fenoller ve flavonoidler ile doludur. Eriğin aşağıdaki faydalarını okuyanlar daha çok yemek isteyecektir.
1. Antioksidan özellikler taşır: Erik meyveleri C vitamini ve lutein, kriptoksantin, zeaksantin, neoklorojenik ve klorojenik asit gibi bitkisel besin ögeleri içerir. Bu bileşenler süperoksit anyon radikalleri adı verilen oksijen radikallerinin neden olduğu hasarı önlemede yardımcı olan etkili antioksidan özelliklere sahiptir.
2. Kanserli hücrelerle savaşır: Eriklerin bazı çeşitlerinde kabuktaki kırmızımsı mavi renkler serbest radikallerle de savaşan bir pigment olan antosiyaninler yüzündendir. Düzenli olarak organik erik tüketerek meme ve karaciğer kanseri de dahil olmak üzere çeşitli kanser türlerinin başlangıcı önlenebilir.
3. Diyabeti kontrol eder: Erikler anti-hiperglisemik etki gösterir ve diyabetle mücadelede yardımcı olur. Japonya’daki Wakayama Tıp Üniversitesi’nde bir ekip tarafından yapılan bir araştırma erik ekstrelerinin tüketiminin vücuttaki kan şekeri ve trigliserit düzeylerinin 
azaltılmasında yardımcı olduğunu göstermiştir. Eriklerde bulunan flavonoidler insülin direncine karşı koruyucu etki gösterir ve vücuttaki insülin duyarlılığını arttırmaya yardımcı olur.
4. Kilo kaybını kolaylaştırır: Bir porsiyon taze erik yiyerek metabolizma hızlandırılabilir. Erik vücuttaki toksinlerin atılmasına yardımcı olan yeterli miktarda posa sağlar. Obezlerin taze erik tüketmesi şiddetle tavsiye edilir. Beslenme uzmanları tatlı ve ekşi meyveler metabolik sendroma katkıda bulunan faktörlerin üstesinden gelmek için gerekli olan besleyici özelliklerle dolu olduğunu ileri sürmektedir. Eriklerde bulunan posanın obez veya fazla kilolu bireylerde tokluk seviyelerini kontrol ettiği bilinmektedir.
5. Obeziteyi azaltır: Erik extraktları şişmanlığı ve şişmanlıkla ilişkili diğer komplikasyonları azaltmak için değerlidir. Erik gibi meyvelerin tüketiminin biyoaktif bileşiklerin varlığından dolayı metabolik sendromla mücadelede yardımcı olduğunu gösterilmiştir. Antosiyaninler, klorojenik asitler, kuersetin ve kateşinler gibi flavonoidler ve fenolik bileşenler yağ hücreleri de dahil olmak üzere hücreler üzerinde anti-obezite ve anti-enflamatuar etkiler gösterir. Ayrıca kolesterol bozuklukları, diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar gibi obezite ile ilgili sorunların önlenmesine de yardımcı olur.
6. Osteoporozu önler: Çeşitli çalışmalara göre erik tüketmek kemik sağlığını iyileştirir. Erikler kemik yoğunluğunu ve kemik sağlığını korumak için önemli bir mineral olan bor içerir. Kurutulmuş erik tüketimi sağlıklı kemiklerin korunmasına yardımcı olan anabolik ve anti-resorptif eylemler uygular. Meyve ayrıca kemik kaybını tersine çeviren flavonoidler ve fenolik bileşikler bakımından da zengindir.
7. Sindirime yardımcıdır: Çok fazla yeşil, taze erik yemek günlük posa alımını artırır. Yeşil erikler gibi taze meyvelerde yüksek miktarlarda çözünür posa (lif) bulunur. Bu tip lifler 
bağırsaklardaki suyu çekerek yavaş hareket eden bir jel oluşturur. Erikte bulunan sorbitol ve isatin müshil bir etkiye sahiptir, kabızlığı önler, bağırsaklardaki sıvıların salgılanmasını, atıkların kolondan etkin bir şekilde boşaltılmasını teşvik eder. Yapılan bir araştırmaya göre kurutulmuş erik, kabızlık gibi sindirim bozukluklarının tedavisinde etkilidir.
8. Elektrolit dengesi sağlar: Erikte bulunan yüksek potasyumun vücuttaki hücre ve dokuların işleyişinde etkili olduğu söylenir. Erik kas kasılmasını düzenlemek, vücutta elektrolit dengesini sağlamak için de gereklidir.
9. Bilişi (kavramayı) geliştirir: Araştırmalar eriklerden elde edilen meyve suyunda bulunan flavonoidlerin yaşa bağlı bilişsel bozulmaya karşı koruma sağlamada etkili olduğunu göstermiştir. Eriklerde bulunan faydalı besin maddeleri öğrenme ve hafıza fonksiyonlarını geliştirmek için nörolojik alanlarda iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur. Düzenli erik tüketimi aynı zamanda yaşa bağlı nörodejeneratif bozuklukların önlenmesinde de yardımcıdır.
10. Anksiyeteyi ortadan kaldırır: Gerçekten inanılmaz ama psikolojik sağlığı korumak için de erik tüketilmelidir. Beslenme uzmanları ruh sağlığına zarar veren anksiyete ve stresi hafifletmek için diyete erik eklenmesini önermektedir. Düzenli erik tüketimi kaygıyı azaltmada yardımcıdır. Çalışmalar eriklerde bulunan kimyasal bileşiklerin anksiyete ile ilgili davranışları ve oksidatif stresin neden olduğu hasarı iyileştirmeye destek olduğuna dair kanıtlar sağlanmıştır.
11. Sinir sistemini korur: Erik yemek sinir sinyallerinin iletilmesine yardımcı olan ve sinir sisteminin düzgün işleyişe yardımcı olan B6 vitamini içerir. Erikteki bileşenler beynin normal büyümesine ve ruh halini etkileyen hormonların oluşmasına da yardımcıdır. İçinde bulunan bir amino asit olan triptofan, uyku, iştah ve konsantrasyonun iyileştirilmesinde önemli bir rol oynayan bir nörotransmiter olan serotonin üretimine yardım eder.
12. Kalp sağlığını korur: Eriği günlük diyete dahil etmek, vücudun kan akışını artırır, bu da hiç şüphesiz kardiyovasküler sağlık için faydalıdır. Meyve düzenli olarak tüketildiğinde içinde bulunan besinler sonuçta atardamarlarda yeterli kan akışına yol açar. Bu şekilde, ateroskleroz ve kalp krizi gibi çeşitli kalp rahatsızlıklarından uzak durulabilir. Antioksidan içermesi nedeniyle erik tüketimi kalp de dahil olmak üzere vücudun çeşitli organlarındaki oksidatif stres önlemeye yardım eder.
13. Bağışıklık artırır: Yüksek miktarda C vitamini içeren erik vücudun bağışıklığının 
güçlenmesini sağlar. Bu vitamin vücudun enfeksiyonlara ve iltihaplara karşı direncini arttırır. Araştırmalar eriklerin vücutta nitrik oksit üretimini teşvik eden, tümör hücrelerinin metastazını engelleyen ve çeşitli hastalıkların önlenmesinde değerli olan immün sistemi uyarıcı bileşenlere sahip olduğunu göstermiştir.
14. Kolesterol seviyesini düzenler: Kurutulmuş erik hiperkolesterolemi ve hiperlipidemiyi önler. Erikte bol miktarda kolesterol seviyelerini düşürmeye ve karaciğerde kolesterol üretimini engellemeye yardımcı olan çözünür lif bulunur. Çözünen lif kolesterol kullanılarak üretilen safrayı emer. Böylece safra, meyvede çözünen lif tarafından ıslatıldığında karaciğer, vücutta depolanan kolesterolü kullanır ve böylece kolesterol seviyelerini düşürür. Erik meyvesindeki posa LDL veya kötü kolesterolü azaltarak, HDL veya iyi kolesterol seviyelerini yükseltmeye yardımcı olarak kalbi koruyucu etki yapar.
15. Hücresel sağlığı destekler: Günlük olarak erik tüketilerek hücresel sağlık korunabilir. Erikte kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna yardımcı olan ve sağlıklı dolaşımı kolaylaştıran demir ve bakır gibi temel mineraller bulunur. Eriklerdeki bakır bir antioksidan görevi görür, sinir sağlığı ve kollajen oluşumu için gereklidir. Erikler ayrıca kan hücrelerinin üretimi için gerekli olan demir içerir, vücudun demiri emme kabiliyetini artırır.
