Halk arasında yetiştiği yöreye göre İdris ağacı, Yaban Kirazı, Taş Kirazı, Melem, Endez olarak da bilinen mahlep ağacı, gülgiller familyasından olup boyu 10 metreye kadar uzayabilen, çiçekleri beyaz meyvelerinin olgunlaşmış hali siyah, tadı acımsı ve ekşi olan bir meyvedir. Mart ayında çiçek açar, nisanda yapraklanır ve haziranda da meyve vermeye başlar.
Ülkemizde birçok bölgede, sulama, gübre ve ilaca ihtiyaç duymadan kendiliğinden yetişen Osmanlı döneminde de oldukça sık kullanılan, fakat günümüzde eskisi kadar önem verilemeyen mahlep ağacı hem ağacı hem de meyvesi faydalı değerli bir ağaçtır. Günümüzde daha çok mahlep ağacına kiraz ve vişne aşılanmaktadır.
Kullanım Alanları:
- Bugün ilaç, kozmetik, gıda, içki, boya, mobilya sanayi mahlep ağacından ve meyvesinden faydalanmaktadır.
- Kabuklarındaki kumarin denen madde yüzünden hoş bir aromatik koku yayan mahlep ağacı, pipo yapımında da kullanılır. Ayrıca mobilya ve oymacılık işi yapanlarda dayanıklılığı yüzünden bu ağacı tercih ederler.
- Mahlebin tohumundan damıtılarak elde edilen yağ suya dayanıklı olması sebebiyle boya sanayide ve gemi boyalarında ve verniğinde tercih edilir.
- Türkiye’ye özgü mahlepden yapılan şaraplarda dünyada önemli bir yer tutmaktadır.
- Mahlebin tohumlarının içinde aspirinin ana maddesi olan salisik asit vardır bu yüzden ilaç sektöründe de ağrı kesici ve antibiyotik üretiminde tercih edilir.
- Mahlebin tohumlarının öğütülmesiyle elde edilen mahlep tozu da pastanelerde ve evlerde mutfaklarımızdaki hamur ve tatlıların vazgeçilmezlerindendir.
Yazar:Sultan Yıldırım