Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Gıda İntoleransı Nedir, Gıda Alerjisinden Farklı mıdır?

0 425

Gıda intoleransı, bazı yiyecekleri sindiriminde zorluk ve onlara karşı can sıkıcı fiziksel tepkiler verilmesidir. Genellikle yemek yedikten birkaç saat sonra ortaya çıkan karın ağrısı, şişkinlik gibi belirtiler görülür. Gıda intoleransına sahip olduklarına inanan insanların sayısı son yıllarda önemli ölçüde artmıştır, ancak kaç kişinin gerçekten etkilendiğini bilmek zordur. Birçok kişi, semptomlarının gerçek nedeni başka bir şey olsa da gıda intoleransı olduğunu varsayar.

Gıda İntoleransı Belirtileri

Gıda İntoleransı Nedir, Gıda Alerjisinden Farklı mıdır?Genel olarak, gıda intoleransı olan kişiler aşağıdakileri yaşama eğilimindedir:
*Karın ağrısı, şişkinlik, gaz ve/veya ishal
*Deri döküntüleri ve kaşıntı
Bu belirtiler genellikle yemek yedikten birkaç saat sonra ortaya çıkar. Gıda intoleransı olup olmadığını bilmek zor olabilir çünkü bunlar diğer birçok durum için tipik olan genel belirtilerdir.

Gıda İntoleransını Tespit Edebilen Testler Var mı?

Bazı şirketler gıda intoleransı testleri üretir, ancak bu testler bilimsel kanıtlara dayanmaz ve önerilmez. Bir gıda intoleransını teşhis etmenin en iyi yolu, semptomları ve öğünlerde tüketilen yiyecekleri izlemektir. Şüpheli yiyecekler bir süre kesildikten sonra ne olacağına bakılmalı ve sonra diyete geri alınmalıdır.
Gıda günlüğü: Bir yemek günlüğü tutmaya çalışılmalı ve şunlara dikkat edilmelidir:
*Yiyeceğin ne kadar tüketildiğine
*Bu yiyecekleri tüketildikten sonra hangi belirtilerin görüldüğüne
*Belirtilerin ne zaman ortaya çıktığına
Deneme eliminasyon diyeti: Hangi besinlerin belirtilere neden olabileceğine dair bir fikri olanlar, bunları bir seferde diyetinden çıkarmayı ve bunun etkisini gözlemlemeyi deneyebilir. Şüpheli yiyecekler 2 ila 6 hafta boyunca diyetten çıkarılabilir ve belirtilerin iyileşip Gıda İntoleransı Nedir, Gıda Alerjisinden Farklı mıdır?iyileşmediğine bakılır. Belirtilerin geri dönüp dönmediğini görmek için yiyecekler beslenmeye yeniden eklenir. Belirli bir seviyeye tahammül edilebileceği ve yalnızca bu miktardan daha fazlası tüketilirse belirtilerin görülebileceği anlaşılabilir. Bu deneme yapılırken önerilen tüm günlük besinlerin alındığından emin olmak için bir diyetisyenin fikri alınmalıdır. İntolerans yaşadığı düşünülen bir çocuk ise bir diyetisyen veya doktor tarafından tavsiye edilmediği sürece diyeti asla kısıtlanmamalıdır.

Belirtiler Başka Bir Şeye Ait Olabilir mi?

Devamlı olarak ishal, şişkinlik, karın ağrısı veya deri döküntüleri varsa, ancak sebebinden emin olunamıyorsa bir pratisyen hekime danışılmalıdır. Hekimler yaşanılan rahatsızlıkların nedenini görülen belirtilerden ve kişinin tıbbi geçmişinden yola çıkarak teşhis edebilir. Gerekirse, kan testleri gibi testler istenir.
Benzer belirtilere neden olan diğer durumlar şunlardır:
*İrritabl bağırsak sendromu
*Stres ve anksiyete bozukluğu
*Laktoz intoleransı
*Çölyak hastalığı
*İnflamatuar bağırsak hastalığı
*Gıda alerjisi
Bağırsak hassas bir organdır, halsiz veya hasta hissedildiğinde ya da stres altındayken bağırsak semptomlarının görülmesi yaygındır.

Gıda İntoleransı mı Yoksa Gıda Alerjisi mi?

