Fiyatlama yöntemleri, genellikle ürünlerin yaşam evreleri doğrultusunda değişir. Piyasaya yeni ürün sunacak işletmelerin ilk karşılaşacakları sorun, ürünü konumlandırmadır. Yeni ürünler evvela konumlandırılmalı, etkili şekilde fiyatlandırılmalıdır.
Yeni ürün sunmada kullanılan fiyatlama yöntemleri;
1-Pazarın Kaymağını Alma: Piyasaya yeni ürün sunan işletmeler, gelir maksimizasyonu için yüksek fiyat belirlerler. Amaçları ise, pazarın fiyata karşı duyarsız kısmını ele geçirmektir.
2-Pazara Nüfuz Etme: Kazançlı küçük pazar bölümlerinde, işletmeler pazara çabuk girmek için düşük fiyat belirlerler. Amaçları, çok sayıda tüketiciyi hızla çekerek pazar payını büyütmektir. Yüksek satış hacmi, maliyet düşürür ve fiyat alt seviyelerde tutulur.
ÜRÜN KARMASINA YÖNELİK FİYATLAMA UYGULAMALARI
Fiyatlama stratejileri, ürün karması içinde değişir. Dolayısıyla, kazanç maksimizasyonu için fiyat belirlemeye çalışılır. Ürün karmasına yönelik fiyatlama, karmadaki her ürünün maliyet, rekabet yoğunluğu ve talep farklılığı nedeniyle çok zordur. Ürün karmasına yönelik bazı fiyatlama uygulamaları;
1-Ürün Dizisi Fİyatlama: Ürün dizisi farklı özelliklerde çeşitli ürünler içerir. Evvela ürün dizisinin toplam kazançlılığı sonra hedefe ulaştırıcı fiyat ve kazanç oranları belirlenir.
2-Aksesuar veya Zorunlu Olmayan Ürünleri Fiyatlama: Mesela; otomobil üreticilerinin otomobil ile birlikte CD çalar aksesuarı. Böyle aksesuarlar içeren ürünler ayrı fiyatlandırılır.
3-Tamamlayıcı Ürünleri Fiyatlama: Mesela; bilgisayar yazılımları. Esas ürün için düşük, tamamlayıcı ürün için yüksek kazanç marjı belirlenir.
4-Yan ürünleri Fiyatlama: İşlenen metaller, petrol türevi, kimyasal ürünler gibi ürünlerin fiyatlamasında uygulanır. Bu yöntemde, ürün stoklama, teslimat gibi maliyetleri kapsayan fiyattan pazar araştırması yapılır. Bu uygulama, ana ürün fiyatını minimize ederek rekabeti kolaylaştırır.
5-Ürün Demeti Fiyatlama: Ürünlerin bir kısmından ürün kombinasyonu oluşturularak indirimli ürün demeti sunulur. Otellerdeki sunum paketleri buna örnektir.
FİYAT
DÜZENLEME
UYGULAMALARI
Müşteri ve durumlarının farklılıklarına göre önceden belirlenmiş fiyat değiştirilir. Fiyat düzenleme stratejilerinden bazıları;
1-Fiyat İndirimleri: Erken ödeme, satın alma miktarı, sezon sonu gibi çeşitli nedenlerle fiyatları değiştirirler. Miktar veya nakit indirimi yapılabilir.
2-Bölümlenmiş Fiyatlama: Müşteri, ürün ve konum farklılıklarını izlemek için yapılan fiyat düzenleme yöntemidir. Ürün veya hizmet için, farklılık gözetmeden birden fazla fiyat belirlenir.
3-Psikolojik Fiyatlama: Fiyat müşteriler için kalitenin göstergesidir. Bu yöntemde fiyatların ekonomik yönü yerine psikolojik yönü esas alınır.
4-Promosyonel Fiyatlama: Fiyatlar geçici süreliğine maliyet altına da olsa düşürülür. Belirli zamanlarda müşteri çoğaltmak için bu yöntem uygulanır.
5-Coğrafik Fiyatlama: İşletmeler çeşitli coğrafi konumlardaki müşterilere yönelik farklı fiyatlar belirlerler. Üreticiler belirledikleri fiyat politikasıyla dağıtımda taşıma maliyetlerine kimin katlanacağını tespit eder.
6-Uluslararası Fiyatlama: Uluslararası pazarlara açılan işletmeler farklı ülkelerde farklı fiyatlar belirlerler. Tüm dünyada geçerli veya ülkeye göre değişen fiyat belirlenebilir. Fiyatlar, ülkelerin ekonomik koşulları, rekabet durumu, kanunlar gibi çeşitli faktörlere göre belirlenir.
Kaynakça:
Anadolu Üniversitesi – Genel İşletme – Haziran 2008
Yazar:Halil İbrahim Arik