Yürüyen pnömoni, yatak istirahati veya hastaneye yatış gerektirecek kadar ciddi olmayan pnömoni için kullanılan resmi olmayan bir terimdir. Sinsi, yavaş seyirli bir hastalıktır. Tipik bir pnömoniye göre daha masumdur. Herhangi bir kişi yürüyen pnömoniye yakalanabilir ve bunu bile bilmiyor olabilir. Bu yüzden “walking” ya da “yürüyen” pnömoni adı verilmiştir. Genellikle hafif ateş, halsizlik, baş ağrısı, kas ağrısı, ışığa karşı hassasiyet dönemini kuru ve şiddetli, 3 ya da 
4 haftaya kadar devam edebilen inatçı bir öksürük görülmektedir. Tabloya çoğunlukla konjonktivit, farenjit, ototis media, servikal lenfadenopati gibi bazı sorunlar eşlik eder.
İnsanlar baş ağrısı, burun akıntısı, öksürük ve boğaz ağrısı gibi soğuk algınlığı belirtileri olduğunda, birkaç gün içinde yenebileceğini düşünerek muhtemelen biraz yavaşlar. Atipik pnömoni Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl yaklaşık 2 milyon kişide görülmektedir. Yaklaşık 1 milyon kişiyi hastaneye yatıran ve her yıl 50.000 ölüme neden olan normal pnömoniden daha az ciddi olma eğilimindedir. İşte kişiler bu tür zatürreye sahip olduğundan habersiz, etrafta dolaştığı için hastalığın adına “walking” ya da yürüyen pnömoni denir fakat yürüyen pnömoni kişiyi hala kötü hissettirebilir ve son derece bulaşıcıdır.
Soğuk Algınlığı Gibi Hissedebilir
Yürüyen pnömonide soğuk algınlığı var gibi hissedilebilir. Belirtiler genellikle o kadar hafiftir ki, işten veya okuldan uzak kalmayı bile gerektirmez, bu yüzden hasta olan kişiler etrafta dolaşabilir. Hastalar muhtemelen hafif belirtiler için doktora gitmeyecektir. Bir doktor gidilse de kişi bir göğüs röntgenine ihtiyaç duyacak kadar hasta görünmeyebilir. Yürüyen pnömoni genellikle diğer pnömoni türlerinden daha yavaş ortaya çıkan, daha hafif belirtiler üreten bir bakteri türünden kaynaklanır. Yürüyen pnömoni denilen bu hafif pnömoni vakasına doktorlar “atipik zatürree” diyebilir çünkü daha ciddi vakalar gibi değildir. Sorumlusu genellikle akciğer enfeksiyonudur. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok şey buna neden olabilir:
*Bakteriler
*Virüsler
*Mantarlar
*Kimyasallar
*Solunan gıdalar
Bu rahatsızlığı olan biri muhtemelen evde veya hastanede yatmak zorunda kalmayacaktır. Kişi tıpkı soğuk algınlığında olduğu gibi işe gidip günlük rutinini devam ettirecek kadar iyi hissedebilir.
Kimler Yakalanabilir?
Atipik pnömoniye herkes yakalanabilir. Mikoplazmadan kaynaklanan atipik pnömoni en sık çocuklarda, askeri personelde ve 40 yaşın altındaki yetişkinlerde görülür. Kalabalık yerlerde (okullar, yurtlar, askeri kışlalar ve bakım evleri gibi) yaşayan ve çalışan kişilerin buna maruz kalma olasılığı daha yüksektir. Hastalık genellikle okula giden küçük çocuklar tarafından eve getirilir. Enfekte çocukların aile üyelerinde genel olarak iki veya üç hafta sonra belirtiler başlar. Bu tür pnömoni bir antibiyotik ile tedavi edilebilir. Yaz sonu ve sonbahar, atipik zatürree geçirilmesi için yılın en uygun zamanlarıdır ancak enfeksiyonlar yıl boyunca meydana gelebilir.
Normal Bir Pnömoniden Farkı Nedir?
Pnömoni genellikle daha ciddi bir akciğer enfeksiyonudur, bakteri veya virüslerden (veya 
nadiren mantarlardan) kaynaklanabilir. Nedeni ne olursa olsun, enfeksiyon akciğerlerdeki hava keselerinin mukus, irin ve diğer sıvılarla dolmasına neden olur. Bu, oksijenin kana ulaşmasını zorlaştırır. Bakteriyel pnömoni ve viral pnömoni belirtileri tam olarak aynı olmasa da her ikisi de nefes darlığına, nefes almada zorluğa ve normalden daha yorgun hissetmeye neden olmaktadır.
Nasıl Bulaşır?
Atipik pnömoni bulaşıcıdır ama yavaş yayılır (hapşırma veya öksürme yoluyla) ve genellikle bakteri veya virüslerden kaynaklanır. Enfeksiyon genellikle Mycoplasma pneumoniae adı verilen bir bakteriden kaynaklanır. Enfeksiyon, hastalığı kapmış bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında bakteri veya virüsle kontamine olmuş havadaki su damlacıklarının solunmasından kaynaklanır. Bu bakteri ve virüsler daha sonra buruna, boğaza, nefes borusuna ve akciğerlere bulaşır. Enfeksiyon okullar ve yurtları gibi kalabalık ortamlarda kolayca yayılır, bu nedenle en sık çocuklar ve genç yetişkinlerde gelişir. Belirtiler genellikle maruz kaldıktan sonraki iki hafta içinde hissedilir ancak bakterilerin kuluçka süresi bir ay kadar sürebilir ve bu dönemde kişiler hastalığı çevresindekilere bulaştırabilir. Araştırmacılar, yürüyen pnömoni bulaşması için enfekte bir kişiyle çok yakın temas olması gerektirdiğini düşünmektedir. Yine de, dört ila sekiz yılda bir geniş çaplı salgınlar görülebilir.
Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler genellikle mikoplazmaya maruz kalındıktan 15 ila 25 gün sonra başlar ve iki ila dört gün içinde yavaş yavaş kötüleşir. Aşağıdaki belirtiler varsa kişide atipik pnömoni olabilir:
*Derin nefes alındığında göğüs ağrısı
*Şiddetli spazmlarla gelebilecek, kuru, kalıcı, şiddetli öksürük
*Ateş ve titreme gibi grip benzeri semptomlar
*Artmış mukus
*Yorgunluk
*Boğaz ağrısı
*Baş ağrısı
*Diğer belirtiler kaybolduktan sonra devam edebilen halsizlik
Atipik (yürüyen) pnömonisi olan bazı kişilerde kulak enfeksiyonu, anemi veya deri döküntüsü olabilir.
Teşhisi
Doktorlar rahatsızlıklar hisseden bir kişiye tanı koymadan önce şikâyetlerini soracak ve fiziksel muayene yapacaktır. Hastalar var olan belirtiler ve süresi hakkında bilgi vermelidir. Doktor ayrıca hastanın nerede çalıştığını, evde veya işyerinde başka birinin hasta olup olmadığını sorabilir, göğsünü bir stetoskop ile dinleyebilir. Atipik pnömoni, akciğerde enfeksiyon alanını gösterecek olan bir göğüs röntgeni ile doğrulanabilir. Mikoplazma enfeksiyonunu tanımlayabilen bir kan testi vardır. Bir başka kan testi ile soğuk aglütininler denilen bağışıklıkla ilgili bazı maddelerde artış bulunabilir. Bu test, kişinin yürüyen pnömoni olduğunu doğrulamaz ancak önerebilir.
Yürüyen Pnömoni ve Normal Pnömoni Nasıl Tedavi Edilir?
Yürüyen pnömoni için bazı doktorlar belirtileri değerlendirdikten sonra bir antibiyotik reçete edebilir fakat bu yaklaşım pek önerilmemektedir. Aşırı antibiyotik kullanımı antibiyotik direncine ve Clostridium difficile salgınına yol açabilir. C. Difficile’nin neden olduğu ishal ve karın ağrısı gibi sorunların tedavisi zordur ve özellikle yaşlı hastalarda ölüme yol açabilir. Atipik pnömoniye ait belirtileri olan hastaların büyük çoğunluğunda üst solunum yolu enfeksiyonu, sinüs enfeksiyonu veya bronşit gibi viral sorunlar vardır. Bu tür hastalıklar zaman, dinlenme ve belirtileri giderici ilaçlarla tedavi edilir. Bol miktarda sıvı içmek ve dinlenmek için zaman ayırmak önemlidir. Belirtiler birkaç günden daha uzun süre devam ederse veya kişinin kronik bir sağlık sorunu varsa (amfizem, astım, diyabet, böbrek hastalığı veya kalp hastalığı gibi), atipik pnömoni olup olmadığını öğrenmek için bir doktoru ziyaret etmelidir.
Normal pnömoni genellikle daha şiddetlidir ve genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Hastalar bazen oksijen, damar içine verilen sıvılar ve solunum tedavilerine ihtiyaç duydukları için hastaneye yatırılır. Hastalık belirtileri gösteren kişiler ne tür bir pnömoniye (zatürreye )sahip olursa olsun iyileşmek için acele etmelidir. Hasta kendini çok zorlamamalı, tekrar tam hızda çalışmaya başlayıncaya kadar birkaç hafta geçmesini beklemelidir. Atipik pnömoniye bir defadan fazla yakalanmak mümkündür. Bağışıklık bir süre devam edebilir ancak ne kadar sürdüğü belirsizdir. Tekrar hastalığa yakalanılırsa, ilk seferden daha hafif olabilir.
Alınabilecek Önlemler
Mikoplazma enfeksiyonları için aşı yoktur, bu yüzden tamamen önlenemez fakat yeniden hastalığa yakalanma şansını azaltmak için yapılabilecek şeyler vardır:
*Egzersiz yapılmalı, dengeli bir beslenme uygulanmalı ve yeterince uyunmalıdır. Bunları yapmak vücudun sağlıklı kalmasına ve enfeksiyona daha iyi direnmesine yardımcı olacaktır.
*Eller sıkça yıkanmalıdır. Mikropların yayılmasını önlemenin en iyi yollarından biri budur.
*Sigara içilmemelidir. Sigara içilmesi akciğerlere zarar vermekte, hasarlı akciğerler daha kolay enfekte olmaktadır.
*Öksürürken veya hapşırırken ağız kolla ya da tek seferlik kullanılan bir mendille kapatılmalı, çevredeki diğer kişilerden de aynısını yapması istenmelidir. Öksürme ve hapşırma, bu enfeksiyonların yayılmasının ana yoludur.
Kaynakça:
https://www.webmd.com
https://www.mayoclinic.org
https://tr.oldmedic.com
Yazar: Müşerref Özdaş