Gıda intoleransıyla gıda alerjisi aynı gibi görülse de aslında birbirinden farklı iki durumdur. Farkı anlamak için aşağıdakiler dikkate alınmalıdır.
Gıda alerjisi:
*Bağışıklık sistemi (vücudun enfeksiyona karşı savunması) tarafından verilen bir tepkidir. Bağışıklık sistemi yanlışlıkla besinde bulunan proteinleri bir tehdit olarak ele alır.
*Sadece küçük bir miktar yiyecek alındıktan sonra kızarıklık, hırıltı ve kaşıntı gibi alerji semptomlarını tetiklenebilir (bu semptomlar genellikle hızlı şekilde gerçekleşir).
*Genellikle belirli gıdalara karşıdır. Yetişkinlerde yaygın görülen gıda alerjileri balık ve kabuklu deniz ürünleri ve kabuklu yemiş alerjileridir. Çocuklarda yaygın görülen gıda alerjileri ise süt, yumurta, balık, yer fıstığı ve diğer kabuklu yemişlere karşı gerçekleşir.
*Hayatı tehdit edici olabilir.
Gıda intoleransı:
*Bağışıklık sistemiyle ilgili değildir, alerjik reaksiyon yoktur ve asla yaşamı tehdit etmez
*Sorunlu gıdaları yedikten genellikle birkaç saat sonra, yavaş yavaş ortaya çıkan belirtilere neden olur.
*Belirtiler yalnızca önemli miktarda gıda yenirse görülür. Bu yönüyle alerjiden farklıdır.
*Birçok farklı gıdadan kaynaklanabilir.

Gıda İntoleransına Neler Sebep Olur?

Bazı kişilerin hangi sebeple belirli yiyeceklere karşı hassas olduğu çoğunlukla belirsizdir. Süt ürünleri yedikten sonra belirtiler ortaya çıkarsa, laktoz intoleransı olabilir. Bu, vücudun süt, yoğurt ve peynirlerde bulunan doğal bir şeker olan laktozu sindiremediği anlamına gelir. Bir hekim genellikle belirtilere ve tıbbi geçmişe bakarak laktoz intoleransını teşhis edebilir.
Bazı insanlar buğdayı sindirmede zorlanır ve ekmek yedikten sonra şişkinlik, gaz, ishal, hasta hissetme ve mide ağrısı yaşar. Bu durum buğday intoleransı ya da buğday hassasiyeti olarak bilinir. Belirtilere neden olan aşağıda örnekleri verilen bir gıda katkı maddesi, kimyasal veya kirletici de olabilir:
*(MSG monosodyum glutamat)
*Kafein
*Alkol
*Yapay tatlandırıcılar
*Histamin ( mantar, turşu, salamura ve kurutulmuş gıdalarda ve alkollü içeceklerde bulunur)
*Toksinlerin, virüslerin, bakterilerin veya parazitlerin bulaştığı gıdalar
*Yapay gıda renklendiricileri, koruyucular veya lezzet arttırıcılar
Gluten intoleransı
Gıda İntoleransı Nedir, Gıda Alerjisinden Farklı mıdır?Birçok insan, buğday yedikten sonra belirtiler yaşadıkları için, toleranszız olduklarını düşünerek glüteni diyetlerinden çıkarmıştır. Ancak, bu belirtilerin glütene karşı bir toleranssızlıktan mı yoksa buğdaydaki başka bir şeye karşı toleranssızlıktan mı olduğunu yada buğdayla herhangi bir ilgisinin olup olmadığını bilmek zordur. Beslenmeden ekmeği çıkarmakla ilgili daha fazla bilgi edinmek kişilere yardımcı olabilir. Çölyak hastalığı varsa (ki bu bir hoşgörüsüzlük ya da alerji değildir, otoimmün bir durumdur) ekmeği çıkarmak önem taşır ancak çok az insanın diyetlerinden glüteni çıkarması gerekir.

Gıda İntoleransı Nasıl Yönetilir?

Bir kişi hangi yiyeceğe karşı toleranssız olduğundan emin olamıyorsa bunu yönetmesinin tek yolu, yiyeceği bir süreliğine yemeyi bırakması ve ardından belirtilere neden olmadan ne kadar yiyebileceğini izleyerek küçük miktarları yeniden beslenmeye dahil etmesidir. Kaçınılması gereken yiyecek türlerini görmek için yiyecek etiketleri kontrol edilmelidir. Bir çocukta gıda intoleransı olabileceğini düşünülüyorsa, sınırlı bir diyetin büyümesini ve gelişimesini etkileyebileceği bilinmeli, gıdalar diyetten çıkarılmadan önce bir pratisyen hekimle veya diyetisyenle görüşülmelidir. Örneğin inek sütü önemli bir kalsiyum, D vitamini ve protein kaynağıdır.

Bir Uzmanı Ne Zaman Görmek Gerekir?

Bir pratisyen hekim belirtilere neyin sebep olduğu bilinmiyorsa ve daha ileri testlerin yapılması gerekiyorsa gelen hastaları bir uzmana yönlendirebilir. Ayrıca, bir çocuğun sindirim belirtileri (karın ağrısı ve ishal gibi) varsa ve iyi büyümüyorsa, sağlık uzmanı tarafından önerilen hiçbir eliminasyon diyetine cevap vermediyse, bir gıdaya aniden veya şiddetli tepki verdiyse, şüpheli bir gıda alerjisi varsa yine bir uzmana götürülmesi önerilir.

Kaynakça:

https://www.nhs.uk
https://www.medicalnewstoday.com

Yazar: Müşerref Özdaş

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku