Hipoterapi Nedir?
Hipoterapi atların yardımı ile yapılan bir rehabilitasyon şeklidir. Bazen at ile terapi olarak da adlandırılır. Hipoterapideki “hippo” kelimesi Yunancadan gelir ve anlamı at demektir. “Terapi” kelimesi de bildiği üzere tedavi anlamı taşımaktadır.
Hipoterapi Neden Kullanılır?
At ile terapi, bireylerde özellikle de çocuklarda fonksiyonel bozukların tedavisinde kullanılır. Atların tedavide kullanılmasının sebebi ise atın ritmik ve kesin bir şekilde tekrarlayan yürüyüş şeklidir. At üzerindeki bireylerin gerçekleştirdiği hareket ise çift taraflı ve simetriktir. Atın yürüyüşü devam ettikçe bireyin tedavisi devam etmektedir.
Hipoterapide Hangi Atlar Tercih Edilmelidir?
Atların ırkları konusunda bir kısıtlama yoktur. Önemli olan hastanın ihtiyaçları da göz önüne alınarak, eğitilmiş, sakin, olgun ve sağlıklı atların tercih edilmesidir. Atlar yürüyüş sırasında yumuşak adımlamalar şeklinde yürütülmelidir. Atların terapi yapılacak mekanı tanıyor olması gerekir. Atların ürkmesi istenmeyen durumlara sebep olabilir.
Hipoterapi Sadece Terapist ile Gerçekleştirilebilir mi?
Hipoterapi bir ekip işidir ve tek başına fizyoterapist ile gerçekleştirilemez. Ekip üyeleri alanlarında uzman bir fizyoterapist, at tutucu ve yancıdan oluşur.
Fizyoterapist: Takımın beynidir. Uygun ata -at tutucu ile birlikte- karar verir. Hastaya ve diğer takım üyelerine komutları verir, takımı yönetir.
At tutucu: Atı tutar ani hareketlerden kaçınmasını sağlar. Fizyoterapistin komutu ile atın hızını ayarlar.
Yancı: Atı tedaviye hazırlar, ekipmanları hazırlar, terapi boyunca atın yanında tetikte olur gerektiği zaman yardım eder.
Atların Yapısı
Atların yürüyüşü, insan mekaniğine benzerdir. Bir bakıma atlar ile terapi yapılmasının temel sebebi budur. Atlar aynı zamanda duygusal açıdan da insanlarla benzerlik taşır. Gen haritasında da yakınlık mevcuttur.
Hipoterapinin Faydaları Nelerdir?
Fiziksel faydalar:
• Atın yürüyüşü insan yürüyüşünü simüle eder ve duyusal yürüme girdisi sağlar
• Pelvis(kalça) ve omurgada mobilasyonu(hareket) sağlar
• Kas tonusunu normalleştirir
• Baş ve gövdenin postür kontrolünü geliştirir
• Kondisyon, simetri ve vücut farkındalığını geliştirir
Bilişsel, sosyal ve duygusal faydalar:
• Özsaygı kazandırır.
• Özgüven kazandırır.
• Grup etkileşimini sağlar.
• Konsatrasyonu arttırır ve dikkat süresini uzatır.
• İletişimi geliştirir.
Hipoterapi hangi hastalıklarda kullanılabilir? (Endikasyonları)
• Serebrovasküler olaylar
• Serebral palsi
• Travmatik beyin hasarı
• Multipl skleroz (MS)
• Lumbago
• Uzuv deformitesi
• Omurga deformitesi
• Kas distrofisi
• Bunların dışında spesifik olmayan; duyusal entegrasyon eksiklikleri, zayıf kaba motor beceriler, zayıf denge becerileri, azalmış motor planlama, propriosepsiyon eksiliği gibi tanılar
Hangi durumlarda uygulanması yasaktır? (Kontrendikasyonları)
• Kontrolsüz nöbetler
• Baş kontrolünde eksiklik
• Akut artrit
• Orta düzey üzeri ajitasyon
• Patolojik kırıklar
• Şiddetli osteoporoz
• MS atakları
• Açık bası yaraları
• Ağır ilaç dozajları
• Hemofili
• Kalçada osteoartrit
• Servikal spondilolistezis
• Akut fıtık
• Quadripleji
• Yapısal skolyoz ve aşırı kifoz veya lordoz
Kaynakça:
www.fztdulger.com
Eren Durak – 2020 – Investigation of the effects of hypotherapy on balance and coordination in mentally handicapped children
Gary Meregillano – 2004 – Hippotherapy
R Martín-Valero, J Vega-Ballón, V Perez-Cabezas – 2018 – Benefits of hippotherapy in children with cerebral palsy: A narrative review
Yazar: Halil Dülger