Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Uyku Apnesinin Sağlığa Verebileceği 12 Zarar

0 324

Yeterince uyumanın önemi bilinmektedir fakat obstrüktif uyku apnesi denen durum varsa, 8 saatten fazla bir süre uyunsa da kişiler tazelenmiş Uyku Apnesinin Sağlığa Verebileceği 12 Zararhissederek uyanamaz. Bir kişi yedi ila sekiz saat uyuyor olabilir fakat derin uykuya girmediği için yine de yorgun hissedebilir. Canlanmak ve yenilenmek için herkes derin uykuya gerek duyar. Horlama, kişinin kendisi ve yanında uyuyan kişi için kötü bir gece uykusuna neden olabilir. Horlama obstrüktif uyku apnesi (OUA) olduğu için gerçekleşirse, bu daha büyük bir sorunun işaretidir. Obstrüktif uyku apnesi, boğazın arkasındaki kasların uyku sırasında hava yolunu açık tutamadığı ve solunumda en az 10 saniye süren tekrarlanan duraklamalara neden olduğu bir uyku bozukluğudur. Bu olduğunda, beyin solunum yolunu yeniden açmak için kişiyi kısa bir an için uyandırır ve bir saatte 30 veya daha fazla meydana gelebilen bu tekrarlanan uyku kesintisi modeli, ihtiyaç olan derin ve dinlendirici uykuyu alma yeteneğini sınırlayabilir.
Uyku apnesi yüksek tansiyon, kalp krizi, felç, obezite, diyabet ve hatta glokom gibi bir dizi sağlık sorunuyla bağlantılıdır. Uyku apnesi ve uykusuz kalma durumu yolda bile kişiyi tehlikeye atabilir ancak uyku apnesi tedavi edildiğinde sorunların bazıları hafifleyebilir veya hatta iyileşebilir.
Obstrüktif (tıkayıcı) uyku apnesi varsa karşılaşılabilecek bazı sağlık sorunları şunlardır:

1-Uyku Apnesi Kalp Sağlığına Zarar Verebilir

Uyku apnesi, düzensiz kalp atışı, kalp yetmezliği ve kalp krizi gibi kalp rahatsızlıklarıyla ilişkilendirilmiştir. Uyku apnesinde uyurken nefes alıp verme olayı duraklar ve kalp atış hızı düşer. Vücut kişiyi sizi tekrar nefes alması için uyandırdığında, kalp atışı hızlanır ve kan basıncı yükselir. Uyku apnesi kandaki oksijen seviyelerini düşürür ve hayati organlara giden arzı sınırlar. Kalp de diğer organlar gibi, düzgün çalışması için oksijene ihtiyaç duyar. Oksijen azalması kalbe ve kan damarlarına zarar verebilecek inflamasyona neden olan kimyasalların kandaki seviyelerini de arttırır. Kalp açısından sağlıklı bir beslenme ve düzenli egzersiz yapmak önemli olsa da, uyku apnesinin tedavi edilmesi ve yeterince uyumak da kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

2. Uyku Apnesi İnme Riskini Artırabilir

İnme mi yoksa uyku apnesinin mi önce geldiği belli değildir ancak uzmanlar bir durumun diğerine yol açabileceği konusunda uyarıda bulunmaktadır. Yapılan incelemeler uyku apnesi de dahil uyku ile ilişkili solunum bozukluğunun inme riskini artırdığını ve uykudayken solunum bozukluğunun inme geçiren kişiler arasında yaygın olduğunu ortaya çıkarmıştır. Araştırmacılar ayrıca hem uyku apnesinin hem de felcin obezite, hipertansiyon ve diyabet gibi risk faktörlerini paylaştığını fark etmişlerdir. Uyku apnesi, inme için risk faktörleri olan atriyal fibrilasyon (düzensiz kalp atışı), koroner arter hastalığı, konjestif kalp yetmezliği ve diyabet ile güçlü bir şekilde ilişkilidir.

3-Uyku Apnesi Kilo Almaya Neden OlabilirUyku Apnesinin Sağlığa Verebileceği 12 Zarar

Aşırı kilolu ya da obez olan herkes uyku apnesi olmasa da, obez olan kişilere hastalık teşhisi konma olasılığı daha yüksektir. Uyku apnesi varsa, kilo alma riski de vardır. Kilo alındığında, boyun kısmında yağ birikebilir ve geceleri uyurken nefes almayı engelleyerek uyku apnesinin gerçekleşmesine yol açabilir.
Yeterince uyunamadığı zaman vücut açlığı azaltmaya yardımcı olan iştahı düzenleyen leptin hormonunu yeterince üretemez. Leptin seviyeleri ne kadar düşükse iştahı kontrol etmek ve kilo vermek o kadar zor olur. Diğer taraftan, uyku apnesi vücudun daha fazla ghrelin hormonu (açlık hormonu) salgılamasına neden olabilir. Bu hormondaki artış nedeniyle karbonhidrat ve tatlı yeme isteği artar. Devamlı yorgunluk durumunda tüketilen yiyecekler verimli bir şekilde enerjiye çevrilemeyebilir, bu da kilo alımıyla sonuçlanabilir. Uyku apnesi ayrıca gündüz aşırı uykululuk riskini artırabilir, bu da fiziksel aktivite seviyesini düşürebilir ve kilo alımına neden olabilir. Vücut ağırlığının yüzde 10’unu kaybetmek uyku apnesinin şiddetini azaltabilir veya tamamen ortadan kaldırabilir.

4- Uyku Apnesi Asit Reflüye Neden Olabilir

Uyku apnesinin bu tür mide ekşimesine neden olduğuna dair bir kanıt yoktur fakat birçok insan bunun bir sorun olduğunu söylemektedir. Uyku doktorları, reflüyü tedavi etmenin bazı insanlar için apne semptomlarını iyileştirdiğini ve uyku apnesini tedavi etmenin reflü semptomlarına yardımcı olduğunu söylemektedir.

5-Uyku Apnesi Yüksek Tansiyon Riskini Artırır

Zaten varsa, uyku apnesi durumu daha da kötüleştirebilir. Kişi gece sık sık uyandığında vücudu strese girer. Nefes almanın duraklaması ve oksijen seviyesinin düşmesi durumunda beyin vücuttaki adrenalini artırmak için bir mesaj gönderir, adrenalin kalbin daha fazla pompalamasına ve kan damarlarının daralmasına neden olur. Bu değişiklikler, kalbe ve beyne giden mevcut oksijen miktarını artırma çabasıyla meydana gelir fakat aynı zamanda kan basıncında aralıklı artışlara neden olur. Bu değişiklikler Uyku Apnesinin Sağlığa Verebileceği 12 Zararhipertansiyon riskini artırabilir ve kardiyovasküler sisteme önemli bir baskı uygulayabilir. Uyku apnesi ve yüksek tansiyon varsa uyku apnesinin tedavisi edilmesi gerekir. Uyku apnesinin tedavisi, hipertansiyonun yönetilmesinin önemli bir parçasıdır. Uyku apnesi için yardım alan yüksek tansiyonu olan bazı kişiler tansiyonlarının düzeldiğini göreceklerdir. Doktorlar tansiyon ilaçlarını azaltabilir. Önce doktorla konuşmadan ilaç alımından vazgeçilmemeli veya doz değiştirilmemelidir.

6-Uyku Apnesi Tip 2 Diyabet Riskini Artırır

Uyku apnesi vücudun glikozu düzenleme ve metabolize etme kabiliyetine müdahale ederek insülin direnci ve tip 2 diyabet geliştirme riskini artırabilir. Bunun nedeni uyku apnesinin vücuttaki glikoz regülasyonu için önemli bir süreç olduğu düşünülen derin uykuda geçirilen zamanı sınırlamasıdır. Bunun tersi de geçerlidir. Diyabetli kişilerde uyku apnesi olasılığı artar. Tip 2 diyabetli 10 kişiden 7’si aynı zamanda obstrüktif uyku apnesine sahiptir ve semptomları ne kadar şiddetli olursa kontrolsüz glikoz seviyelerine sahip olma olasılıkları o kadar yüksektir. Obezite, bir kişinin hem uyku apnesi hem de tip 2 diyabet olma riskini yükseltir. Çalışmalar uyku apnesi ile tip 2 diyabet arasında bir neden-sonuç ilişkisi göstermemiş olsa da yeterince uyuyamamak vücudun insülini doğru bir şekilde kullanmasını engelleyebilir, bu da diyabete yol açar.

7-Uyku Apnesi Metabolik Sendrom Riskini Artırır

Dünya diyabet Dergisi’nde (World Journal of Diabetes)Nisan 2018’de yayınlanan uyku apnesi ve metabolik sendrom üzerine yapılan 39 çalışmanın meta analizini içeren araştırma, uyku apnesi ve kalp hastalığı, diyabet, inme ve diğer sağlık sorunları riskinizi artıran bir grup risk faktörünün adı olan metabolik sendrom arasında bir bağlantı göstermektedir.
Bir kişi aşağıdaki risk faktörlerinden üçüne sahip ise metabolik sendromu vardır:
-Yüksek tansiyon
-Anormal kolesterol seviyeleri
-Yüksek kan şekeri
-Mide bölgesinde artan bel ölçüsü veya fazla karın yağı
-Yüksek seviyeli açlık kan şekeri

8- Uyku Apnesi Beyni Etkileyebilir

Uyku apnesi bilişsel işlevler üzerinde olumsuz bir etkide bulunabilir. Uyku apnesinin konsantrasyon ve dikkatin azalması, motor becerilerin bozulması ve hatta zayıf hafıza gibi bilişsel bozukluklarla bağlantılı olduğu bulunmuştur. Örneğin, Mart 2019’da Uluslararası Nöropsikoloji Derneği Dergisi’nde yayınlanan bir çalışma, tedavi edilmemiş uyku apnesi olan kişilerin, uyku bozukluğu olmayanlara göre yaşamlarıyla ilgili belirli ayrıntıları hatırlamakta daha fazla sorun yaşadıklarını ortaya koymuştur. Ayrıca uyku apne de başı da ağrıtabilir. Uyku apnesi beyne giden oksijen seviyesini sınırladığı için kişiler baş ağrısıyla uyanabilirler.

