Omurgalı canlılarda bir milyon kadar akson korteksin görme, duyma ya da dokunumsal alanlarında bulunan hedef hücrelerin büyük uzantılarından birine vücuttan bilgi gönderebilir. Bu aksonhedef hücre bağlantıları uzamsal düzenlenmiş olup genetik olarak önceden belirlenmiştir. Görmeyle ilgili sistemde bulunan 106 özel moleküler işaretin tüm aksonların doğru hedef hücreleri bulmasını sağlaması olası görünmemektedir. Büyük uzantılarından birine vücuttan bilgi gönderebilirler. Basit bir iki koordinatlı morfogen gradientinin kafi derecede yeterli olduğunu düşünmek de akla yatkın değildir. Pek çok araştırıcı, başlangıçtaki dallanmaların tam olmadığına ve son şeklin dinamik bir şekilde sinirsel rekabet denilen bir olay aracılığıyla belirlendiğine inanırlar.
Pek çok hayvanın sinir sisteminde gerçekte kullanımda olan hücrelerden çok daha fazla hücre meydana gelir. Örneğin, omurgalılarda pek çok hücre içeren benzer gangliyonlar 
hemen hemen her bir omurun yanında gelişir. Kol ve bacakların pek çok kası ve duyu reseptörlerine hizmet veren gangliyonların pek çok hücreye gereksinimleri varken diğer gangliyonlardaki fazla hücreler ölürler. Bu durum, başlangıçtaki gibi tüm segmentlerin oluşumunda gerekli olan gelişim programı için bazı önemli yollarda daha etkili ve daha kolaydır. Daha sonra işlevsiz hücrelerin ölümüne izin verilir.
Yoğun gelişme araştırmalarına konu olan nematotlarda (yuvarlak solucanlar) benzer bir durum kolayca gözlenebilir. Basit sinir sistemleri 12 gangliyon içeren merkezi bir sinir şeritinden oluşmuştur. Her biri gelişme sırasında embriyonik hücrelerin bir yığını olan 12 öncül hücrenin birinden meydana gelir. 12 gangliyonda da hücre bölünmesi şekli aynıdır. Gangliyonların bazılarında (ya da hatta birinde) nöron olacak sinir hücreleri yine de tüm 12 gangliyonda oluşur ve bunların gereksinme duyulmayanları sonra bozulur.
Çoğu hayvanlarda nöron-nöron bağlantıları düzeyinde analog bir olay meydana gelir. Bir hücreden diğerine sinir etkinliğini ulaştırmak için özelleşmiş akson sonlanmaları (bu yapılara sinaps denir) yaşayanlardan çok daha fazla oluşur. Özel bir hedefle bağlantı kuran hücrelerin dış duyusal uyarılara yanıtları engellendiğinde (ya deneysel manipulasyonla ya da hücrelerin yanlış yerde yerleşmesi ya da hasarlı olmasıyla), sinapslar hedef nöronun üzerinden dışarıya çıkacakmış gibi görünür.
Cırcır böceklerinden memelilere kadar değişik hayvanlarda bu rekabeti kaybeden hücrelerin bozulup ortadan kaybolduğu görülür. Bu olay, çok duyarlı bağlantılara hizmet vermektedir. Hücre ölümü sadece sinir sistemiyle sınırlı değildir: Yüksek düzeyde özel programlı hücre aşınımı radiusu (önkol kemiği) ulnadan (dirsek kemiği) ayırır ve insan embriyolarmdaki parmaklar arasındaki deri hücrelerini ortadan kaldırır.
Kaynakça:
https://www.sciencedirect.com
Yazar: Taner Tunç