16. Cildi gençleştirir: Kusursuz ve bebek yumuşaklığında bir cilde sahip olmayı isteyenler bol miktarda vitamin ve mineral içeren eriği tercih etmelidir. Erik tüketimi cildi sıkılaştırır, kırışıklıkları azaltır ve cilt dokusunu temizler. Düzenli olarak erik tüketilmesi, cildi gençleştirir, kolajen ve elastikiyeti teşvik eder. Daha genç görünen bir cilt için erik suyu içilebilir. Erik bu etkilerinden başka cildin daha hızlı iyileşmesine ve hasar görmüş cildin yenisiyle değişmesine de yardımcı olur. Bir başka faydası ciltteki koyu renkli lekeleri, çilleri azaltmasıdır. Cildi beslemek için tek porsiyon taze erik diyete eklenmelidir.
17. Saç dökülmesini önler: Erik çalışması azalmış olan adrenal bezleri hızlandırarak 
saçların dökülmesini önler. Kan dolaşımını destekleyen yüksek miktarda demir içeren erik bu özelliği nedeniyle saçların büyümesini kolaylaştırır. Daha kalın, daha güçlü ve daha parlak saçlara sahip olmak isteyenler erik yemelidir.
18. Grip belirtileri hafifletir: Erik yemek bağışıklığı artırarak soğuk algınlığı ve gripten korur. Japon erikleri influenza A virüsünün neden olduğu enfeksiyona karşı etkilidir. Erik veya erik suyu çok sayıda lektin molekülü içerdiği için tüketildiğinde İnfluenza virüsü ile savaşabilir. Viral alerji ve hastalıkların başlangıcından korunmak için Japonya’da yaygın olarak erik tüketilmektedir.
19. Hamilelikte faydalıdır: Beslenme uzmanları hamilelik sırasında haftada en az 2 – 3 porsiyon organik erik tüketilmesini önermektedir. İçeriğindeki vitamin ve mineral bolluğu nedeniyle erik hamilelikte faydalıdır. Bu yararlı bileşenler görme, kemik ve dokuların gelişimi, annenin ve büyüyen bebeğin hücresel sağlığı için hayati öneme sahiptir. Posa içeriği kabızlığı önlemeye yardımcı olur ve sindirimi iyileştirir. Meyvenin düzenli tüketimi fetüsün sağlıklı gelişimini sağlar ve konjenital (doğuştan gelen) hastalıklarla ilişkili riskleri hafifletir. 
Antioksidan bakımından zengin olan erik, hamilelik sırasında bağışıklığı artırır ve çeşitli enfeksiyonları önler. Diyete eriğin dahil edilmesi çeşitli enfeksiyonlarla mücadelede yardımcı olur ve genel sağlığı korur. Yüksek miktarda şeker içerebildiğinden piyasada bulunan erik sularının seçimi konusunda dikkatli olunmalıdır.
Not: Hamile kadınların fetüsü yan etkilerden korumak için profesyonel yardım almadan diyete herhangi bir gıda maddesi dahil etmemesi önerilir.
20. Maküler dejenerasyonu önler: Eriklerde bol miktarda A vitamini ve beta karoten bulunur. Makula dejenerasyonu (sarı nokta hastalığı) gibi yaşa bağlı hastalıkların tedavisi konusunda oldukça faydalıdır. Gözler hassas organlardır. Diyete mutlaka erik dahil edilmelidir.
Meyveler İyi Yıkanmalıdır
Pestisitleri, kir veya bulaşan diğer maddeleri vücuda almamak için taze erikler tüketilmeden önce iyice yıkanmalıdır çünkü bu maddelerin her biri mideyi tahriş eder, rahatsızlık hissedilmesine neden olur. Taze meyveleri temizlemek için temiz su kullanılmalı, akan suyun altında yıkanmalıdır. Erikleri sabunla yıkamak meyvenin kabuğunda kalıntı bırakabilir dolayısıyla sabunlu kalıntıların yutulması karın ağrısına neden olabilir.
Uyarı: Genel olarak eğer sağlıklıysanız taze erik midenizi rahatsız etmemelidir. Erik ekşi yiyeceklere karşı hassas olan kişilerde mide rahatsızlığına neden olabilir. Yeşil erik yemek midede ekşimeye sebep oluyorsa bunun altında yatan alerjik bir sorun olabilir. Yeşil erik karın ağrısına sebep oluyorsa sorunları ekarte etmek için uygun bir doktorla konuşulmalıdır.
Kaynakça:
https://yemek.com
https://www.organicfacts.net
https://www.naturalfoodseries.com
Yazar: Müşerref Özdaş