9-Uyku Apnesi Depresyon ve Anksiyete ile Bağlantılıdır

Obstrüktif uyku apnesi, ağırlık, yaş, cinsiyet veya ırk gibi faktörlerden bağımsız olarak majör depresyon ile ilişkilidir. Ocak 2016’da uyku apnesi teşhisi yeni konmuş 284 kişiyi değerlendiren bir çalışmada araştırmacılar, yüzde 15,5’inde kalıcı, hafif depresyon ve yüzde 6’sında majör depresyon olduğunu bulmuştur. Araştırmacılar ayrıca obezite, gündüz aşırı uyku hali, düşük fiziksel aktivite, uykusuzluk, düşük yaşam kalitesi ve uyku ilacı kullanımının depresyonla ilişkili olduğunu bulmuşlardır.
Uyku apnesini tedavi etmek depresyon semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Bir çalışmada, uyku apnesi olduğundan şüphelenilen deneklerin yaklaşık % 73’ünde belirgin depresyon olduğu görülmüştür. 3 ay boyunca sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP) tedavisi gördükten sonra Uyku Apnesinin Sağlığa Verebileceği 12 Zararbu sayı yüzde 4’e düşmüştür. Diğer araştırmalar, CPAP tedavisinin obstrüktif uyku apnesi ve kardiyovasküler hastalığı olan kişilerde depresyon semptomlarını azaltabileceğini bulmuştur.

10-Uyku Apnesi Varsa Glokom Riski Daha Yüksektir

Araştırmalara göre uyku apnesi olan kişilerin, apnesi olmayanlara göre sonunda görme kaybına neden olabilecek bir göz hastalığı olan glokom geliştirme olasılığı daha yüksektir. Uyku apnesinin glokoma nasıl neden olabileceği henüz tam olarak anlaşılmamıştır fakat uyku apnesi ile ilişkili diğer sağlık sorunlarında olduğu gibi, araştırmacılar göz bozukluğunun kanda dolaşan oksijen seviyesinin azalmasından kaynaklanabileceğini varsaymaktadır.

11- Uyku Apnesi Yetişkin Astımına Sebep Olabilir

Bilim, obstrüktif uyku apnesi ile astım arasında bir bağlantı olduğunu kanıtlamamıştır ancak uyku apnesi tedavisi gören kişiler daha az astım nöbeti olduğunu görebilir.

12-Uyku Apnesi Kaza ve Diğer Güvenlik Sorunları Riskini Artırır

Uykusuzluk ya da yeterli uyuyamamak halsizliğe neden olabilir ve direksiyon başında uykuya dalma riski artabilir. Araştırmalar yetersiz uykunun sağlık etkilerine ek olarak, uyku apnesinin uykulu sürüş sırasında kaza riskini artırdığını da göstermiştir. Uyku apnesi olan kişilerin trafik kazası geçirme olasılığı apnesi olmayan ve normal uyuyanlara göre 2,5 kat daha fazladır. Uyku apnesi nedeniyle kişiler direksiyon başında uyuyabilir veya küçük uyku atakları yaşayabilir. Bu ataklar kişinin yaşadığının farkına bile varmadığı, 1 ila 30 saniye süren kısa uyku anlarıdır.

Uyku Apnesi TedavisiUyku Apnesinin Sağlığa Verebileceği 12 Zarar

Uyku apnesiyle bağlantılı tüm sağlık sorunları korkutucu gelebilir fakat tedavi etmenin birçok yolu vardır. Uyku apnesi olduğundan şüphelenenler mümkün olan en kısa sürede tedavi görmelidir. Uyku apnesi tedavi edilirse ilgili olduğu sağlık riskleri azaltılabilir. Bazı kişiler, monitörlere ve makinelere bağlanmak için bir uyku merkezine gidilmesi gerektiğini duydukları için bir doktora gitmek ve uyku çalışması yaptırmak konusunda biraz isteksiz olabilir fakat teşhis süreci artık daha kolaylaşmıştır. Tedavi amacıyla doktorlar, sürekli pozitif hava yolu basıncının kısa adı olan CPAP adlı bir makine önerebilir. Bir hortum eklenmiş maskeye sahip olan makine, geceleri daha iyi nefes almaya ve ihtiyaç duyulan dinlenmenin gerçekleşmesine yardımcı olabilir. Alışmak biraz zaman alabilse de uyurken onu kullanan kişiler kendilerini daha iyi ve sağlıklı hisseder. Ağız aparatları, solunum yollarını açık tutmak için sinir uyarıcıları ve çeşitli ameliyat türleri gibi başka tedaviler de vardır. Hangi seçeneğin daha iyi ve diğer sağlık sorunlarından kaçınılmasına yardımcı olacağı konusunda bir doktorla konuşulmalıdır.

Kaynakça:
https://www.everydayhealth.com/sleep/how-sleep-apnea-harms-health/
https://www.webmd.com/sleep-disorders/sleep-apnea/sleep-apnea-conditions

Yazar: Müşerref Özdaş

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku