İnsan vücudunun yaklaşık %17’si proteinden (kemik, kas, deri, tırnaklar ve saçlar) oluşmaktadır. Proteinler hücrelerin yapı taşıdır ve temel yapısı aminoasitlerdir. Protein vücut tarafından üretilmez, bu yüzden dışarıdan besin yoluyla karşılanması gerekir. Yapılan araştırmalar hamilelik süresinde protein ağırlıklı beslenmenin bebeğin zihinsel ve fiziksel olarak gelişiminde büyük rol oynadığı sonucunu çıkarmıştır. Çocukların beslenmesinde proteinin yetersiz olması çocukların fiziksel gelişimlerini yavaşlatan bir etkiye sahiptir. Yeterli protein alınmaması durumunda vücut kendi hücrelerindeki proteini kullanmaya başlar; bu da vücutta kas ve kilo kaybına neden olur. Kan proteini olarak adlandırılan hemoglobin azalır ve kansızlık meydana gelir. Ancak yetişkin bireylerin ihtiyacından fazla protein alması böbreklerin yorulmasına, kalp krizi ve kanser riskini ortaya çıkmasına sebep olmaktadır.
İdeal kilodaki yetişkin bir birey için günlük protein ihtiyacı Dünya Sağlık Örgütü’nün önerisine göre ”Kilo X 0.45 gr.protein”dir.
İdeal kiloda olmayan bireyler için ise kilo vermek isteyen ve kilo almak isteyen bireylere göre protein ihtiyacı değişmektedir. Kilo vermek isteyen ve spor yapan bir birey hem kilo verip hem kas kaybı yaşamak istemiyorsa kilo almak isteyen bir bireye göre daha çok protein almalıdır. Kilo vermek isteyen bir birey için protein ihtiyacı ”Kilo X 2-2,5 gr.”dır.
Spor yaparak kilo almak isteyen bireyler için protein ihtiyacı ise ”Kilo X 1,5-2 gr.”dır. Burada kilo vermek isteyen bireyin kilo almak isteyen bir bireyden daha fazla protein alması garip gibi görünse de kilo almak isteyen bireyin protein ihtiyacını karbonhidrat içeren besinlerle desteklemesi gerekmektedir. Yani daha fazla karbonhidrat daha fazla kilo demektir.
Proteinler makarna, soya fasulyesi, badem, fındık, fıstık gibi bitkisel gıdalardan sağlanabildiği gibi, tavuk eti,hindi eti, balık, dana-sığır eti, yumurta ve süt gibi hayvansal gıdalardan da sağlanabilmektedir.
Yazar:Fehmi Yilmaz