Pirinç, çok uzun zamandır kullanılan bir tahıldır ve birçok kültür için önemli bir besindir. Çin’de yaklaşık olarak MÖ 5000 yılından beri kullanıldığı düşünülmektedir. Pirinç neredeyse çocukların posa içeren ilk katı besinidir. Pirincin un haline ne zaman getirildiğini söylemek zordur ama uzun zamandır pirinç eriştesi ve Japon tatlıları için bir kullanılan bir bileşen olduğu bilinmektedir.
Buğday unu veya glüten kullanmaması gerekenler ve ne yapacağından emin olamayanlar için pirinç unu sağlıklı bir seçenektir. Pirinç tozu olarak da bilinen bu glütensiz un ince öğütülmüş pirinçten yapılır. Hem beyaz pirinç hem de kahverengi pirinç formunda bulunabilir, Güneydoğu Asya, Japonya ve Güney Hindistan’da temel bir gıda maddesidir. Pirinç unu 
buğday ununa karşı mükemmel bir alternatiftir çünkü buğday unu glüten içerir. Glüten bazı kişilerin sindirim sistemini tahriş edebilen veya glüten intoleransı olanların almaması gereken bir proteindir. Pirinç unu popüler bir kıvam arttırıcıdır. Bu sebeple çorbalarda, soslarda, kraker, kek ve köfte yapımında kullanılır. Pirinç ununun lif oranı yüksektir, karaciğeri koruyabilir ancak diğer bazı unların içerdiği besinlerden yoksundur.
Pirinç Ununun Artıları ve Eksileri
Glütensiz yiyeceklere olan ihtiyaç arttıkça pirinç unu mükemmel bir seçim haline gelmiştir. Birçok glütensiz pastane ürünü glüten içeren bazı gıdalardan daha az protein, lif ve mineral içerir ayrıca glisemik indeksi yüksektir. Buna rağmen pirinç ve karabuğday unu, yumurta akı veya peynir altı suyu proteini eklenerek besin değerleri artırılabilir. Bazı çalışmalar en yeni glutensiz ürünlerden bazılarının glisemik indeksinin amaranth (bir çeşit tahıl), karabuğday veya keten tohumu unu gibi minerali yoğun olan bileşenler eklenerek büyük ölçüde geliştirilebildiğini göstermektedir.
Pirinç Ununun Yararları
Pirinç ununda sindirim sisteminin iyi çalışması için faydalı olan yüksek miktarda posa (lif) bulunur. Glütensiz beslenmesi gerekenler ve karaciğer fonksiyonları sorunu olanlar pirinç unu tüketebilir. Pirinç ununun yararları ve özellikleri aşağıda maddeler halinde belirtilmiştir:
1. Lif (Posa) Bakımından Zengindir: Vücudumuzun atıklardan kurtulmak için çözünmeyen posalara ihtiyacı vardır. Pirinç atıkların bağırsaklardan geçmesine yardımcı olan çözünmez posa içerir. Kabızlık sorunu olanlar pirinç unu (özellikle kahverengi pirinç unu ), karnabahar ve patates gibi fasulye ve benzeri posalı besinler tüketmelidir. Posası zengin besinlerin seçilmesi yalnızca vücuda atıkları yok ederek yardımcı olmakla kalmaz aynı zamanda kolesterolü düşürür ve kandaki şeker seviyesini kontrol altında tutar. Divertiküler hastalık, kolon hastalıkları, tip 2 diyabet ve hipertansiyon riskini de en aza indirmeye yardımcı olur. Kahverengi ya da esmer pirinç ve bu pirinçlerden üretilen pirinç unları dışta bulunan kabuğu nedeniyle beyaz pirinçten daha fazla posa içerir.
2. Glütensiz Bir Seçenektir: Çölyak hastalığı glutene karşı bağışıklık sisteminin tepki vermesini tetikleyen bir sindirim sorunudur. Gluten buğday ve çavdar gibi tahıl ürünlerinde bulunan bir proteindir ve ondan kaçınmak çölyak hastalığını yönetmede esastır. Pirinç unu glütensiz 
tahıldan yapılır ki bu glüten intoleransı ve Çölyak hastalığından muzdarip olan kişiler için iyi bir seçimdir. Çölyak hastalığı olan herkes glüten ile temas ettiğinde bağışıklık sistemini bozan bir sindirim rahatsızlığı yaşar. Hafif tahammülsüzlüğü olanlar için az da olsa kaçınılması halinde sindirim süreci rahatlar. Pirinç unu böyle kişiler için sağlıklı bir alternatiftir.
3. Karaciğer Fonksiyonlarının Sağlıklı Kalmasına Yardımcı Olur: Pirinç unu kolesterol ve trigliseritlerin karaciğerden vücutta ihtiyaç duyulan yere taşınmasına yardımcı olan kolin adlı bir madde içerir. Hücre zarlarının temel bileşenlerini korumak için kolin gereklidir. Hepatoselüler karsinom, kronik karaciğer hastalığından kaynaklanan bir kanserdir ve oranı giderek artmaktadır. Kolin bakımından eksik ve yağ oranı bakımından zengin beslenmenin farelerde hızla ilerleyen karaciğer fibrozu gelişimine yol açtığı bazı çalışmalarla gösterilmiştir. Pirinç unu kolin içermesi nedeniyle karaciğer için sağlıklı bir seçimdir.
Pirinç Ununun Sakıncaları
Birçok faydası olsa da pirinç ununun bazı dezavantajları da bulunur. Dezavantajları pirinç ununun daha az folat ve bitkisel besin içermesidir.
1. Tam Buğday Unundan Daha Az Folat İçerir: Hem tam buğday unu hem de pirinç unu benzer besin değerleri içeriyor olsa da tam buğday unu folat söz konusu olduğunda pirinç ununa üstün gelmektedir. Bu tahıllar tiamin, niasin ve riboflavin bakımından yakındır ve ikisi de E vitamini içerir ancak tam buğday günlük folat ihtiyacının yüzde 14’ünü karşılar. Folat veya folik asit (B9 vitamini) önemlidir çünkü homosisteinin kandan uzaklaştırılmasına yardımcı olur. Bu işlem kalp-damar hastalıkları riskini azaltır. Folat yeni hücrelerin gelişimi ve büyümesini sağladığı için hamilelik sırasında da alınması gereken önemli bir vitamindir.
2. Tam Buğday Unundan Daha Az Bitkisel Besin İçerir: Hem pirinç unu hem de tam tam buğday unu lignan adı verilen ve kanserle mücadeleye yardımcı olan önemli bir fitokimyasal içerir ancak bu madde tam tahıllı buğday ununda yüzde 30 daha fazladır. Lignanlar vücuttaki östrojen seviyesini dengelemeye, lignan içeren gıdalar kalp ve damar hastalıkları, kanser riskini azaltmaya ve kolesterol seviyesini düşürmeye yardımcı olur.
Pirinç Unu Çeşitleri ve Pirinç Unuyla Beslenme
Üç çeşit pirinç unu vardır: kahverengi pirinç unu, tatlı pirinç unu ve beyaz pirinç unu. Kahverengi pirincin dıştaki kepeği (kabuğu) çıkarıldığında beyaz pirinç elde edilir. Kahverengi (esmer) pirinç dış kabuğu bozulmadan kaldığı, kalsiyum ve çinko oranı yüksek olduğu, daha fazla posa ve besin değeri taşıdığı için daha sağlıklıdır. Kahverengi pirinç unu diğer unlarla 
birleştirildiğinde daha besleyici ve lezzetlidir. Tatlı pirinç unu, beyaz pirinç veya kahverengi pirinçten daha fazla nişasta içeren, yapışkan kısa taneli beyaz pirinçten üretilir ve genellikle Asya mutfağında kullanılır.
Pirinç Unu ve Diğer Unlar
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki pirinç unuyla pirinç nişastası aynı şey değildir. Pirinç unu ve buğday unu arasındaki en büyük farklardan biri kalori içeriğidir. Pirinç unu daha fazla kalori sağlar. Buğday unu çölyak hastalığı olanlar tarafından tolere edilmeyen gluten adı verilen bir protein içerir. Pirinç unu glüten içermediğinden çölyak hastalığı olanlar için uygundur. Bir bardak buğday unu önerilen günlük demir ve riboflavin alımının yüzde 8’ini, önerilen günlük niasin alımının yüzde 16’sını ve günlük tiamin alımının yüzde 40’ını karşılar. Bir bardak pirinç unu ile günlük olarak alınması gereken kalsiyumun yüzde 2’si ve demirin yüzde 3’ü karşılanmış olur.
Pirinç unu daha az maya içerir bu da pişirirken daha fazla kabartma tozu kullanılması gerektiği anlamına gelir. Beyaz pirinç unu ipeksi pürüzsüz bir dokuya ve çok beyaz bir renge sahip olması sebebiyle diğerlerinden farklıdır. Pirinç unu gıda satışı yapılan birçok yerden satın alınabilse de bir kahve değirmeni veya yüksek güçlü bir karıştırıcı (blender) ile evde de yapılabilir. Pirinç unu beyaz un yerine çorbalarda, soslarda, terbiyelerde koyulaştırıcı olarak kullanılabilir. Buğday ve pirinç unundan başka bezelye unu, nohut unu, hindistancevizi unu, amaranth unu, arorot unu, kinoa unu, keçiboynuzu unu, siyez unu gibi çok sayıda farklı un mevcuttur. Temel olarak kuru maddelerin çoğu un haline getirilebilir ancak pişirme için hepsi çok uygun olmayabilir.
Pirinç Unu Nerede Bulunur, Nasıl Yapılır?
Pirinç unu pirinç bitkisinden (Oryza sativa) elde edilen bir tahıldır. Pirinç unu ince öğütülmüş pirinç tanelerinden elde edilen bir çeşididir. Pirinç unu çoğu bakkal, toptancı ve markette bulunup satın alınabilen popüler ve yaygın olarak kullanılan glutensiz bir undur. Evlerde pirinç unu yapmak 
kolaydır. Tek yapılması gereken pirinci yüksek güçlü bir karıştırıcıya veya mutfak robotuna yerleştirmek ve un benzeri bir kıvama gelinceye kadar öğütmektir. Diğer bir seçenek ise tahıl değirmenidir. Hamur işinden tatlıya, kekten poğaçaya, böreğe ve bebek muhallebisine kadar mutfakta çeşitli şekillerde değerlendirilen pirinç unu kozmetik endüstrisinde de kullanılır.
Pirinç ve Pirinç Unu Zararlı Olabilir mi?
Pirinç genellikle sindirimi kolay bir besindir ve pirinç unu da sağlıklı beslenmenin bir parçasıdır. Pirinçte ilgili son tartışmalar arsenikle ilgilidir. Endişeler pirinç ununun başka unlarla karıştırarak kullanılmasıyla giderilebilir. Sindirim sorunları yaşayanlar pirinçten kaynaklandığını düşünüyorsa derhal pirinç tüketmeyi bırakmalı ve bir doktordan profesyonel yardım almalıdır.
Kaynakça:
https://www.pirinc.gen.tr
https://www.rafinera.com
Yazar: Müşerref Özdaş