Yetişkinlik döneminde yaşanan birçok ruhsal problemin kökeninin çocukluk döneminden kaynaklandığı belirlenmiştir. Çocukluk döneminde yaşananlarda anne ve babanın tutumları çok önemlidir.
Kaygı, kaynağı belli olmayan sıkıntıdır. Kaygının sebepleri;
1- Şiddet görme
2– Bebeğin hazır olmadan sütten kesilmesi
3- Sevgisizlik
4- Kardeşler arası kıyaslama yapma
5– Haksız azarlamalar
6- Küçümseme
7– Tutarsız davranışlar
8– Alay etme
9- Haksız cezalar
Çocuklar çok saf ve samimidir. Gerçek sevgiyi ve ilgiyi anlarlar. Çocukların kandırıldığı sanılır ama kandırılamazlar. Çocuklar öncelikle anne ve babalarından sevgiyi, şefkati görmek isterler. Ama anne- baba da kendi anne- babasından bazı duyguları eksik yaşadıysa bunu çocuğuna yansıtır. Önemli olan kişinin kendi hayatındaki eksiklikleri çocuklarına uygulamamasıdır. Günümüzde her anlamda şartlar değişmiş ve gelişmiştir. Anne, babalar çocuklarını yetiştirirken neler yapmaları gerektiğini kolaylıkla eğitim kurumlarından, kitaplardan , internetten öğrenebilirler. Böylece kendine güvenen nesiller yetişir.
Kaygının gelişmemesi için yapılabilecekler: Çocuğa mutlaka sevgi ve güven verilmelidir. Kıskandırılmamalıdır. Bağımlı çocuklar yetiştirilmemelidir. Bağımlı çocuklar yetişkin olduklarında kararlarında kaygılı olurlar. Bir kararı verirken doğru mu yanlış mı yaptıkları arasında kalırlar. Her konuda ikilem içinde olmak çok sıkıntı verir.
Çocuklara sorumluluk verilmeli, kendi kararlarını vermesinde destek olunmalıdır. Çocuğun her işine yardım etmek, kararlarına karışmak, sorumluluk vermemek çocuğu bağımlı yapar. Çocuk kendi kendine bir iş yapamazsa, karar alamazsa kendi kendiyle kaldığında ne yapacağını şaşırır. Kaygı duyar. Bu kaygılar zamanla artar. Daha farklı psikolojik sorunlar ortaya çıkmaya başlayabilir.
Çocuklarda kaygı probleminin olduğu fark edildi ise bu problem ortadan kaldırılmaya çalışılmalıdır. Önce sorunun kaynağı bulunup, bu sorun çözülmelidir. Örneğin çocuk sürekli azarlanıyorsa, yapacağı her işte azarlanmaktan korkar ve kaygı duyar. Böyle bir durumda çocuk azarlanmamalıdır. Gerektiğinde okuldaki rehberlik hizmetlerinden ya da hastanelerdeki ilgili polikliniklerden yardım alınmalıdır. Çocukluk insan hayatının temelidir. Bu temel ne kadar sağlam olursa o kadar bedenen ve ruhen sağlıklı nesiller yetişir. Çocuklukta fark edilen sorunlar göz ardı edilmemelidir. Çocuk sahibi olmak sorumluluk işidir. Çocuğu yetiştirmekte sorumlu anne, babalar çocuklarının maddi, manevi problemler ortaya çıkmaz. Bu yüzden anne ve baba bilinçli, dikkatli, özverili olmalıdır.
Okul- aile işbirliği içinde olmalıdır. Çocuk, ailesinden çok öğretmenlerini gördüğü zamanlar vardır. Böylece aile içinde gözden kaçan bir sıkıntı okulda fark edilebilir. Öğretmenler çocuklardaki problemleri fark ettiğinde bu durumu ailesi ile paylaşıp, en uygun yöntemle problemler aşılmalıdır. Profesyonel yardım almak gerekebilir. Bu anlamda çocuğa gereken destek verilmelidir.
Yazar: Serpil Altunyay